Uzupełnienie zajęć z zakresu wstępu do ekonomiki w skali mediów lokalnych
W Polsce kondycja lokalnej prasy informacyjno-politycznej uzależniona była od tak zwanych „starych" tytułów. Proces transformacji tego typu przebiegał w dwóch kierunkach. Tytuły o względnie niewielkich nakładach i lokalnym zostały przejęte przez spółdzielnie wydawnicze albo polskie grupy kapitałowe. Z kolei prasą regionalną, których nakłady były znaczące, zainteresował się kapitał zagraniczny. Początkowo najaktywniejszym koncernem inwestującym w Polsce była francuska grupa kapitałowa Roberta Hersanta. Zagraniczni inwestorzy przede wszystkim zwracali uwagę na odnoszone zyski, zazwyczaj nie interesując się publikowanymi treściami. Natomiast jeśli nie byli zadowoleni z tytułu, podejmowali radykalne decyzje kadrowe. To jednak kapitałowi zagranicznemu polska prasa regionalna zawdzięcza modernizację i unowocześnianie redakcji, nowe techniki zarządzania i organizację pracy.
Już w latach trzydziestych dwudziestego wieku Władysław Wolert pisał, że rzeczą normalną jest to, iż przedsiębiorstwa dążą do koncentracji i łączą się np. z przedsiębiorstwami pomocniczymi (przykładowo drukarniami). W ten sposób powstają trusty prasowe. Trust poziomy obejmuje kilka dzienników w jednym mieście lub w różnych miastach lub krajach. Z kolei trust pionowy obejmuje przedsiębiorstwa prasowe i inne firmy, z nimi powiązane, których podstawowa działalność niekoniecznie jest związana a mediami.
Nowoczesne firmy medialne wchodzące na rynek stosują specyficzne strategie rozwoju. Pierwsza z nich to strategia penetracji ryku, która oznacza zwiększenie sprzedaży dotychczasowego produktu na tym samym rynku. Proces ten polega na osiągnięciu zwiększenia liczby czytelników i reklamodawców dla danego tytułu. Strategia ta w praktyce oznacza wdrożenie np. nowych działań marketingowych i zagęszczenie sieci dystrybucji. Z kolei strategia rozwoju produktu opiera się na wprowadzeniu nowych produktów na dotychczasowy rynek. W realiach mediów podstawą jest przekształcenie szaty graficznej, formuły zawartości (ramówki) mediów w które firma dotychczas inwestowała. Natomiast strategia rozwoju rynku polega na dążeniu do wzrostu sprzedaży produktu poprzez wchodzenie na nowe rynki. Koncerny medialne wprowadzają więc nowe kolumny i dodatki, rozwija się sieć biur ogłoszeń, stosowane są rabaty reklamowe, często rozszerza się obszar kolportażu. Kolejna strategia polega na dywersyfikacji czyli wprowadzaniu nowych produktów i ich sprzedaży na nowych rynkach. Katarzyna Cira wyróżnia za H. Igorem Ansoffem cztery rodzaj dywersyfikacji: horyzontalną (poziomą), wertykalną (pionową), koncentryczną, konglomeratową. Podstawą dywersyfikacji horyzontalnej jest rozszerzenie dotychczasowego asortymentu o produkty i usługi nowe, ale należące do tej samej branży. Przykładem tego typu dywersyfikacji jest wejście wydawcy dzienników na rynek np. magazynów kobiecych. W drugim typie dywersyfikacji (wertykalnej) koncerny dążą do uniezależnienia się i wychodzą poza przemysł, do którego należała firma. Przedsiębiorstwa inwestują więc np. w spółki kolporterskie czy zakłady poligraficzne. Z kolei w przypadku dywersyfikacji koncentrycznej koncern wychodzi poza branżę, ale zachowuje więź z dotychczasowym profilem działalności. Przykładowo wydawcy dzienników regionalnych przejmują regionalne rozgłośnie albo telewizje kablowe. Natomiast dywersyfikacja konglomeratowa polega na rozszerzeniu zakresu funkcjonowania przedsiębiorstwa na zupełnie odmienne branże. W tej strategii zazwyczaj to firmy z innych branż zaczynają inwestować w media.
W Polsce od kilku lat Passauer i Orkla (a od 2006 roku Mecom) stały się głównymi właścicielami prasy lokalnej i regionalnej. W sumie spośród prawie 50 gazet regionalnych i lokalnych, które wydawane są w Polsce, połowa w części lub w całości należy do wydawców zagranicznych.
T. Mielczarek, Między monopolem a pluralizmem, Kielce 1998, s. 202.
Ibidem, s. 206-207.
W. Wolert, Szkice z dziejów prasy światowej, Kraków 2005, s. 345.
K. Cira, Zagraniczne koncerny prasowe na polskim rynku dzienników regionalnych, “Zeszyty Prasoznawcze” 2000, nr 1-2, s. 17.
Ibidem, s. 18.
Ibidem, s. 19-21.
Ibidem, s. 34.