Jak działa mechanizm uzależnień?

Wydaje się, że żyjemy w epoce iście hedonistycznej. Główną wartością dla wielu z nas stała się przyjemność.

Nieustające pragnienie rozkoszy jest świetnym mechanizmem napędowym dla gospodarki, mnożą się więc przyjemności, za które płacimy i które wciąż poprawiają nasze samopoczucie. Ciągłe dążenie do przyjemności ma jednak swoje konsekwencje. Jedną z nich jest możliwość uzależnienia.

Chociaż coraz częściej słyszy się o nietypowych uzależnieniach, klasyfikacje medyczne w swoich kryteriach diagnostycznych nadal za jeden z koniecznych warunków uzależnienia uznają kontakt z substancją psychoaktywną. Jednak podobnie jak od alkoholu, benzodiazepin czy opiatów można uzależnić się od substancji chemicznych produkowanych przez własny organizm podczas wykonywania konkretnej czynności.

Mechanizm uzależnienia działa dosyć podobnie niezależnie od tego, czy staliśmy się alkoholikami, nałogowymi internautami czy hazardzistami zapominającymi o jakichkolwiek granicach.

Najczęściej uzależnienie związane jest z poczuciem braku kontroli nad własnym życiem, depresyjnym stylem myślenia, niskim poczuciem własnej wartości i przekonaniem o własnej niekompetencji.

Niewinne początki
Scenariusze współczesnych uzależnień zwykle są do siebie dosyć podobne. Na ogół zaczyna się niewinnie. Tak też zaczęło się uzależnienie dwudziestoletniego Patryka. W drodze ze szkoły zaglądał do placówki, w której za niewielkie kwoty obstawiał wyniki meczów. „Nie widziałem w tym nic złego. Moi koledzy przeznaczali swoje kieszonkowe na piwko albo płyty - ja obstawiałem zakłady” - mówi Patryk. Jego historia rozwijała się powoli aż do momentu, kiedy zaczęli odwracać się od niego znajomi - którym nie oddawał pożyczonych pieniędzy i reagował bardzo nerwowo na ich upomnienia.

„Któregoś razu nie miałem pieniędzy, żeby obstawić zakład. Okradłem moich rodziców. To nie była duża suma i nigdy się nie zorientowali. Ale kiedy wychodziłem z punktu przyjęć zakładów zrozumiałem, że coś jest nie tak, że właśnie zrobiłem coś, o co nigdy bym siebie nie podejrzewał.” Patryk zaczął poszukiwania w internecie. Zdał sobie sprawę ze swojego uzależnienia i poddał się terapii.

Uzależnieni od wszystkiego
Mechanizm uzależnienia może pojawić się w stosunku do niemal każdej wykonywanej czynności - pod warunkiem, że przynosi ona subiektywną przyjemność, rozładowuje napięcie. Granica pomiędzy uzależnieniem a przyzwyczajeniem jest dosyć cienka. Możemy codziennie oglądać telewizję, rozmawiać przez telefon komórkowy, chodzić na fitness czy uprawiać seks.

Nie oznacza to jeszcze, że jesteśmy uzależnieni. Jeśli jednak w głębi czujemy, że nasze zachowanie dotyczące wykonywania określonej czynności wymyka się spod kontroli, jest „do nas niepodobne” lub otrzymujemy sygnały z otoczenia pełne zaniepokojenia, troski lub pretensji - może czas zastanowi się, czy nie dzieje się coś niedobrego.

Jeśli jesteśmy zaniepokojeni siłą własnego nawyku - powinniśmy poradzić się specjalisty. Warto pamiętać, że samemu bardzo ciężko jest walczyć z uzależnieniem. Dzieje się tak ponieważ, aby skutecznie skończyć z nałogiem, trzeba skonfrontować się także z przyczynami, dla których sięgamy po daną substancję lub wykonujemy jakąś czynność. Jeśli tego nie zrobimy, istnieje duże prawdopodobieństwo, że dotychczasowy nałóg zastąpimy kolejnym.

Jednym z problemów dotyczących nietypowych uzależnień jest poczucie wyobcowania z jakim mierzą się uzależnieni. Wiele (chociaż nadal zbyt mało) mówi się na temat alkoholizmu i narkomanii, natomiast ktoś, kto nagle rozumie, że nie kontroluje czasu, który spędza przeglądając strony www i wpada w furię, gdy nie może tego zrobić, nie wie, co się z nim dzieje i nie ma pojęcia, gdzie szukać pomocy. Pomoc taką można uzyskać zgłaszając się do psychoterapeuty.

W świecie pełnym konsumpcyjnych pokus i przyjemności nieokupionej bezpośrednimi konsekwencjami bardzo łatwo o uzależnienie. Dlatego warto dokładnie się obserwować i uważać, czy nie wpadliśmy w sidła uzależnienia.

http://www.fitness.wp.pl

---