Choroby skóry u małych zwierząt

KOTY - prosówkowe zapalenie skóry u kotów (Miliary dermatitis)

Reakcja skóry na czynnik powodujący przekrwienie i tworzenie się zmian grudkowych.

W skład zespołu wchodzą:

1. Choroby przebiegające ze świądem

2. Choroby przebiegające bez świądu

Duża grupa chorób to jednostki o podłożu alergicznym, z czego 80% to zapchlenie.

Lokalizacja zmian uzależniona jest od przyczyny:

1. Wzdłuż grzbietu

2. Na głowie

3. Na zadzie, ogonie

4. Itp.

Rozpoczynamy od badania wstępnego.

W opisie zwierzęcia -

• 
  Brak predyspozycji rasowych

• Brak predylekcji wiekowych dla tego zespołu chorobowego

• Brak predylekcji płciowych

W wywiadzie -

1. Jak długo trwa choroba?

2. Pierwszy / kolejny epizod (ostry / przewlekły)

Sezonowa alergia: pchla; atopia; roztocza

Brak sezonowości alergia pokarmowa

3. Był leczony tak / nie

TAK wpływ na rozwój wtórnych zmian np.: reakcja na sole złota (przy autoagresji)

4. Czym jest żywiony (alergia pokarmowa; niedobory żywieniowe)?

5. Czy zwierze jest wychodzące?

6. Czy jest regularnie szczepione? Odrobaczane?

7. Czy są inne zwierzęta w domu?

Koty w jakim wieku?

Psy

Inne czy mają problemy dermatologiczne (również ludzie) - grzybica, świerzb (zaraźliwy dla człowieka)

W badaniu klinicznym -

• Badanie ogólne - zmiany mogą nasuwać podejrzenie choroby układowej, np.:

• Powiększenie węzłów chłonnych może wystąpić w alergii pchlej

• Symetryczne wyłysienia w zapaleniach trzustki

• Wyłysienia w marskości wątroby

• Badanie zewnętrznego przewodu słuchowego

• Świerzbowiec uszny - świąd w okolicy głowy

• Najczęstsza lokalizacja zapalenia powodowanego przez Malassezia pachydermatis

• Szczegółowe badanie skóry

• Świąd? Tak / Nie PAMIETAJCIE KOT SIĘ WYLIZUJE NIE DRAPIE,·ALE część chorób przebiega bez świądu z przeczulicą skóry i charakterystycznym „falowaniem skóry” po dotyku

• Początkowo bardzo drobne grudki praktycznie wyczuwalne niż widoczne

• Grudki mogą występować w skupiskach

• Przetłuszczenie skóry

• Przerzedzenie włosa (okres późniejszy)

• Ogniskowe wyłysienia

• Głowa, szyja - alergia pokarmowa

• Nasada ogona - alergia pchla

• Wykonać trichogram

W badaniach dodatkowych -

1. Trichogram

W zdrowym organizmie 10% włosów znajduje się w tzw. fazie wzrostu a 90% w fazie spoczynku. Jeżeli w obrazie mikroskopowym znajdziemy więcej niż 10% włosów w fazie wzrostu to będzie oznaczało, że zostały mechanicznie usunięte, ale aby to jednoznacznie określić należy obserwować wierzchołek włosa. I tak, jeżeli wierzchołek wygląda prawidłowo a w obrazie jest więcej niż 10% włosów w fazie wzrostu to oznacza, że włosy wypadają same, co może świadczyć o zaburzeniach hormonalnych, chorobach wątroby, chorobach trzustki. Jeżeli natomiast w obrazie jest więcej niż 10% włosów w fazie wzrostu, ale ich wierzchołki są postrzępione, ułamane to oznacza, że toczy się choroba przebiegająca ze świądem - włosy są usuwane mechanicznie u kotów jest to najczęściej LIZANIE.

Rysunek obrazujący wygląd włosów pod mikroskopem. Cebulka włosa wzrastającego rys.1; cebulka włosa w stanie spoczynku rys.2; rys.3. końcówka włosa normalnego; końcówka włosa ułamanego rys.4.

2. Badanie na obecność odchodów pchlich (test bibułowy)

3. Badanie zeskrobiny

4. Badanie mikrobiologiczne (mykologiczne - bardzo istotne u kotów)

Zespoły etiologiczne prosówkowego zapalenia skóry

1. Stany nadwrażliwości

2. Inwazje pasożytnicze

3. Zakażenia bakteryjne i grzybicze

4. Niedobory żywieniowe

5. Idiopatyczne

Ad.1.

1. Nadwrażliwość na ukąszenia pcheł (80%)

2. Nadwrażliwość pokarmowa

3. Atopia

4. Odczyny polekowe

5. Inwazje pasożytnicze

Ad.A

Charakter zmian:

• świąd

• sezonowość (również zimą)

• 
  zmiany na nasadzie ogona (1) tzw. „trójkąt lędźwiowo-krzyżowy”

• zmiany wzdłuż grzbietu (2)

• zmiany na udach, (3) · jeżeli symetryczne, to objaw chorób ogólnych na ogół BEZ ŚWIĄDU

• zmiany na brzuchu (4)

Zmiany:

Zaczerwienienie, grudki po rozsunięciu włosa

Przy dłuższym trwaniu dochodzi do przerostu, zgrubienia skóry, utraty włosa.

Postępowanie kompleksowe: odpchlenie środowiska, zwierzęcia, dodatkowo stała kontrola wet. Należy pamiętać, aby do odpchlenia zwierzęcia użyć innego środka niż do odpchlenia środowiska. Zastosować leki insektobójcze (duży wybór), dodatkowo GKS w celu objawowego zwalczeni świądu np.:

Prednizolon 1mg/kg m.c. 1x dziennie przez 7 dni doustnie wieczorem (20-22⁰⁰) u kota, rankiem u psa. Po 7 dniach, co 2 dni przez 7-10 kolejnych dni.

Chlorfeniramina (p/hist.) 2-4 mg/kg m.c. s.c.

Klemastinum (przy nadwrażliwości) 0,15 mg/kg m.c. 2x dziennie u kota i 0,05 mg/kg m.c. u psa.

Ad.B.

1-2 % przypadków, u kotów częściej niż u psów

Charakter zmian:

• Głowa, szyja (okolica skroni, nosa, policzków) lekkie zaczerwienienie ze świądem

• Rzadziej inne okolice

• NIE SEZONOWE

• Swiąd tutaj występujący jest oporny na GKS (to znaczy następuje stopniowa a nie gwałtowna r-cja na lek)

• Grudki jak przy alergii pchlej

• Może występować symetryczność

• Rozlizane gorące rany na skórze szyi i okolicy szyjnej

Postępowanie:

1. Dieta eliminacyjna przez 4 - 8 tygodni zmiana diety na taką, która zawiera dotychczas nie podawane źródło białka!

1. Karmy hypoalergiczne

2. Jedzenie mięsa, ale zupełnie innego

W przypadku, gdy zwierze nie chce podjąć diety należy zastosować stymulatory apetytu:

Relanium 1-2 mg/kota 2x dziennie przez 3-4 dni

Cyproheptadyna 1-2 mg/kota 2x dziennie

2. NNKT (n-3 / n-6 1:4) wzmagają działanie p/alergiczne, stosować od 2 tygodnia diety

Ustępowanie objawów w ciągu 2 tygodni.

Ad.C.

Zdecydowanie rzadziej u kotów niż u psów. Ujawnia się między 1 a 3 rokiem życia. Często występuje łącznie z nadwrażliwością na ukąszenia pcheł. Silny świąd początkowo okolicy twarzowej, potem uogólniony + zapalenia spojówek (u Persów zapalenie zewnętrznego przewodu słuchowego). Może występować sezonowość.

Początkowo okolica skroniowa (grudki, krostki).

Po podaniu GKS następuje NATYCHMIASTOWA POPRAWA („gruntowna”)

Prednizolon 2 mg/kg m.c. co 48 godzin

Octan metyloprednizolonu 4-5 mg/kg m.c. (Depomedrol i.m. - 2-6 tygodni działania)

NNKT (n-3 / n-6 1:2 lub tylko n-3) minimalnie 6-8 tygodni.

Ad.E.

• Inwazje pasożytów jelitowych - rzadka przyczyna współistniejąca

• Inwazje pasożytów zewnętrznych

• Pchły

• Świerzb

• Cheyletielloza

• Inne

U dorosłych kotów:

1. Świerzb uszny (różnicować z M. pachydermatis m.in. na podstawie wyglądu wydzieliny usznej przy grzybicy tłustawa, mazista, przypomina pastę orzechową; przy świerzbowcu wydzielina sucha, brązowa.

2. Świerzbowiec drążący - całkowite wyłysienie, skóra gruba, słoniowata, bardzo silny świąd - pasożyt zakaźny dla ludzi.

Cheyletielloza

• Kot jak posypany mąką

• Dość wyraźne złuszczanie się naskórka

• Określana czasem jako „łupież wędrujący”

Test: sczesanie łupieżu na ciemne tło, obserwacja poruszania się punkcików; ewentualnie test z przylepcem - dotknąć do skóry po rozchyleniu włosów, dalej na szkiełko pod mikroskop

Leczenie:

Pasożyty jelitowe systematyczne odrobaczanie +

Prednizolon 0,5 mg/kg m.c. co 48 godzin

Pasożyty zewnętrzne:

Pchły

Świerzb

Amitraza

Iwermektyna (Ivomec) 0,4 mg/kg m.c. lub 1 ml na 25 kg m.c. co 14 dni

Cheyletielloza

Kąpiele w szamponach selenowych

U kotów powyżej 6 m-ca życia

Pularyl

Frontline (aerozol) 1x ewentualnie powtórzyć po 3-4 tygodniach

Ad.3. Zakażenia

Bakteryjne (gronkowce, paciorkowce, pasteurella) koty bardzo oporne na zak. bakt.

Grzybicze

Jeżeli bakteryjne…

Przyczyny:

St. hyicus

Pasteurella multocida

Charakter:

• Zlokalizowany

• Bez świądu

• Grudki wysięk zlepiający włosy

WYKONAĆ KONIECZNIE:

• badanie stanu immunologicznego zwierząt (osłabienie układu immunolog.)

• białaczka

• FIV

• Posiew, lekowrażliwość (raczej nie stosować antybiotyków bez tego badania)

Za wystąpienie świądu odpowiada „próg świądowy”

Należy także brać pod uwagę sumowanie się efektów alergenów.

chw2-01

- 5 -