Bezrobocie: utrzymywanie się określonej liczby osób w wieku produkcyjnym, które są zdolne i gotowe do podjęcia pracy w typowych warunkach określonej gospodarki, lecz pozostają bez pracy, pomimo podjęcia poszukiwań pracy.

Bezrobotny w świetle prawa (Ustawa z dn. 14 grudnia 1994 r. O zatrudnianiu i przeciwdziałaniu bezrobociu) to osoba nie zatrudniona i nie wykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującego w danym zawodzie lub służbie, nie ucząca się w szkole w systemie dziennym, zarejestrowana we właściwym dla miejsca zameldowania (czasowego lub stałego) rejonowym urzędzie pracy. Dotyczy tylko osób w wieku produkcyjnym (M 18-65, K18-60). Nie może być emerytem rencistą, prowadzić działalnść gopodarczą, prowwadzić gospodarstwo rolne (powyżej 1 ha) oraz nie podlegać ubezpieczeniu społecznemu z innego tytułu. Poszerzenie ustawowej definicji bezrobotnego: młodzież do 18 lat, które są absolwentami szkół dla niepracujących w okresie 12 miesięcy po opuszczeniu szkoły.

Rynek pracy: całokształt stosunków wymiennych zachodzących pomiędzy pracobiorcami a pracodawcami w związku z wymianą przez pierwszych zdolności do pracy na płacę świadczoną przez drugich

Ludność w wieku produkcyjnym = aktywni + bierni zawodowo

Aktywni zawodowo - osoby w wieku produkcyjnym, które są zdolne i gotowe do podjęcia pracy na typowych warunkach (zwłaszcza płacowych) dla danej gospodarki.,

Bierni zawodowo - osoby w wieku produkcyjnym, które nie są zdolne i/lub nie chcą podjąć pracy na typowych warunkach dla danej gospodarki.

Stosunek liczby aktywnych zawodowo do liczby ludności w wieku produkcyjnym nazywamy współczynnikiem aktywności zawodowej. Wielkość tego współczynnika zależy m.in. od:

• poziomu wynagradzania

• modelu rodziny

• możliwości znalezienia pracy

• uwarunkowań kulturowych itp.

Bezrobocie - brak równowagi między stroną podażową i popytową rynku pracy. Nierównowaga ta przejawia się w nadwyżce osób chętnych do podjęcia zatrudnienia nad liczbą oferowanych miejsc pracy.

Stopa bezrobocia - stosunek liczby zarejestrowanych bezrobotnych do liczby ludności w wieku produkcyjnym lub ludności aktywnej zawodowo (czasem w społeczeństwa o wysokim zatrudnieniu w rolnictwie, jak w Polsce, zaleca się pomniejszanie mianownika o ludność pracującą w rolnoictwie).

Drugi wskaźnik: relacja pomiędzy liczą bezrobotnych a liczbą wolnych miejsc pracy

Rodzaje bezrobocia:

• bezrobocie frykcyjne - stan okresowej dezaktywacji zawodowej wynikającej z przejściowego niedostosowania popytu i podaży kadr; wynika z naturalnych przerw w aktywności zawodowej

• bezrobocie strukturalne - masowe i długotrwałe, jest skutkiem niedostosowania ilości i struktury podaży i popytu na pracę (przyczyny: np. postęp techniczno-organizacyjny, czynniki demograficzne, geograficzne, niedostosowanie kierunków kształcenia do struktury potrzeb personalnych przedsiębiorstw)

• bezrobocie koniunkturalne - jest wynikiem ograniczenia produkcji i redukcji zatrudnienia w wyniku cyklu koniunkturalnego w gospodarce

• bezrobocie sezonowe - wynika z sezonowości produkcji

• bezrobocie utajone - obejmuje zatrudnionych w niepełnym wymiarze (pomimo gotowości do pracy w pełnym wymiarze) oraz osoby zatrudnione, których zatrudnienie nie jest uzasadnione ekonomicznie.

• Bezrobocie pozorne - wynika z chęci uzyskania świadczeń socjalnych, pomimo możliwości podjęcia pracy

Praca na czarno (praca nierejestrowana)

Motywy podejmowania pracy na czarno:

Po stronie przedsiębiorstw:

* unikanie obciążeń podatkowych

Badania GUS aktywności ekonomicznej ludności:

Przyczyny podejmowania pracy na czarmo:

* NIEWYSTARCZAJĄCE DOCHODY 60%

BRAK MOŻLIOW,SCI ZNALEZIENIA PRACY 42%

Zbyt wysokie podatki 20%

57% to działalność dodatkowa

47% zasadnicze zrodlo dochodow (662 tys osób)

Razem 1 430 tys . osób zaangazowanych w pracę niezarejestrowaną

Częściej wies

Gdy wykształcenie podstawowe - to częściej jedyne żródło utrzymania.

Pozytywne funckje:

*alokacyjna (ułatwia przebieg procesow dostosowawczych)

* stabilizacyjna (amortyzuje wstrzasy w sektorze oficjalnym)

* redystrybucjna (wyrownanie dysproporcji i rozładowanie konfliktów)

• neutralizowanie bezrobocia (wchłanianie nadwyżki)

• redukcja kosztów firm

• presja konkurencyjna na sektor oficjalny

Bezrobocie:

• krótkookresowe (do 3 miesięcy)

• średniookresowe (3-12 miesięcy)

• długookresowe (ponad rok)

Bezrobocie w Polsce charakteryzuje się pewnymi specyficznymi cechami, do których należy zaliczyć:

1. Duże zróżnicowanie przestrzenne. Wyższy poziom bezrobocia występuje w Polsce północnej i wschodniej, niższy w centralnej, południowej i zachodniej. Bezrobocie dotyczy głównie obszarów wiejskich i małomiasteczkowych, w mniejszym stopniu dużych miast.

2. Przewaga kobiet w populacji bezrobotnych. Ponad 60% ogółu populacji bezrobotnych stanowią kobiety.

3. Wysoki udział procentowy młodzieży. Młodzież w wieku 15-24 lata stanowi około 1/3 populacji bezrobotnych.

4. Długookresowy charakter. Wzrasta udział bezrobocia długookresowego. Już prawie 50% bezrobotnych pozostaje bez pracy ponad 12 miesięcy.

5. Wysoki odsetek bezrobotnych z wykształceniem podstawowym i zasadniczym. Ponad 70% bezrobotnych ma wykształcenie podstawowe lub zasadnicze zawodowe.

6. Trudna sytuacja absolwentów.

Do pozytywnych następstw bezrobocia zazwyczaj zalicza się:

• umocnienie dyscypliny pracy i kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy;

• zmniejszanie płynności zatrudnienia;

• wzrost konkurencji o miejsca pracy, zwłaszcza w atrakcyjnych i dobrze płatnych zawodach, co zwiększa zainteresowanie inwestycjami w „kapitał ludzki";

• zmniejszenie bezrobocia ukrytego, umożliwiające racjonalizację struktury zatrudnienia, obniżenie jego kosztów i w efekcie wzrost społecznej wydajności pracy;

• wspomaganie procesów restrukturyzacji gospodarki, które wymagają realokacji siły roboczej pod względem kwalifikacyjno-zawodowym i przestrzennym;

• osłabienie presji na wzrost płac, co ma istotne znaczenie dla zmniejszenia osłabienia siły zjawisk inflacyjnych.

Ekonomiczne skutki bezrobocia:

• niepełne wykorzystanie zasobów pracy;

• pojawienie się tzw. luki produktu krajowego brutto (różnica potencjalnego PKB przy pełnym zatrudnieniu i zatrudnieniu faktycznym) - koszty utraconych możliwości; na dłuższą metę możliwość stagflacji: wysoka stopa bezrobocia + inflacja

• wydatki finansowe na programy rynku pracy (redystrybucja dochodu narodowego)

• straty dochodów budżetowych z tytułu bezrobocia (luka podatkowo-ubezpieczeniowa, stosowanie ulg i zwolnień w rejonach o wysokim bezrobociu, straty wynikające z uczestnictwa bezrobotnych w szarej strefie)

• wzrost emigracji zarobkowej.

Skutki bezrobocia:

• indywidualne

• ekonomoiczne

• utrata dochodów: pogorszenie sytuacji materialnej bezrobotnych i ich rodzin, obniżenie poziomu konsumpcji

• skutki psychospołeczne

• zdrowotne (podatność na choroby i większa umieralność)

Instrumenty pasywne rynku pracy:

• zasiłki dla bezrobotnych

• przyznawanie zasiłków pienięznych w świadczeń w naturze z funduszu świadczeń społecznych

• wypłacanie odpraw pieniężnych z tytułu zwolnień pracowników z przyczyn dotyczących zakładu pracy

• świadzcenia przedemrrytalne

• wcześniejsze emerytury

Instrumenty aktywne rynku pracy:

• popieranie szeroko rozumianej przedsiębiorczości poprzez tworzenie warunków sprzyjających prowadzeniu działalności gospodarczej

• udzielanie pożyczek przedsiębiorstwom na zorganizowanie nowych miejsc pracy

• udzielanie pożyczek bezrobotnym na zakładanie własnych firm,

• ulgi podatkowe dla pracodawców inwestujących w regiony szczególnie zagrożone bezrobociem

• wydłuże­nie okresu pobierania zasiłku przez bezrobotnych oraz pomoc finansowa dla pracowników podejmujących pracę w regionach zagrożonych

• subsydiowanie zatrudnienia, polegające na ponoszeniu przez państwo części kosztów związanych z wynagrodzeniami dla zatrudnionych w ramach prac interwencyjnych i robót publicznych

• działalność edukacyjna urzędów pracy - organizowanie szkoleń dla bezrobotnych (przekwalifikowanie, trening poszukiwania pracy

• dofinansowanie - na wniosek pracodawcy - przekwalifikowania celem zatrudnienia na innym stanowisku pracownika zagrożonego zwolnieniem z powodu likwidacji stanowiska pracy

Derekrutacja (separacja, redukcja personelu)

Zwolnienia inicjowane przez pracownika

Alternatywy:

• przemieszczenia wewnątrz organizacji

• zmniejszenie wymiaru/czasu pracy

• ograniczenie godzin nadliczbowych

• okresowe wstrzymanie naboru + przekwalifikowanie

• zmiana regulacji przechodzenia na emeryturę

• wykorzystanie naturalnej fluktuacji

• downsizing, restrukturyzacja zatrudnienia

• outplacement

• ponowne zatrudnienie (po przekwalifikowaniu)

• pomoc w znalezieniu nowej pracy + np. pomoc prawna

• przedłużenie okresu wypowiedzenia

• działalnośc na własny rachunek (outsourcing)

Szok derekrutacyjny:

Strach, niepewność, utrata poczucia bezpieczeństwa, frustracja, urazy gniew, depresja, poczucie winy, nieufność,

Przeciwdziałanie szokowi derekrutacyjnemu

• postrzeganie (>komunikowanie)

• emocje (>ujawnianie i rozładowanie)

• psychiczne uniezależnienie (>analizowanie i planowanie własnego życia)

• nowy typ kontraktu psychologicznego

Marketing personalny/kadrowy

Marketing personalny/kadrowy: jest to system działań przedsiębiorstwa zorientowany na interesy i oczekiwania potencjalnych i zatrudnionych pracowników.

Wewnętrzny i zewnętrzny rynek pracy - spotkanie popytu i podażą

Uwzględnienie tendencji rynkowych rynkowych w zarządzaniu

Pracownik klientem

Nabór w kategoriach:

„towaru” - możliwość świadczenia pracy

„reklamy” - wizerunek firmy i oferta pracy

„salonu sprzedaży” - procedury naboru

PODSTAWA- komunikacja z pracownikiem.

Nowy typ wymagań kierowniczych

• kompetencje etyczne

• zdolność kierowania w wielokulturowym środowisku (elastycznośc tolerancja) - rosnie zróżnicować postaw i oczekiwań praxowników

• zdolnośc implementacji wartości

• umiejętność empatii i komunikowania się.

• Negocjacje i zawieranie porozumień

---