PCR (Polymerase Chain Reaction) - Łańcuchowa Reakcja Polimerazy
+Technika selektywnego, powtarzalnego cyklicznie namnażania (amplifikowania) dowolnego regionu genomu na matrycy DNA
+Pozwala na powielenia dowolnej sekwencji o długości od kilkuset do kilku tysięcy nukleotydów
+1983 roku przez Kary Mullis
+Jest odpowiednikiem replikacji DNA - przeprowadzanym in vitro
Składniki reakcji PCR:
+Matryca DNA
+Startery flankujące amplifikowany rejon
+Deoksyrybonukleotydy
+Polimeraza DNA
+Bufor z MgCl2
Polimeraza działa od 5' do 3', wzrost wykładniczy 2n, niektóre moga się pochwalić że mają właściowści egzonukleazy 3' do 5'
Limitacje:
+ilość starterów
+ilość polimerazy
+ilość nukleotydów
+wysycenie reakcji.
Pierwszy etap:
Denaturacja>rozwija helisa na jednoniciowe DNA
Przyłączenie starterów do jednoniciowych DNA
Elongacja>działanie polimerazy
I znowu zapętlenie i tak n razy
Startery
Krótkie, syntetyczne oligonukleotydy, zaprojektowane tak, aby być komplementarne do określonego fragmentu matrycy DNA;
służące do zapoczątkowania reakcji PCR
5' ------------------------ --GGGTACCT 3' matryca
3' Club G!!(patrz niżej)-----ATGGA 5' starter
Pamiętać zawsze podpisac matryce i starter
Projektowanie starterów
Długość optymalna 18-24 nukleotydy
Prawdopodobieństwo przypadkowego odnalezienia w matrycy DNA określonego ciągu nukleotydów
4n n-liczba nukleotydów
N=1 ¼ na znalezienie A,G,C lub T
n=2 1/16 Dwunukleotydu
n=4 1/256 na 4-nukleotyd
Oba startery muszą mieć podobną temperature topnienia(przyp. Taka temperatura w której połowa dupleksów DNA ulega dysocjacji do pojedyńczych nici
Tm = 4°C x (G + C) + 2°C x (A+T)
Temperatura przyłączania starterów (Annealing temperature, Ta) - temperatura, przy której pojedynczoniciowe cząsteczki DNA ulegają asocjacji, tworząc strukturę dwuniciową
Ta = Tm - 5°C
Przy projektowaniu starterów ważne jest by:
+Stosunek puryny:pirymidyny - około 1:1 (możliwy 40-60%)
+ G lub C wśród ostatnich pięciu nukleotydów na końcu 3' pomaga w specyficznym wiązaniu do matrycy
+Unikać ciągu 3 lub więcej G lub C na końcu 3' - może powodować preferencyjne wiązanie w rejonach bogatych w pary GC
+ Unikać T na końcu 3' - T jest podatna na błędne wiązanie do matrycy
+Unikać sekwencji powtarzalnych i ciągów tego samego nukleotydu(maksymalnie 4 powtórzenia)
+Unikać sekwencji generujących drugorzędowe struktury, na skutek wewnętrznej komplementarnośc
+Unikać sekwencji tworzących dimery starterów
Koncentracja starterów:
- Oba startery powinny mieć taką samą koncentrację
- Zalecana ilość - 5 - 50 pmol każdego startera w 50 µ l reakcji
- 95% starterów pozostaje niewykorzystanych w 30 cyklach reakcji
Zbyt wysokie koncentracje prowadzą do powstawania artefaktów(większe prawdopodobieństwo tworzenia dimerów i błędnego parowania matrycy)
Polimeraza DNA
Enzym katalizujący polimeryzację deoksyrybonukleotydów wzdłuż odczytywanej matrycy DNA.
Nowo powstająca nić jest komplementarna do matrycy.
Polimeraza TAQ
Pochodzi z bakterii Temus aquaticus
Optimum temp 72-75 stopni
aktywność polimerazy 5'do3'
aktywność ehzonukleazy 5'do3'
brak aktyw. Egoznukleazy od 3'do5'
przy 95 stopniach czas aktywności to 40 min około 50 cykli PCR
efektywna amplifikacja ok. 2-4kpz
Polimeraza TAQ
-wierność amplifikacji
Brak aktywności egzonukleazy 3' - 5' może prowadzić do błędów w amplifikacji
Częstość błędów: ~1 błędnie wstawiona zasada na 104 nukleotydów~1 przypadek zmiany ramki odczytu na 4 x 104 nukleotydów
Bardzo niskie prawdopodobieństwo tych samych błędów w niezależnych reakcjach
-Procesywność
ilne interakcje - wysoka procesywność - większy odcinek DNA zostanie zamplifikowany zanim polimeraza oddysocjuje od matrycy
Im wyższa procesywność, tym niższa wymagana koncentracja polimerazy
Termocykler:
-dokładny
-utrzymuje stałe parametry podczas całej rekacji
-duża szybkość zmian 1-4 na sek
-podgrzewana pokrywa
-powtarzalność reakcji
Elektroforeza(przypomnienie)
Zjawisko przesuwania się cząsteczek np. DNA pod wpływem działania pola elektrycznego, w stosunku do nieruchomego ośrodka rozpraszającego (żelu)
Żel - trójwymiarowa sieć polimeru, stanowiąca sito molekularne, w którym następuje rozdział DNA pod względem długości cząsteczek
żel agarozowy
Wybarwianie bromkiem etydyny - substancją wiążącą się na stałe z cząsteczkami DNA (silna trucizna!!!) i świecącą w świetle UV
Od czego zalezy igracja DNA na żelu?
-długość cząsteczki
-skład nukleotydowy
-konformacja cząsteczki
-stężenie zelu
-przyłożonego napięcia
-siły buforu.