POLITYKA GOSPODARCZA - ĆWICZENIA
Joanna Zielińska Szczepkowska, 2 nieobecności, joanna.zielinska@uwm.edu.pl
Literatura:
Winiarski S. 2006, Polityka gospodarcza, PWN
Ćwikliński H, 2003, Polityka gospodarcza, UG
Zajęcia nr 1
Wprowadzenie do tematyki polityki gospodarczej
Rola państwa w gospodarce
zjawisko zawodności rynku
dobra publiczne
zadania państwa w gospodarce
Studium przypadku - interwencja państwa w gospodarce
Wybrane zagadnienia lokalnej polityki gospodarczej
rola lokalnej polityki gospodarczej w państwie
reforma administracyjna w państwie
kompetencje gmin, powiatów i województw
Wykorzystanie instrumentów polityki gospodarczej do rozwiązywania problemów społeczno gospodarczych (rynek pracy)
pojęcie bezrobocia
stopa bezrobocia w Polsce oraz zróżnicowanie przestrzenne
sposoby walki z bezrobociem
wykorzystanie środków unijnych na przeciwdziałanie zjawisku bezrobocia
Studium przypadku - wzrost bez pracy, czyli czemu firmy nie zwiększają zatrudnienia
I KOLOKWIUM
Ocena i interpretacja wpływu wybranych procesów i zjawisk w gospodarce
Prezentacja w grupach, ocena podstawowych wskaźników makroekonomicznych na podstawie danych Eurostatu
Wybrane kierunki polityki gospodarczej UE + polityka regionalna UE
geneza polityki regionalnej UE
zasady, działania, cele polityki spójności
działania regionalne oraz instrumenty polityki regionalnej
jak Polska korzysta z funduszy strukturalnych?
Zajęcia nr 2 12.03.2012
Funkcje państwa i polityki gospodarczej:
bezpieczeństwo zewnętrzne
bezpieczeństwo wewnętrzne
system sądownictwa, szkolnictwa
kształtowanie systemu pieniężnego
pkt 2,3,4 - czyli zapewnienie porządku społeczno gospodarczego
podaż dóbr publicznych (górnictwo, hutnictwo)
infrastruktura
Księgowanie niedostatków mechanizmu rynkowego:
podnoszenie efektywności gospodarki w skali ogólnospołecznej
ograniczenie efektywności gospodarki w skali ogólnospołecznej
ograniczenie nadmiernych nierówności w podziale produktu społecznego
stabilizowanie gospodarki tj zapobieganie wahaniom poziomu działalności gospodarczej, zatrudnienia i inwestycji oraz zapewnienie zróżnicowanego rozwoju
Forma oddziaływania państwa:
- ochrona środowiska naturalnego i racjonalne użytkowanie jego zasobów
- ochrona konsumentów przez stanowienie i egzekwowanie poszanowania norm regulujących cechy użytkowe i jakościowe produktów
- zwalczanie nieuczciwej konkurencji
- regulowanie warunków pracy i ochrony pracowników
- kształtowanie systemów ubezpieczeń społecznych
-ochrona zdrowia ludności
Korygowanie działań mechanizmów rynku
Słabości niewidzialnej ręki rynku |
Interwencja państwa |
Przykłady działań polityki gospodarczej |
Nieefektywność -niedoskonała konkurencja ,monopole - koszty społeczne, ekologiczne itp. - brak zainteresowania firm prywatnych pewnymi dziedzinami działalności
Nierówność dochodów -uznanie za nadmierne różnice dochodów warunków życia ludności
Niestabilność gospodarki -wahania koniunktury , niskie tempo wzrostu, bezrobocie |
Interwencja na rynku
Interwencja , ograniczanie swobody działalności, subsydiowanie działalności w tych dziedzinach, zlecanie ich instytucjom publicznym
Redystrybucja dochodów
Oddziaływanie stabilizacyjne i stymulujące |
Ustawodawstwo antymonopolowe, wprowadzanie norm, ochrony środowiska norm technicznych, inwestycje publiczne, budowa i finansowanie urządzeń infrastruktury
Progresja podatkowa, zasiłki społeczne, stypendia,
Regulacja podaży pieniądza, zachęty podatkowe |
Zajęcia nr 3, 26.03.2012
Wybrane zagadnienia lokalnej polityki gospodarczej
Cel polityki gospodarczej: zmierza do racjonalnego kształtowania procesu przemian struktury przestrzennej
Czynniki wpływające na miejsce polityki regionalnej w polityce gospodarczej:
- przyspieszony rozwój gospodarczy
- rozwój masowej komunikacji i powiększająca się ruchliwość ludności
- zwiększenie zagrożenia w kierunku środowiska naturalnego
- tendencje integracyjne w świecie
Skuteczność władz samorządowych uzależniona jest od:
-trafnego podziału administracyjnego
- trafnego i stabilnego porządku konstytucyjnego
- uprawnień właściwego im systemu odpowiedzialności
Reformy polityki regionalnej na szczeblu lokalnym
- po 1990 roku powołano do życia : gminy samorządowe (2479), sejmiki samorządowe, ich kolegia odwoławcze, regionalne izby obrachunkowe oraz związki komunalne
Gmina realizuje dwa rodzaje zadań :
- własne
-zlecone
KOMPETENCJE GMIN - prezentacje
Zasadniczym środkiem finansowanie zadań gmin jest:
- udział w podatkach bezpośrednich (wpływy z podatku dochodowego od osób fiz. )
- wpływy od podatku dochodowego od osób prawnych CIT
-wpływy z innych podatków: od nieruchomości, rolnego, leśnego, od środków transportu, od działalności gospod.
- wpływy z opłat: skarbowej, eksploatacyjnej, targowej, miejscowej, administracyjnej
-subwencje i dotacje celowe
KOMPETENCJE POWIATÓW I WOJEWÓDZTW- prezentacje
Zajęcia 4, 16.04. 2012
Wybrane kierunki polityki gospodarczej UE - polityka regionalna. Dlaczego konieczna jest polityka regionalna?
Unia Europejska jest jedną z najbogatszych stref gospodarczych świata, jednak wciąż jeszcze występują znaczne różnice między poszczególnymi państwami , a jeszcze większe pomiędzy ok. 250 regionami.
Poziom rozwoju gospodarczego
Terytorium
Liczba mieszkańców
Stopa bezrobocia
Kraje o największych wskaźnikach ww punktów otrzymują największe dotacje
Fundusze strukturalne 2004-2006
Najwięcej otrzymały: Hiszpania, Włochy, Niemcy - stare kraje członkowskie ,a z nowych :Polska i Węgry
Najmniej otrzymały: Dania , Luksemburg
Rok 2005, ile pieniędzy funduszy przypadło na mieszkańca województwa: najwięcej warmińsko mazurskie, pomorskie, zachodniopomorskie, lubuskie
Narodowy plan rozwoju 2004-2006
Cel strategiczny: rozwijanie konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości zdolnej do długofalowego rozwoju, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz poprawę spójności społecznej, ekonomicznej i przestrzennej z UE na poziomie regionalnym i krajowym
Narodowy Plan Rozwoju, Podstawy Wsparcia Wspólnoty - dokument określający kierunki i wysokość wsparcia ze strony funduszy strukturalnych i funduszu spójności
Fundusze strukturalne:
EFS- Europejski Fundusz Społeczny (ESF)
EFRR- Europejski Fundusz rozwoju Regionalnego (ERDF)
EFOGR - Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EAGGF)
FIWR - Finansowy Instrument Wsparcia Rybołówstwa ( FIFG)
Sektorowe Programy Operacyjne:
SPO Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (EFRR)
SPO Rozwój Zasobów Ludzkich (EFS)
SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich (EFOiGR)
SPO Rybołówstwo i Przetwórstwo Ryb (FIWR)
SPO Transport i Gospodarka Morska (EFRR)
ZPORR Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (EFRR , EFS)
PO Pomoc Techniczna (EFRR)
Europejski Fundusz Społeczny
- finansuje działania na rzecz integracji zawodowej osób bezrobotnych i osób o niskich szansach na rynku pracy, szkolenia oraz projekty sprzyjające podnoszeniu kwalifikacji zawodowych i tworzeniu nowych miejsc pracy
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
- finansuje działania na rzecz :rozwoju infrastruktury, inwestycje sprzyjające tworzeniu nowych miejsc pracy , lokalne projekty rozwoju, środki pomocowe dla malych i średnich przedsiębiorstw
Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (sekcja orientacji)
- finansuje działania na rzecz rozwoju terenów rolnych oraz pomocy rolnikom w szczególności z regionów i słabo rozwiniętej strukturze
Finansowy instrument wsparcia Rybołówstwa:
- finansuje działania wspierające proces modernizacji i harmonizacji struktur w sektorze rybołówstwa
Fundusz Spójności
- finansuje większe projekty na rzecz ochrony środowiska oraz rozbudowy sieci transportowych i komunikacyjnych, pomocy tej mogą towarzyszyć kredyty z Europejskiego Banku Inwestycyjnego