Zaawansowane lecznie rekacji po użądleniach
 

I) Wstęp

Krótko o mechanizmie , który musimy znać zabierając się za leczenie osoby zagrożonej po użądleniu(proszę przeczytać całość artykułu zanim przejdziemy do rozdziału o leczeniu, zrozumienie jest bardzo ważne):

Są dwa powody z powodu których użądleni umierają i na które mamy wpływ lekami, obydwa powody mogą współistnieć ale nie muszą, każdy może wystąpić osobno.
1)Skurcz oskrzeli lub/i krtani wraz z obrzękiem dróg oddechowych co sprawia ,że chory dusi się bo przez zwężone drogi oddechowe nie może prawidłowo oddychać.
2)Ogromny spadek ciśnienia krwi , który sprawia ,że niedokrwieniu ulegają ważne życiowo narządy, wraz z mózgiem co w krótkim czasie może przynieść trwałe uszkodzenia. Przy znacznym spadku ciśnienia krwi , płynie ona bardzo wolno a do niektórych tętnic i naczyń prawie wcale bo ich opór jest za duży by takie niskie ciśnienie zdołało przepchnąć przez nie krew.

Spadek ciśnienia krwi po użądleniu spowodowany jest (piszę to w największym uproszczeniu ale dla naszych potrzeb wystarczającym) działaniem licznych substancji wydzielonych nieprawidłowo przez własny organizm użądlonego. Substancje te powodują rozkurcz większości naczyń i żylnych i tętniczych organizmu i wzrost przepuszczalności ich ścian.
Posłużę się takim prostym przykładem uzmysławiającym o co chodzi:
Łatwo sobie to wyobrazić , przyrównując układ krążenia do węża ogrodowego zwiniętego w okrąg gdzie początek jest podłączony do pompy(serce) , która tłoczy do niego wodę, natomiast koniec węża zasila tą samą pompę w wodę na wejściu. Kiedy teraz (przy tej samej ilości wody w układzie - bo nic przecież nie dolejemy, wszystko jest zamknięte) dwukrotnie poszerzymy średnicę węża i jeszcze sprawimy ,że zrobi się dziurawy i woda zacznie przesiąkać na zewnątrz, okaże się ,że pompa nie ma czego pompować... Tak też w istocie dzieje się z naszą pompą - sercem w przypadku wstrząsu. Wylewająca się woda z nieszczelnych naczyń powoduje powstawanie obrzęków, a mała objętość krwi w porównaniu do ogromnego rozszerzonego układu krążenia nie pozwala na jego wypełnienie i utrzymanie przepływu krwi w ważnych narządach.



----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
II)Rozpoznanie:
Po pierwsze musimy mieć pewność ,że doszło do użądlenia, a nie jest to inna choroba np. Zawał m. Sercowego, udar itp. dlatego jeśli nie wiemy czy doszło do użądlenia wstrzymajmy się od działań w postaci podawania leków, nie pomogą a stracimy cenny czas na niepotrzebne czynności, wezwijmy pogotowie i ew. Przejdźmy do punktu dodatek na samym końcu tego artykułu.

Spotykamy się z następującymi reakcjami po użądleniu owada błonkoskrzydłego:
1)Prawidłową miejscową reakcją zapalną - charakteryzującą się powstaniem rumienia oraz niewielkiego ograniczonego do kilku , kilkunastu cm obrzęku w okolicy użądlenia.
2)Reakcją nasiloną miejscową - obrzęk całej kończyny bądź okolicy ciała, z rumieniem i ewidentnym znacznym jej uciepleniem.
3)Reakcją anafilaktyczną z uogólnionymi objawami takimi jak, znaczny obrzęk miejscowy, pokrzywka i obrzęk wielu okolic ciała, szczególnie widoczny w okolicach gdzie jest luźna skóra a więc powieki, usta, dreszczami, niepokojem, gorączką.
4)Reakcja anafilaktyczna jak wyżej połączona ze skurczem oskrzeli , świszczącym oddechem trudnością z wykonaniem wydechu.
5)Wstrząs anafilaktyczny z uogólnionym rozszerzeniem naczyń wzrostem ich przepuszczalności i spadkiem ciśnienia często tak znacznym ,że dochodzi do zaburzeń świadomości z utratą włącznie, zblednięciem skóry, słabo wyczuwalnym tętnem, zimnym potem, możliwe jest połączenie objawów z punktu 3 i 4.

Energicznego działania i szybkiego leczenia na miejscu jeszcze przed przyjazdem karetki pogotowia wymagają reakcja 3,4,5. Każda z nich może wystąpić samodzielnie ale może płynnie przechodzić jedna w drugą. W przypadku 5- wstrząsu anafilaktycznego utrata przytomności ze spadkiem ciśnienia może wystąpić tak szybko ,że nie wystąpi już obrzęk i inne objawy.
U części użądlonych można zastanowić się nad leczeniem reakcji 2.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------



III)Leczenie
Co potrzebujemy?
Do leczenia stosujemy 1-3 leków(przechowywać w temp. Pokojowej w ciemnym i chłodnym miejscu, bardzo jest to ważne bo na świetle i po przegrzaniu leki przestaną działać, rozłożą się):

Ampułki: Adrenalina 1ml(1:1000) Dexaven 8mg w 2 ml
Tabletki: Encorton tabletki 20 mg każda.

(W aptekach jest specjalny preparat fast ject na receptę - stosować wg. Ulotki, jednak jest bardzo drogi i po roku do wyrzucenia, a adrenalinę 1:1000 można długo przechowywać i kosztuje kilka zł.) Zadaniem Adrenalinyjest:
1)zwęzić rozszerzone naczynia, dzięki czemu ciśnienie wzrośnie na tyle by poprawić przepływ krwi w narządach.
2)Rozszerzyć oskrzela, i zmniejszyć obrzęk krtani poszerzając drogi oddechowe.
Skutki niporządane: źle podana - patrz iniekcja domięśniowa może spowodować martwicę kończyny lub jej fragmentu! U osób z zaburzeniami rytmu serca może je nasilać, jednak tu ryzyko działań ubocznych jest mniejsze niż korzyść z jej zastosowania.

Zadaniem Dexavenu lub Encortonu (działają bardzo podobnie obydwa, z tym ,że we wstrząsie i bardzo silnej reakcji się nie wchłania z przewodu pokarmowego więc bez sensu podawać), powodują zahamowanie wytwarzania substancji zapalnych , tak ,że wszystko zaczyna się wolniej toczyć lub ustępuje, osłabia gwałtownie nadmierną reakcję obronną organizmu.
Skutki niporządane: Pieczenie w miejscu iniekcji , nie ma ważnych skutków ubocznych przy jednorazowym awaryjnym zastosowaniu!!! nawet po podaniu do naczynia.

Kilka strzykawek: o objętości 2 ml- mała podziałka łatwo dawkować leki
Kilka igieł: do iniekcji najlepiej o grubości 6 (z niebieską nasadką).


Technika wykonania iniekcji domięśniowej:
1)Dzielimy pośladek w myślach na cztery kwadraty.
2)Wybieramy punkt środkowy w bocznym górnym kwadracie( nie ma tam ważnych struktur, które można uszkodzić), wbijamy igłę po nasadkę zaciągamy tłoczkiem- próbujemy pobrać krew jeśli nie poleci do strzykawki bezpiecznie możemy podać w to miejsce lek.) Jeśli krew się pojawi trzeba wykłuć igłę i spróbować kilka cm obok wybranego miejsca ponownie.
3)Uwaga!Jeśli adrenalinę podamy do tętnicy obkurczy się ona i cała okolica którą dana tętnica odżywia może obumrzeć, dlatego trzeba sprawdzić przed podaniem leku czy nie jest się w naczyniu krwionośnym , próbując zaciągnąć krew.

(dorosli i masa >50kg), użądlony przytomny.
Ad 1) nie leczymy na własną rękę, można stosować domowe sposoby, ochładzanie , cebula, żele po ukąszeniu owadów itd.

Ad2) Można podać doustnie 2 tabl po 20 mg Encortonu każda i popić kilkoma łykami czystej wody, zgłosić się do lekarza rodzinnego, schłodzić kończynę, podać wapno musujące.

Punkty 3,4,5:

Uspokoić ,położyć w chłodnym miejscu nogi nieco wyżej od tułowia np. Na skrzynce, wałku koca, chodzi o to by krew z rozszerzonych naczyń w kończynach spłynęła do serca naszej pompy jak w opisie wyżej.

Ad3)zadzwonić po pogotowie, Przygotować ampułkę 8 mg Dexaven - 2ml strzykawkę, igłę i podać domięśniowo, w pośladek (środek górnego bocznego kwadratu). I czekać na pogotowie przy chorym.

Ad4,5) Zadzwonić po pogotowie, Przygotować ampułkę 8 mg Dexaven - 2ml strzykawkę, igłę i podać domięśniowo w pośladek (środek górnego bocznego kwadratu).Przygotować drugą strzykawkę 2 ml z igłą, naciągnąć 0,5 ml Adrenaliny z ampułki i podać w drugi pośladek w środek górnego - bocznego kwadratu. (Adrenalinę podajmy w inne miejsce niż dexaven poniważ ona bardzo mocno obkurcza naczynia krwionośne i mogłaby spowodować zahamowanie wchłaniania dexavenu z mieśnia, dlatego koniecznie w drugi pośladek).


Użądlony nie przytomny:

Położyć na boku , tak aby swobodnie mógł zwymiotować na bok, nie udusił się wymiocinami , i postąpić tak jak dla chorego powyżej reakcja 4 i 5..

Adrenalinę można powtarzać co 15 min, do przyjazdu karetki.

Dzieci(<50 kg):
Dotyczy Ampułek Adrenalina 1ml(1:1000), Dexaven 8mg/2 ml

Adrenaliny na każde 10 kg 0,1 ml domięśniowo max 0,5 ml.
Dexavenu na każde 10 kg 0,2ml domięsniowo


Dodatek:
Nieprzytomny , nie oddychający , bez tętna- nie czujemy na tętnicach szyjnych na nadgarstkach i nie oddycha nie ważne czy użądlony czy nie, :,
Dzwonimy po karetkę i masujemy klatkę piersiową ok 100/min uciśnięć na środku mostka, do ok. 5 cm w głąb - dość silnie. Nie podajemy leków nie ma czasu. Masaż prowadzony przez świadków na miejscu zapewni minimalny przepływ krwi i da szansę załodze karetki na przywrócenie pacjenta do życia, nie zaszkodzi się nim gdy serce bije niewydolnie a my tego nie rozpoznamy. Brak masarzu po 3-4 min od zatrzymania krążenia krwi daje nieodwracalne zmiany w mózgu , co nie daje szans choremu. Ale to to trochę inny temat. Nie trzeba prowadzić oddechu zastępczego- najważniejszy jest masarz! Bez przerw!

Jeśli coś jest niejasne bardzo proszę o pytania , artykuł można też przeredagować aby stał się jak najbardziej czytelny i zrozumiały. Na razie potraktujmy go jak szkic...
Myslę ,że arytkuł powinien być do edycji w wordzie albo do pobrania ponieważ są tam zaznacznia kolorowe i pogrubienia

---