Cechy nowotworów złośliwych:

• Naciekanie miejscowe (dermatofibrosarcoma protuberans, guz mieszany ślinianki - guzy o złośliwości miejscowej)

• Tworzenie przerzutów odległych

Kinetyka komórkowa - frakcje komórkowe nowotworu:

• Frakcja komórek dzielących się (frakcja wzrostowa)

• Frakcja komórek zróżnicowanych (dojrzałych)

• Frakcja komórek w fazie spoczynkowej (Go)

• Frakcja komórek obumarłych na drodze nekrozy lub apoptozy

- czas podwojenia:

• Td = czas podwojenia objętości nowotworu zależy od: długości trwania cyklu komórkowego, frakcji wzrostowej, utraty komórkowej Td wynosi średnio ok. 3 miesięcy

• Tpot = potencjalny czas podwojenia liczby komórek, przy założeniu braku utraty komórkowej zależy od: długości trwania cyklu komórkowego, frakcji wzrostowej. Tpot wynosi średnio kilka - kilkanaście dni

- implikacje kliniczne:

• Istnieje możliwość określenia Tpot po uzyskaniu biosji nowotworu i wcześniejszym dożylnym podaniu znakowanego nukleotydu (bromodezoksyurydyna, jododezoksyurydyna) - metodą cytofluorometryczną

• Próby określenia przydatności Tpot jako czynnika predykcyjnego - jak dotychczas zakończone niepowodzeniem

Hormonozależność:

Nowotwory, w których etiopatogenezie zasadniczą rolę odgrywa wpływ hormonalny:

• Rak piersi

• Rak trzonu macicy

• Rak gruczołu krokowego

Piętra hormonoterapii:

• leczenie ablacyjne (chirurgiczne, radiologiczne, farmakologiczne)

• blokada receptorów (Tamoksyfen)

• blokada szlaków enzymatycznych powstawania hormonów

Implikacje kliniczne:

• Rozpoznawanie (ziązek raka trzonu macicy z hiperestrogenizmem - otyłością, ziarniszczakiem)

• Leczenie. Konieczność określania obecności receptorów w raku piersi jako czynnika redykcyjnego

Cechy immunologiczne nowotworów

• Nowotwory immunogenne:

czerniak złośliwy

rak jasnokomórkowy nerki

• Immunoterapia adoptywna - LAK, TIL

• Immunoterapia z wykorzystaniem cytokin - IL-6, IFN

• Immunoterapia niespecyficzna - BCG

Różnicowanie

Nowotwory, w których informacja o stopniu zróżnicowania jest niezbędna do podejmowania
decyzji klinicznych:

• rak piersi

• mięsaki

• glejaki

• rak trzonu macicy

• rak gruczołu krokowego

• rak pęcherza moczowego

• chłoniaki złośliwe

Ocena stopnia zróżnicowania = GRADING

Skala G1 - G3 lub G1-G4:

• G1 = bene differentiatum

• G3 = male differentiatum

Skala Richardsona-Blooma w raku piersi:

• pleomorfizm jąder

• histioformatywność (zdolność do odtwarzania cew gruczołowych)

• liczba figur podziału

Markery nowotworowe

Cechy „idealnego” markera:

• wysoka czułość i swoistość

• zależność poziomu w surowicy od zaawansowania guza

• wzrost poziomu w okresie poprzedzającym kliniczny nawrót choroby

• Tkankowe

• Surowicze:

• hormony (ACTH, kalcytonina)

• enzymy (NSE, LDH)

• antygeny płodowe (CEA, AFP, HCG, CA-125)

Onkologia - Podstawy biologii nowotworów str. 2

---