OPISAĆ DWIE METODY RYZYKA ZAWODOWEGO

Ocena ryzyka jest niczym innym jak szczegółowym, dokładnym sprawdzeniem i oceną tego, co w miejscu pracy może zaszkodzić lub wyrządzić krzywdę ludziom. Służy także temu, aby ocenić czy zastosowano wystarczające środki zaradcze lub też po to, aby określić co należy zrobić, aby te szkodliwe warunki ograniczyć lub wyeliminować.

Celem oceny ryzyka jest też upewnienie się, że nikt nie ulegnie wypadkowi ani nie zachoruje wskutek oddziaływania czynników środowiska pracy. Wypadki i choroby mogą też negatywnie wpłynąć na przedsiębiorstwo poprzez: zmniejszenie ilości i wydajności produkcji.

Metody oceny ryzyka zawodowego

• RISK SCORE

• Metoda pięciu kroków - Five steps to risk assessment

• Metoda List Kontrolnych - Checklist Analysis (CL)

• Analiza skutków i przyczyn błędów FMEA - Failure Mode and Effects Analysis

METODA RISK SCORE jest jakościową, wskaźnikową metodą oceny ryzyka, w której określane w definicji ryzyka prawdopodobieństwo skutków zdarzenia jest uszczegółowione i przedstawione przez dwa parametry ryzyka tj. ekspozycję na zagrożenie i prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia

R = S * E * P

S - potencjalne skutki, średnia arytmetyczna oceny strat ludzkich i materialnych
Wartość	Strata		Straty ludzkie	Straty materialne
100	poważna katastrofa		wiele ofiar śmiertelnych	ponad 30 mln PLN
40	katastrofa		kilka ofiar śmiertelnych	10-30 mln PLN
15	bardzo duża		ofiara śmiertelna	500 tys.- 5 mln PLN
7	duża		ciężkie uszkodzenie ciała	30 - 500 tys. PLN
3	średnia		absencja	5 - 25 tys. PLN
1	mała		udzielenie pierwszej pomocy	poniżej 5 tys. PLN
E - czas ekspozycji oddziaływania szkodliwych czynników na pracownika
Wartość		Oddziaływanie
10		stałe
6		częste (codzienne)
3		sporadyczne (raz na tydzień)
2		okazjonalne (raz na miesiąc)
1		minimalne (kilka razy rocznie)
0,5		znikome (raz do roku)

P- prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia dla pracownika
Wartość	Zagrożenie	Szansa
10	bardzo prawdopodobne	50% (1 na 2)
6	całkiem możliwe	10% (1 na 10)
3	mało prawdopodobne ale możliwe	1% (1 na 100)
1	tylko sporadycznie możliwe	0,1% (1 na 1000)
0,5	możliwe do zaistnienia	0,01% (1 na 10 000)
0,2	praktycznie możliwe	0,001% (1 na 100 000)
0,1	tylko teoretycznie możliwe	0,0001% (1 na 1 000 000)

R - Ryzyko zawodowe, wartość liczbowa
Wartość R	Kategorie ryzyka	Działanie zapobiegawcze
R=<20	pomijalne	wskazana kontrola
20<R<70	małe	potrzebna kontrola
70<R<200	istotne	potrzebna poprawa
200<R<400	duże	potrzebna natychmiastowa poprawa
R>400	bardzo duże	wskazane wstrzymanie pracy

METODA PIĘCIU KROKÓW:

Ryzyko zawodowe można przeprowadzić w pięciu następujących krokach:

1. Należy zidentyfikować zagrożenia.

2. Ustalić, kto może ulec wypadkowi lub zachorować.

3. Oszacować ryzyko zawodowe wynikające z zagrożeń i oceń, czy zastosowane środki ochrony są właściwe oraz czy należy podjąć jeszcze jakieś działania w celu dalszego ograniczenia tego ryzyka.

4. Udokumentować wyniki.

5. 
   Okresowo dokonywać przeglądu oceny ryzyka zawodowego i weryfikować ją, jeśli zaistnieje taka konieczność.

METODA LIST KONTROLNYCH

W małych firmach, w których obowiązek oceny i optymalizacji warunków pracy musi zapewnić sam pracodawca, a zastosowanie specjalistycznego oprogramowania nie jest możliwe ze względu na brak sprzętu informatycznego, czy kwalifikacji pracodawcy, do analizy i oceny warunków pracy mogą służyć listy kontrolne - narzędzie na tyle proste, aby mogły się nimi posłużyć osoby nie posiadające specjalistycznego sprzętu i dużej wiedzy z dziedziny bezpieczeństwa i ergonomii. Listy kontrolne, stosowane od lat w praktyce eksperckiej, mogą okazać się optymalnym narzędziem oceny warunków pracy, możliwym do szerokiego zastosowania w małych firmach.

METODA FMEA

Metoda FMEA (analiza przyczyn i skutków wad) pozwala urzeczywistnić ideę zawartą w zasadzie "zera defektów". Celem FMEA jest: konsekwentne i trwałe eliminowanie wad ("słabych" miejsc) wyrobu (konstrukcji wyrobu) lub procesu produkcji (np. procesów obróbki) poprzez rozpoznawanie rzeczywistych przyczyn ich powstawania i stosowanie odpowiednich - o udowodnionej skuteczności - środków zapobiegawczych, unikanie wystąpienia rozpoznanych, a także jeszcze nieznanych wad w nowych wyrobach i procesach poprzez wykorzystywanie wiedzy i doświadczeń z już przeprowadzonych analiz. Cele FMEA są również zgodne z zasadą "ciągłego doskonalenia". Metoda FMEA pozwala poddawać wyrób lub proces kolejnym analizom, a następnie na podstawie uzyskanych wyników, wprowadzać poprawki i nowe rozwiązania, skutecznie eliminujące źródła wad. Analizy mogą przy okazji dostarczyć nowych pomysłów ulepszających właściwości wyrobu.

Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego- przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu:

• sprawdzenie, czy występujące na stanowiskach pracy zagrożenia zostały zidentyfikowane i czy jest znane związane z nimi ryzyko zawodowe,

• wykazanie, zarówno pracownikom i/lub ich przedstawicielom, jak i organom nadzoru i kontroli, że przeprowadzono analizę zagrożeń i zastosowano właściwe środki ochronne,

• dokonanie odpowiedniego wyboru wyposażenia stanowisk pracy, materiałów oraz organizacji pracy,

• ustalanie priorytetów w działaniach zmierzających do eliminowania lub ograniczania ryzyka zawodowego,

• zapewnienie ciągłej poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ocena ryzyka zawodowego obejmuje wszystkie stanowiska pracy, zarówno stacjonarne jak i niestacjonarne. Zaleca się przeprowadzać ocenę ryzyka zawodowego okresowo i zawsze wówczas, gdy wykorzystywane do jego oceny informacje straciły swoją aktualność, a w szczególności w następujących sytuacjach:

• przy tworzeniu nowych stanowisk pracy,

• przy wprowadzaniu zmian na stanowiskach pracy (np. technologicznych lub organizacyjnych),

• po zmianie obowiązujących wymagań, odnoszących się do ocenianych stanowisk pracy,

• po wprowadzeniu zmian w stosowanych środkach ochronnych.

---