Naczelny Sąd Administracyjny

Organ państwowy sprawujący kontrolę nad funkcjonowaniem działalności administracji publicznej. Kontrola ta obejmuje również orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów samorządu terytorialnego i aktów normatywnych terenowych organów administracji rządowej.

Naczelny Sąd Administracyjny powołany został ustawą z dnia 31 stycznia 1980r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. Nr 4, poz.8), pracę natomiast rozpoczął 1 września tegoż roku. Powstanie Naczelnego Sądu Administracyjnego oznaczało realizację, pojawiających się już od lat czterdziestych, postulatów przywrócenia sądowej kontroli nad administracją. Kontrola ta, tak samo jak kontrola sprawowana w okresie międzywojennym przez Najwyższy Trybunał Administracyjny, była oparta na modelu kontroli instancyjnej. Naczelny Sąd Administracyjny miał swoją siedzibę w Warszawie. W niektórych większych miastach tworzone były jego ośrodki zamiejscowe, obejmujące obszarem swojej właściwości jedno lub kilka województw. W dniu 11 maja 1995r. uchwalona została nowa ustawa o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz 368), która także utrzymywała model jednoinstancyjny. Obecny kształt Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu nadała, będąca wymogiem art. 176 ust. 1 w zw. z art. 236 ust. 2 Konstytucji, reforma z 2002 roku. Dawne zamiejscowe oddziały Naczelnego Sądu Administracyjnego zostały przekształcone w wojewódzkie sądy administracyjne.

Podstawowe dla funkcjonowania NSA akty normatywne:

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej - art. 184 i 185;

Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. — Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269)

Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. — Przepisy wprowadzające ustawę — Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1271)

Kompetencje:

Zgodnie z art. 15 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami

administracyjnymi Naczelny Sąd Administracyjny:

rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych;

podejmuje uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych;

podejmuje uchwały zawierające rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowoadministracyjnej;

rozstrzyga spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej;

rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy odrębnych ustaw.

Organy :

Organami Naczelnego Sądu Administracyjnego są:

Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego;

Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego;

Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Skład osobowy Naczelnego Sądu Administracyjnego w 2009 roku wynosił 85 sędziów.

Prezesi NSA :

• 1980-1981 - Sylwester Zawadzki

• 1982-1992 - Adam Zieliński

• 1992-2004 - Roman Hauser

• od 21 maja 2004 - Janusz Trzciński (konstytucyjny upływ kadencji nastąpi 21 maja 2010)

Izby NSA :

W obrębie Naczelnego Sądu Administracyjnego występują trzy Izby: Gospodarcza, Finansowa i Ogólnoadministracyjna.

Przypisy:

1. art. 31 ustawy - Prawo o ustroju sądów administracyjnych

2. Skarga kasacyjna jednolicie rozumiana 2009-10-27 RP.pl

---