DRAMA-UCZENIE PRZEZ PRZEŻYWANIE

 

ATRAKCYJNOŚĆ DRAMY JAKO METODY NAUCZANIA

Atrakcyjność dramy polega na tym, że metoda ta pozwala uczestnikom zajęć na zupełnie inny rodzaj aktywności niż ta, której wymagają “zwyczajne” lekcje. Drama jest uczeniem się przez doświadczenie i przeżywanie. W dramie nie wykorzystuje się scenariuszy typowych dla teatru. Uczniowie działający poprzez dramę działają zgodnie ze swoją wyobraźnią i “na gorąco” ustalają kierunki rozwoju fikcyjnych zdarzeń, w których uczestniczą. Drama ma zatem charakter otwarty, nie ograniczony wymaganiami scenariusza. Każda osoba uczestnicząca w dramie działa na swoim poziomie rozwoju i nie oczekuje się od niej, by osiągnęła w jakiejś dziedzinie takie rezultaty jak inni.

CECHY DRAMY

• Pozwala na bezpośrednie działanie.

• Uruchamia wyobraźnię.

• Odwołuje się do doświadczeń dzieci.

• Pozwala kreować różne sytuacje, wchodzić w role, przeżywać.

• Buduje więzi między uczniami.

• Wzmacnia poczucie wartości dziecka.

• Brak podziału na aktorów i widzów.

ZASADY PROWADZENIA ZAJĘĆ METODĄ DRAMY

• Temat zajęć powinien inspirować do działań kreatywnych.

• W trakcie pierwszych zajęć należy wprowadzać proste techniki, jak rzeźba czy film, realizować je małymi zespołami czy w parach, co zwiększa zdyscyplinowanie uczniów.

• W trakcie przygotowania ćwiczeń nauczyciel powinien kontrolować przebieg przygotowań, zadawać pytania, udzielać wyjaśnień i do pokazywania efektów pracy dopuszczać po upewnieniu się, że wszyscy są dobrze przygotowani.

• Uczniowie w czasie prezentacji powinni być tak usytuowani, aby dokładnie widzieli efekty wspólnej pracy.

• Aby na zajęciach nie zapanował chaos, nauczyciel powinien ustalić znaki dźwiękowe lub słowa-klucze, za pomocą których inicjuje lub przerywa działanie, np.: Kiedy usiądę za stołem, jestem sędzią. 

TECHNIKI DRAMY

• Pięć poziomów zrozumienia i świadomości-podstawowe pytania w dramie:

• Kim jesteś?

• Co teraz robisz?

• Dlaczego to robisz?

• Co czujesz?

• Co sądzisz o...(jakie masz poglądy na...).

• Rzeźba - uczeń zastyga w bezruchu ekspresyjnie, wyrażając postać, sytuację, uczucie, drugi uczeń może być rzeźbiarzem-rzeźbić można głosem lub dotykiem, np.: na lekcjach utrwalających znajomość treści lektury uczniowie mogą w kręgu zobrazować w ten sposób wydarzenia, które najbardziej zapadły im w pamięć, mogą ze swych ciał stworzyć maszyny, np. do nauczania, do zabawy i. in. i nadać im swoje własne nazwy (tworzenie neologizmów)-do literatury science-fiction, “rzeźbienie” uczuć, np. radości, miłości.

• Rozmowa - najbezpieczniej w zespołach dwuosobowych, na zadany temat, np.

A -“Jestem Anią Shirley”, B - “Jestem Małgorzatą Linde”- rozmowa o motywacji postępowania.

• Wywiad - dwuosobowy -cichy lub oficjalny- cała grupa zadaje pytania wybranemu uczniowi, który “jest w roli”, uczniowie pytający mogą być detektywami, lekarzami lub sobą - zmienia się wówczas rodzaj pytań.

• Stop-klatka - zdjęcie - żywy obraz, zatrzymanie wydarzenia dramatycznego, “czarodziejskim” gestem można uruchomić “stop-klatkę” i zadać jej pytania.

• Rola - uczeń jest bohaterem literackim, wyrazem w jakiejś sytuacji, np.: jest częścią zdania w rozbiorze logicznym i pełni określoną funkcję-dzieci łapią się za ręce.

• Niewidomy - jeden uczeń jest niewidomym, drugi opiekunem -zamiana-opowiadają o przeżyciach, np. Elza i Danusia, niewidoma dziewczynka z “Katarynki”, Jurand ze Spychowa.

• Rysunek - uczniowie w grupie mogą malować na jednej dużej kartce, np. bohatera literackiego bez umawiania się, kogo malują, np. na lekcji podsumowującej omawianie lektury lub na zakończenie roku szkolnego.

• Kostium-płaszcz eksperta - uczeń jest ekspertem i odpowiada na pytania kolegów.

• Nitka przyjaźni - uczniowie rzucają kolejno kłębkiem wełny, ale trzymają swoją część, każdy kto otrzyma kłębek, opowiada coś o sobie, np. na początku roku szkolnego w czwartej klasie uczniowie przedstawiają się i mówią, co lubią robić, jeść i. in., na godz. wych. - poznawanie zainteresowań, zdania uczniów na konkretne tematy, ostatnia osoba rozpoczyna proces zwijania, mówiąc od kogo otrzymała wełnę i co dana osoba powiedziała.

• Telefon do przyjaciela - uczeń “dzwoni do przyjaciela” i opowiada mu, np. o tym, co podobało mu się na dzisiejszej lekcji-forma ewaluacji-pytania: “Co robiłeś na dzisiejszej lekcji?”, “Jak się czułeś?”, “Co ci się podobało, a co nie?”, uczeń jest bohaterem, który znalazł się w trudnej sytuacji i ma problemy z podjęciem decyzji, np. Ania Shirley po śmierci Mateusza, bohaterzy powieści “Ten obcy”, Antygona.

• Forma ewaluacji - rzucamy piłeczkę lub małą maskotkę do wybranej osoby i zadajemy pytania na podsumowanie działań, np. uzupełnianie zdań, których początki widnieją w widocznym miejscu- Po dzisiejszej lekcji zapamiętam, że..., Mam nadzieję, że..., Chciałabym..., Obawiam się, że...

W TRAKCIE PRACY TĄ METODĄ

pamiętaj o...	unikaj...
zapewnieniu uczniom atmosfery bezpieczeństwa i otwartości, możliwości rezygnacji z udziału w scence przez ucznia, przerwaniu gry, gdy wzrasta niepokój ścisłym wyznaczeniu czasu na scenki stosowaniu techniki “stop-klatka”, daniu uczniom możliwości tworzenia własnych scenariuszy, podzieleniu się uwagami po zakończeniu gry.	 oceniania scenek - ta była “dobra”, ta jest “zła”,  komentowaniu i wtrącaniu się do gry,  obsadzaniu uczniów w rolach będących zbyt blisko ich ról życiowych,  osądzania,  scenek, w których występuje zbyt dużo postaci,  pracy w dużych grupach.

---