Badania biograficzne w naukach społecznych Istota i przykłady zastosowań

Badania biograficzne w naukach społecznych

• Istota

• Formy studiów biograficznych

• „Przepis” na biografię

• Zastosowania

• Konkluzja

Istota

• Słownik Webstera - „written history of a person life” - pisemna historia życia osoby

• Oxford English Dictionary - „a written record of the life of an individual” - pisemny zapis życia jednostki

• Ciekawostka słownikowych definicji - OED „The history of the lives of individual men as a branch of literature„ (a gdzie są kobiety i nauki społeczne?)

• [gr.], opis życia postaci, zwykle wybitnej, mający charakter nauk., lit. lub popularyzatorski; gatunek wykształcony w starożytności; nowożytna odmiana — powieść biograficzna, łączy dane hist. z fikcją fabularną -źródło:http://szukaj.wp.pl/szukaj.html?szukaj=biografia&lang=e&z=e&ticaid=12ad9

"Powinniśmy postawić się na miejscu podmiotu, który próbuje odnaleźć drogę swojego życia na tym świecie, a przede wszystkim powinniśmy pamiętać, że to otoczenie pod którego jest wpływem i do którego się dostosowuje, stanowi jego Świat, a nie obiektywny Świat nauki."

W.I. Thomas i F. Znaniecki

Odmiany biografii

• Obrazy (portrety),

• Historie życia

• Profile biograficzne

• Wspomnienia

• Opowieści o życiu

• Autobiografie

• Wspomnienia, pamiętniki dzienniki

Sposoby traktowania biografii

A - dane empiryczne (źródłowe) wykorzystywane w badaniach etnograficznych, fenomenologicznych w studium przypadku (case study)

B - Jako dominująca forma tekstu raportu (pracy, rozprawy)

C - jako specyficzny sposób (proces) zbierania i analizy jakościowych danych empirycznych

Formy biografii - taksonomia J. L. Clifforda

• Biografie przyjmują pięć postaci na kontinuum od obiektywizmu do subiektywizmu

• Fakty mówią same za siebie - biografie obiektywne (faktograficzne)

• Fakty opowiedziane w ścisłym chronologicznym porządku akademicka biografia historyczna

• Autor jako artysta przedstawiający „nagie” fakty w interesujący sposób - forma akademickiego artyzmu (artistic scholarly form)

• Formy biografii - taksonomia James'a Clifforda

- autor w roli narratora „ubarwiającego” faktyczne zdarzenia fikcyjnymi dialogami - biografia narracyjna (narrative biography) - biografia oparta na fikcji - bliska powieści historycznej

„Przepis” na biografię

1. Określ (w postaci pytań) przedmiot swoich zainteresowań

2. Wybierz bohaterkę/bohatera/bohaterów

3. Utwórz bazę danych (notatki, dokumenty, wywiady

4. Wybierz główne wątki - „osnowę” opowieści - dylemat chronologia czy raczej tematy (co nadało życiu bohatera koloryt, pełnię, tragizm)

5. Problem „the figure under carpet” (Smith) zajrzyj pod dywan/ co zostało zamiecione pod dywan

Zastosowania badań biograficznych w naukach społecznych

• Antropologia

- Oskar Lewis „The Children of Sanches” (1961) nagrania „historii życia” i przedstawienie ich transkrypcji w postaci zbiorczej autobiografii opisującej kulturę biedy (culture of poverty)

• Psychologia

• problem nieufności wobec badań jakościowych

• Psychoanaliza - Alice Miller, Eric Erikson

• Socjologia - J. Chałasinski

• Studia feministyczne

• Kształcenie i rozwój zawodowy (nauczycieli) Day, Goodson , W. Dróżka

• Edukacja alternatywna - Neil - Nowa Summnerhill (rodzaj zawodowej autobiografii

Lektury

• D. Zaworska-Nikoniuk, Studium indywidualnego przypadku i metoda biograficzna, w: Prace promocyjne z pedagogiki, W. Ciczkowski (red.) Olsztyn, 2000

• W. Dróżka, Metoda biograficzna z perspektywy orientacji humanistyczno-jakościowej w pedagogice, „Edukacja” 1997 nr 4

• Metoda biograficzna w socjologii, J. Włodarek, M. Ziółkowski (red.) Warszawa - Poznań 1990

---