Rehabilitacja po operacyjnym leczeniu zespołu rzepkowo-udowego

Rehabilitacja po operacyjnym leczeniu zespołu rzepkowo-udowego 

Przedni ból kolana jest najczęstszym problemem z jakim zgłaszają się do lekarza ortopedy młodzi ludzie. Szacuje się, że około 9% aktywnej fizycznie młodzieży cierpi z tego powodu. Ponad 25% problemów „kolanowych” jakimi zajmują się kliniki sportowe na świecie dotyczy urazów zespołu przedniego (rzepokowo-udowego).

Przyparcie rzepki jako chroniczne adaptacyjne przystosowanie stawu rzepkowo-udowego może występować w szerokim zakresie wiekowym. Ból towarzyszący tej chorobie może występować z kilku stron stawu rzepkowo-udowego, najczęściej jednak dotyczy strony bocznej. Źródło objawów bólowych omawianego stawu pochodzi z nieprawidłowego ustawienia rzepki, tkanek miękkich otaczających staw kolanowy, statycznych i/lub dynamicznych stabilizatorów stawu oraz wzmożonego 
i nadmiernego obciążania stawu będącego wynikiem uprawiania różnych dyscyplin sportowych. Symptomy nasilają się podczas wchodzenia po schodach lub w trakcie długotrwałego siedzenia ze zgiętymi nogami w kolanach. Dodatkowo pacjenci mogą odczuwać trzeszczenia w stawie z niewielkimi obrzękami. W wywiadzie obecne są epizody “uciekania kolana” lub “poddawania/uginania się kolana”, które należy rozróżniać z problemami więzadłowymi kolana. Rzadko zdarzają się odczucia tzw. “blokowania” kolana zwłaszcza u osób o słabej stabilizacji rzepkowej podczas zgięcia kolana. Podczas interwencji chirurgicznej, ucisku lub w wyniku bezpośredniego urazu, szpotawienia kolana, lub niestabilności kolana do struktur dających dolegliwości bólowe przedniego przedziału może się dołączyć nerw podkolanowy (nervus saphenus). Jest to najdłuższy czuciowy nerw odchodzący od nerwu udowego, biegnący po przyśrodkowej stronie kolana oddając gałązki nerwowe unerwiające czuciowo stronę przednio-przyśrodkową piszczeli. To właśnie te odgałęzienia w przypadku ich zapalenia, lub częściowego uszkodzenia mogą dawać neurologiczno pochodne bóle stawu kolanowego.
 

Ćwiczenie 1 - Ruch kolana z uniesieniem kończyny

Cel: Uruchomienie stawu po operacji, zmniejszenie obrzęku w operowanym stawie

1. Połóż się na plecach przy ścianie.
2. Połóż łydki na krześle (taborecie), nogi zgięte w biodrach i koloanach pod kątem 90˚.
3. Przesuwaj operowaną nogę po ścianie o około 20 cm i o ile to możliwe aż do pełnego wyprostu w stawie kolanowym. 
4. Połóż nogę z powrotem na oparciu.
 

Sposób wykonania ćwiczenia:

Przesuwaj nogę po ścianie, powoli, w pełnym możliwym (bezbolesnym) zakresie (około 20 cm nad krzesło), po czym wróć do pozycji początkowej. Ćwiczenie wykonuj dokładnie, płynnie i powoli.

Powtórzenia: 10-15 x
Serie ćwiczeń: 1-3 x
Długość przerw: 20 sek
Intensywność: 20-30%

Oczekiwany efekt:
Uczucie ulgi w operowanym stawie - poprzez zmniejszający się obrzęk, uruchomienie stawu kolanowego po interwencji chirurga, uczucie delikatnego napięcia mięśnia czworogłowego.
 

Ćwiczenie 2 - Przysiad z taśmą

Cel: Wzmocnienie mięśni przedniej strony uda.

1. Stań w lekkim rozkroku - stopy powinny być rozstawione na szerokość bioder.
2. Ręce oprzyj o biodra.
3. Zawiąż gumę do ćwiczeń i jeden koniec włóż pod stopy, a drugi przytrzymuj rękami na udach. Guma w pozycji wyjściowej powinna być mocno napięta.
4. Wykonuj przysiady, do momentu aż uda ustawią się równolegle do podłoża, a kolana ugną do kąta 90˚. 
5. Wytrzymaj w tej pozycji 3 sekundy i wróć do początkowego ustawienia, pokonując opór gumy do ćwiczeń.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Wykonuj przysiady powoli, starając się nie odrywać pięt od podłoża. W momencie prostowania się przytrzymaj gumę na udach i pokonuj jej opór.

Powtórzenia: 10x
Serie ćwiczeń: 1-2x
Długość przerw: 3-5 minut
Intensywność: 80-90%

Oczekiwany efekt:
Uczucie napięcia po stronie przedniej ud. Wzmocnienie mięsnia czworogłowego uda.

Uwagi:
Ćwiczenie musi być w pełni kontrolowane. Nie powinno powodować dyskomfortu ani bólu w okolicy rzepki. 

---