Salon kosmetyczny to miejsce szczególne. W profesjonalnym gabinecie dbamy nie tylko o urodę, ale i o zdrowie. W dobie coraz liczniejszych zakażeń wirusowych (HBV, HIV) i rosnącej ilości chorób grzybiczych, należy zachować reżim sanitarny. Utrzymanie najwyższych standardów higieny jest niezbędne dla bezpieczeństwa personelu oraz klientów. W dzisiejszych czasach wydaje się to bardzo proste; istnieje bowiem mnóstwo preparatów i urządzeń, które mają spełniać to z zadanie. Niestety czynności związane z myciem i dezynfekcją bardzo często są wykonywane nieprawidłowo. Najczęstszym błędem jest nieodpowiedni czas mycia i dezynfekcji, tzn. nie jest zachowywany minimalny czas działania preparatu. Wdrążanie systemu higieny powinno prowadzić się kompleksowo. Nie wystarczy tylko stosować odpowiednie produkty , ale należy prowadzić rejestr wykonywanych czynności. Jest to niezwykle ważne zwłaszcza w przypadku dezynfekcji narzędzi i powierzchni. Fachowa wiedza i prowadzenie tych standardów podniosą na pewno renomę salonów i gabinetów. Dobór środków dezynfekcyjnych nie może być przypadkowy. Przy zakupie dobrze jest korzystać z pomocy fachowca, zawsze bezwzględnie czytać ulotkę, a środek stosować ściśle ze wskazaniami i zaleceniami producenta. Przy zakupie warto pytać o kartę bezpieczeństwa produktu. Jest to dokument, w którym znajdują się wszelkie niezbędne informacje na temat środka. Karty bezpieczeństwa produktu powinny zawsze być w salonie. Bardzo istotne jest, by preparat przechowywać w opakowaniach bezpośrednich. Producenci oferują dozowniki, aplikatory, zaawansowane systemy dozujące, które pozwalają w wygodny i higieniczny sposób korzystać z produktu. Przykładem są dozowniki łokciowe, za pomocą których w bezdotykowy sposób można aplikować preparat do dezynfekcji rąk. A to przecież właśnie ręce są najczęściej wykorzystywanym i najbardziej precyzyjnym narzędziem, a jednocześnie stanowią najczęstsze źródło zakażeń. Odpowiednio zastosowany środek zabezpiecza ręce i wyeliminuje je jako potencjalne źródło zakażenia. Należy bowiem pamiętać, że nawet naturalna flora bakteryjna znajdująca się na skórze, po wniknięciu do rany może wywołać infekcję.

Jeżeli często stosujemy preparaty dezynfekcyjne, może być nam potrzebna dodatkowa pielęgnacja. Silonda jest emulsją ,która reguluje wilgotność skóry oraz jej natłuszczenie i - co jest bardzo ważne - nie powoduje śliskości skóry. Preparat ten stosuje się po higienicznej lub chirurgicznej dezynfekcji rąk.

U klienta dezynfekcję skóry przeprowadzać powinniśmy zawsze wtedy, gdy podczas czynności pielęgnacyjnej możliwe jest przerwanie ciągłości skóry np. podczas zabiegu pedicure, mimo iż nie ma on na celi przerwania ciągłości skóry, ale ryzyko jest dość wysokie. Powinna być to czynność rutynowa, która zapewni bezpieczeństwa klientowi i osobie wykonującej zabieg. Środki dezynfekcyjne niszczą drobnoustroje na powierzchni skóry i zapobiegają wnikaniu ich w głąb skóry. Niektóre wykazują przedłużone działanie nawet do kilku godzin.

W najprostszym ujęciu można sformułować pojęcie dezynfekcji jako niszczenie drobnoustrojów w określonym środowisku człowieka. Za postępowanie antyseptyczne uznajemy z kolei niszczenie drobnoustrojów na skórze, błonach śluzowych, oparzeniach , ranach.

Dezynfekcja może mieć charakter ogólny lub bardziej wąski. Za ogólną uznajemy taką dezynfekcję, która dotyczy wielu przedmiotów, środowiska, materiałów. Dezynfekcję, która jest bardzo ściśle sprofilowana uznajemy za dezynfekcję wycinkową.

Podstawy dezynfekcji i antyseptyki:

Siła działania bakteriobójczego chemicznych środków dezynfekcyjnych zależy między innymi od następujących czynników: czasu działania, stężenia środka, temperatury, obecności materii organicznej, wilgotności środowiska, stężenia jonów wodorowych, obecności pewnych jonów metali. Dezynfekcja nie jest procesem powodującym natychmiastowe zabicie drobnoustrojów. Proces wymierania komórek jest procesem przebiegającym stopniowo. Tym więcej komórek zostaje zabitych, im dłuższy jest czas działania środka dezynfekcyjnego. Szybkość procesu wymierania drobnoustrojów zależy również od stężenia środka dezynfekcyjnego. Im wyższe jest stężenie środka dezynfekcyjnego, tym proces wymierania postępuje szybciej i jest zakończony w krótszym czasie. Szybkość wymierania drobnoustrojów poddanych działaniu czynników dezynfekcyjnych zależy od temperatury środowiska i przebiega tym szybciej, im wyższa jest temperatura. Wpływ temperatury na intensywność procesu wymierania przyjęto wyrażać w postaci tzw współczynnika temperatury, podającego przyrost szybkości wymierania przy wzroście temp o 10 C

Środki odkażające i antyseptyczne.

Środek odkażający to taka substancja, która zabija wszystkie wegetatywne postacie drobnoustrojów. Niektóre środki odkażające umożliwiają wyjałowienie, czyli zabicie wszystkich drobnoustrojów wraz z zarodnikami. Terminem środek odkażający przeważnie jest używany do określania przedmiotów. Działaniu odkażającemu bowiem towarzyszy najczęściej znaczna toksyczność, która uniemożliwia stosowanie go na tkanki.

Środki antyseptyczne to substancje, które niszczą drobnoustroje lub hamują ich namnażanie. Działają więc bakteriobójczo lub bakteriostatycznie, podczas gdy środki odkażające muszą działać bakteriobójczo. Określenie środek antyseptyczny używane jest w stosunku do preparatów stosowanych do niszczenia bakterii na skórze lub innych tkankach.

To, czy związki działają odkażająco czy antyseptycznie uzależnione jest od jego stężenia. Dużym stężeniom o działaniu bakteriobójczym towarzyszy zazwyczaj większa toksyczność niż stężeniom niższym o działaniu bakteriostatycznym. Ta sama substancja może zatem działać odkażająco lub antyseptycznie. Zasadnicze znaczenie dla skuteczności środka ma czas ekspozycji na jego działanie oraz stężenie środka, na jakie jest eksponowany. Stężenie ma również znaczenie na czas niezbędny do zabicia drobnoustrojów. Dlatego niezwykle ważne jest przygotowanie roztworów ( jeżeli korzystamy z koncentratów lub proszków) w ściśle określonych stężeniach i przestrzeganie czasu działania środka na powierzchnię, którą chcemy zdezynfekować. Należy pamiętać, że bakterie są bardziej wrażliwe na środki dezynfekcyjne niż wirusy. Bakterie w kontakcie ze środkiem antyseptycznym giną po ok 15-30 sekundach, natomiast czas potrzebny do inaktywacji wirusów jest dłuższy i wynosi w zależności od środka 1-5 minut.

W dermatologii powszechne są środki odkażające, które ze względu na dużą toksyczność mogą być stosowane tylko zewnętrznie. Wyróżnia się wśród nich te stosowane na skórę nieuszkodzoną oraz środki używane do odkażania ran i błon śluzowych.

Związki te mogą być stosowane pojedyńczo ale bardzo często wykorzystywane są w preparatach wieloskładnikowych. W ten sposób poszerza się spektrum ich działania. Najczęściej w gotowym produkcie znajduje się od dwóch do czterech składników biobójczych.

Alkohol etylowy

Najstarszy środek antyseptyczny na świecie. Jego działanie przeciwbakteryjne zależy od zdolności przenikania do wnętrza komórki bakteryjnej i zaburzenia procesów metabolicznych. Zdolność przenikania zależna jest z kolei od stężenia alkoholu. Stosowanie alkoholu w stężeniu powyżej 70 proc. powoduje szybką deneturację białek powierzchniowych. Alkohol nie wnika wtedy do wnętrza komórki bakteryjnej. Niezasadne jest więc stosowanie alkoholu etylowego bezpośrednio na skórę w stężeniu np. 95%. Mimo iż jest to stężenie wyższe, działanie przeciw drobnoustrojom w tym przypadku będzie słabsze, a działanie drażniące na tkankę o wiele większe.

Do odkażania skóry powinno stosować się alkohol etylowy o stężeniu 70%.W takim stężeniu działa bakteriobójczo wskutek denaturacji białek strukturalnych i enzymatycznych bakterii. W stężeniach poniżej 50% jak i powyżej 70% skuteczność alkoholu jest niewielkie. Alkohol etylowy w stężeniu 70% zastosowany na skórę zmniejsza liczbę drobnoustrojów o 90% w ciągu dwóch minut, ale tylko wtedy gdy skóra jest przez cały ten czas zwilżona alkoholem. Jednorazowe przetarcie gazikiem skóry zmniejsza liczbę bakterii najwyżej do 75%.Należy podkreślić, że działanie na wirusy i grzyby jest niepewne.

Etanol odtłuszcza i oczyszcza skórę, zasusza wypryski. Przewlekłe stosowanie powoduje złuszczanie naskórka.

Popularnym środkiem antyseptycznym sporządzanym na 70% etanolu jest spirytus salicylowy.

Spirytus salicylowy to 2-5% roztwór alkoholowy kwasu salicylowego.

Sam kwas salicylowy również działa antyseptycznie, a jego działanie keratolityczne wykorzystywane jest np. w preparatach dezynfekcyjnych przeciwgrzybicznych.

Innym gotowym preparatem antyseptycznym zawierającym 70% etanol jest np. spirytus lawendowy z dodatkiem olejku lawendowego.

Alkohol izopropylowy i propylowy.

Wykazuje podobne działanie do alkoholu etylowego.

Również stosowany jest w stężeniu 70%. W Polsce dostępny np. w postaci gazików nasączonych alkoholem gotowym do bezpośredniego zastosowania. Bardzo popularny i szeroko dostępny w USA.

Stosowane są też: alkohol 2-propylowy, 2-difenylol,alkohol fenoksyetylowy. Alkohol etylowy i izopropylowy są bardzo często składnikami preparatów złożonych.

Woda utleniona.

to 3% roztwór nadtlenku wodoru. pod wpływem obecnej w tlenkach katalazy uwalnia tlen, który działa silnie odkażająco, rozpulchnia wydzielinę i oczyszcza ranę. Działanie związku wskutek szybkiego rozpadu jest bardzo krótkotrwałe, dlatego to słaby środek antyseptyczny, jednakże bardzo cenny do oczyszczania skóry i ran. Woda utleniona rozmiękcza strupy, oczyszcza rany, wybiela, przyśpiesza regenerację tkanek. Można ją również stosować do przemywania skóry trądzikowej.

Dostępna jest w handlu w postaci 3 % roztworów w opakowaniach 1 litr lub 100ml oraz w postaci żelu.

Związek jodu.

Działanie jodu jest silne i szybkie. 1% alkoholowy roztwór jodu zabija 90% bakterii znajdujących się na skórze rąk w ciągu 90s. Zaś 7% po 15s. Jod wykorzystuje się je do odkażania skóry nieuszkodzonej, otarć naskórka lub zadrapań oraz brzegów ran. Stosowane są roztwory 3% w 1% jodku potasu oraz 1% w 2 % roztworze jodku potasu. Używane są także roztwory jodowego poliwidonu.

Roztwory w postaci 1 proc. roztworów stosowane są jako leki przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze. Stęże­nie wolnego jodu w takim roztworze jest bar­dzo małe. Dzięki temu nie barwi on skóry, ale działanie bezpośrednio po zastosowaniu jest słabsze od działania roztworów wodnych lub alkoholowych. Mycie rąk takim roztworem zmniejsza liczbę drobnoustrojów na skórze do 85 proc. i utrzymuje się do 1h. Działanie przeciwbakteryjne po zastosowaniu np. chlor­heksydyny utrzymuje się dłużej, ale w przy­padku np. bakterii Gram-ujemnych jodowany poliwidon działa skuteczniej.

Popularna jodyna (7-10 proc. roztwór jodu w alkoholu z dodatkiem jodku potasu) mo­że być stosowana do odkażania otoczenia ran lub skóry nieuszkodzonej. Zastosowana na po­włoki uszkodzone silnie drażni tkanki, powo­duje ból i pieczenie. Do odkażania ran nadają się ewentualnie rozcieńczone roztwory wodne. Do jodyny należy dodać wody tak, aby powstał 0,5-1 proc. roztwór. Ograniczeniem do stoso­wania jodu są częste uczulenia oraz barwienie skóry. Dlatego nie jest to środek często wyko­rzystywany.

Rivanol (Etakrydyna)

To silna substancja antyseptyczna. Niszczy paciorkowce, gronkowce, grzyby, pierwotnia­ki oraz niektóre wirusy...Mechanizm działania polega na przyłączaniu etakrydyny do kwasów nukleinowych DNA wirusów i bakterii, przez co następują letalne mutacje. Rivanol nie mo­że być przewlekle stosowany w leczeniu trą­dziku, gdyż po kilku dniach systematycznego stosowania bakterie stają się na niego odporne. Doraźnie może być jednak stosowany w posta­ci okładów na duże krosty zapalne lub bolesne pryszcze. Roztwór rivanolu nadaje się do odka­żania zarówno świeżych, jak i starych ran. Nie­stety barwi skórę na żółto. Etakrydyna stoso­wana jest w roztworach 0,01-0,2 proc.

Kwas borowy.

Kiedyś dość popularny środek przeciwbakte­ryjny. Niestety nawet nasycone roztwory kwa­su borowego słabo działają bakteriostatycznie. Jest to środek o dużej toksyczności. Wchłania się łatwo z uszkodzonej skóry. Niestety bardzo wolno wydala się z organizmu, dlatego kumulując się może wywoływać ostre zatrucia. Nie może być stosowany u dzieci do 11 roku życia. Występuje w roztworach 0,5-3 proc. Ze wzglę­du na słabe działanie i dość wysoką toksycz­ność nie powinien być używany.

Kwas undecylenowy

Wykazuje umiarkowane działanie przeciwgrzy­bicze, dlatego często jest stosowany łącznie z innymi środkami w preparatach złożonych.

Nadmanganian potasu

Należy do środków antyseptycznych utlenia­jących. Pod wpływem związków organicznych ulega redukcji, wydziela tlen, niszcząc bakterie, grzyby i pierwotniaki. Znaczenie mają również wolne jony manganu. Środek działa ściągają­co, przeciwzapalnie, obkurcza drobne naczynia krwionośne, zmniejsza wydzielanie łoju, dzia­ła bakteriobójczo i bakteriostatycznie, prze­ciwwirusowo i przeciwpierwotniakowo. Do od­każania skóry stosowane są roztwory 0,03-0,1 proc; do ran większe stężenia. Dla wielu bakte­rii jednak czas ekspozycji wynosi nawet do 1h. Praktycznie więc jest to środek mało skutecz­ny. Nadmanganian potasu sprzedaje się w po­staci proszku.

Chlorheksydyna

Działanie przeciwbakteryjne chlorheksydyny związane jest z uszkadzaniem błony komórko­wej bakterii. Działa silnie na bakterie Gram­-dodatnie natomiast słabiej na Gram-ujemne. Wpływa na drożdżaki Candida albicans. Nie działa jednak na zarodniki i wirusy. Aktywność chlorheksydyny zwiększa się wyraźnie w roz­tworach alkoholowych. Chlorheksydyna jest związkiem o niewielkiej toksyczności. To war­tościowy środek o szerokim zastosowaniu. Istotne jest, że aktywność chlorheksydyny nie­wiele się zmienia w obecności zanieczyszczeń ·organicznych. Jej działanie neutralizuje zwykłe mydło. Do odkażania rąk przed zabiegiem chi­rurgicznym stosowane są 0,5 proc. roztwory al­koholowe, natomiast do odkażania rąk roztwo­ry wodne 2-4 proc. W preparatach złożonych występuje razem z alkoholem lub w połączeniu z chlorkiem lub bromkiem benzalkoniowym. ma zastosowanie w odkażaniu ran i błon śluzo­wych, a także narzędzi i przedmiotów.

Detergenty

Detergenty mają działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Są bardzo szeroko stosowane do odkażania nieuszkodzonej skóry. De­tergenty w roztworze wodnym łączą się z li­pidami otoczek bakteryjnych, co prowadzi do powstania nieprzepuszczalnej warstwy. utrud­niającej przemianę materii bakterii. Działanie detergentów jest powolne. Ich wpływ hamowa­ny jest przez mydło, krew i ropę. Preparat han­dlowy Sterinol to np. 10 proc. roztwór bromku benzalkoniowego. Z niego sporządza się roz­twory rozcieńczone, np. do odkażania rąk roz­twór 1 proc.

Heksamidyna

Stosowana do odkażania skóry nieuszkodzonej w postaci 0,1 proc. roztworów wodnych lub alkoholowych.

Preparaty handlowe proste i złożone:

Octenisept

Lek do dezynfekcji ran, błon śluzowych i skóry. Jest bezbarwny, przy stosowaniu nie wywołuje bólu, dobrze tolerowany przez skórę. Przezna­czony jest do zabiegów antyseptycznych zwią­zanych z gojeniem ran.

Działa bakteriobójczo, grzybobójczo, drożdża­kobójczo, pierwotniakobójczo oraz wirusobójczo również wobec HIV i HBV Nie trzeba go rozcieńczać. Należy równomiernie zwilżyć da­ną powierzchnię i pozostawić na co najmniej 1 minutę. Należy bezwzględnie przestrzegać czasu działania i nic należy go skracać pomimo wcześniejszego wyschnięcia. Zawiera chloro­wodorek octenidyny i alkohol fenoksyetylowy. To bardzo dobry środek do wykorzystywania w codziennej praktyce.

KODAN TinkturForte

Idealny do dezynfekcji skóry nieuszkodzonej oraz przy opatrywaniu ran. Można go również wykorzystywać do higienicznej dezynfekcji rąk. Zawiera składniki zapobiegające grzybicy skó­ry. Wykazuje działanie bakteriobójcze, grzybo­bójcze, wirusobójcze.

Skinsept Pur

Do stosowania podczas każdego zabiegu, w trakcie którego zostaje naruszona skóra, np. w czasie nakłucie. Odtłuszcza i odkaża skó­rę· Szybko wysycha. Działa na bakterie, grzy­by i wirusy. Jego skuteczność zależy od czasu oddziaływania na skórę, np. 1 minuta wystar­cza, by poszerzyć spektrum działania na wiru­sy, a w przypadku wirusa HBV są to 2 minuty. Skinsept Pur jest dobrze tolerowany przez skó­rę, nie zakłóca gojenia się ran. Zawiera w swo­im składzie alkohol etylowy, izopropylowy, al­kohol benzylowy oraz nadtlenek wodoru.

Incidin M Spray Extra

Aktywny w stosunku do grzybów i bakte­rii. Spryskuje się nim stopy np. przed zabie­giem pedicure. Nie należy go jednak stosować w przypadku otwartych ran. Zapobiega infek­cjom grzybiczym skóry. Zawiera w swoim skła­dzie 2-propanol, chlorheksydynę i nadtlenek wodoru. Zapobiega infekcjom stóp, usuwa nie­przyjemny zapach oraz hamuje wydzielanie potu.

Skinman Intensiv

Preparat o bardzo szerokim działaniu, prze­znaczony do odkażania rąk. Swoim spektrum obejmuje wirusy, które są oporne na działanie innych produktów. Zawiera etanol i chlorhek­sydynę, a dobór składników chroniących skórę pozwala na częste jego używanie. Do higienicz­nego odkażenia rąk należy wcierać 3 ml prepa­ratu przez ok. 30 sekund. W Celu odkażenia skóry przed iniekcją należy spryskać skórę i po­zostawić do wyschnięcia przez 15 sekund.

Spitaderm

Zawiera 2-propanoI. chlorheksydynę i nadtle­nek wodoru. Polecany do dezynfekcji rąk w każ­dym gabinecie. Do higienicznej dazynfekcji rąk wystarczy 30 sekund, a działanie utrzymuje się dosyć długo. Spitaderm zawiera w swoim skła­dzie substancje chroniące, skórę przed wysu­szeniem. Może być również stosowany do de­zynfekcji skóry przed iniekcjami.

Skinman soft

To środek nadający się do dezynfekcji rąk szczególnie wrażliwych. Aktywny wobec bakte­rii, grzybów, wirusów.: inaktywuje wirusy HBV i HIV Ma neutralne pH oraz zawiera substan­cje pielęgnujące skórę· Ochrona utrzymuje się przez trzy godziny. Preparat zawiera także al­kohol izopropylowy, chlorek benzalkoniowy oraz kwas undecylenowy,

Kodan chusteczki

Wykonane są z włókniny wiskozowej nasyconej płynem dezynfekcyjnym (1-propanol, 2-propa­nol), Przeznaczone są do szybkiej dezynfek­cji rąk lub do oczyszczania sprzętów. Działa­ją bakteriobójczo, grzybobójczo, wirusobójczo. Po dokładnym przetarciu rąk powinno pozosta­wić się ręce do wyschnięcia na ok. 30 sekund.

Primasept Med

Płyn do jednoczesnego mycia i higienicznej dezynfekcji rąk oraz ciała. Zawiera 2-propanol, 1-propanol, 2-difenylol. Jest łagodnym prepa­ratem, dobrze tolerowanym przez skórę. Usu­wa zabrudzenia z powierzchni skóry, zapewnia higieniczną dezynfekcję. nie powodując wysu­szenia. Działa bakteriobójczo, wirusobójczo i grzybobójczo. Stosuje się go bez rozcieńcze­nia.

Sensiva

To kolejny preparat do dezynfekcji rąk, zawie­rający substancje nawilżające i natłuszczające zapobiegające wysuszaniu. Może być również użyty do dezynfekcji skóry przed zastrzykiem lub opatrywaniem małych ran. Zawiera 1-pro­panol, 2-propanol, kwas mlekowy. Działa szyb­ko. a działanie to trwa przez 4 godziny.

Desderman N

Łączy w swoim składzie alkohol etylowy, dife­nylol i izopropanol. Skutecznie zwalcza bakte­rie. wirusy i grzyby. Ten alkoholowy płyn prze­znaczony jest do higienicznej i chirurgicznej dezynfekcji rąk. Może być użyty do dezynfekcji skóry przed nakłuciem. Efekt działania utrzy­muje się do 4 godzin. Desderman natłuszcza i chroni skórę, a ponadto ma miły zapach.

Dermorapid

Zawiera alkohol izopropylowy i 1,3 butano­diol. Ma zastosowanie w dezynfekcji skóry nie­uszkodzonej. Szeroko oddziałuje na bakterie, grzyby i wirusy, a to działanie utrzymuje się do 3 godzin.

Dermoguard

To preparat myjący do zastosowania antysep­tycznego na skórze. Substancją czynną jest po­liheksanidyna. Po aplikacji na skórę, należy ją intensywnie umyć i spłukać po 30 sekundach. Środek nie wywołuje podrażnień skóry, ani jej nie uwrażliwia.

ABAClL

To płyn na bazie chlorheksydyny do rozcień­czania. Diglukonian chlorheksydyny posiada zdolność kumulowania się w naskórku co za­pewnia przedłużone działanie preparatu. Na­daje się do odkażania skóry oraz antyseptyki ran. Preparat wykazuje wysoką aktywność wo­bec tlenowych i beztlenowych bakterii Gram­-dodatnich i Gram-ujemnych oraz grzybów; inaktywuje też szereg wirusów.

ESEPT

To gotowy 70 proc. roztwór alkoholu izopro­pylowego. Przeznaczony jest do higienicz­nej i chirurgicznej dezynfekcji rąk oraz skó­ry przed zabiegami, podczas których możliwe jest uszkodzenie skóry.

Manusan

Płyn do chirurgicznego i higienicznego dezyn­fekowania rąk. Wykazuje wysoką aktywność wobec bakterii oraz grzybów i szczególnie sku­tecznie działa na gronkowce. Inaktywuje sze­reg wirusów. w tym HIV, HSV, RSV, VSV Dzia­łanie środka utrzymuje się do 3 godzin,

AHD 2000

Preparat dezynfekcyjny do rąk i skóry oparty na bazie alkoholi. Działa bakteriobójczo, grzy­bobójczo i wirusobójczo, w tym na HIV i HBV. Wykazuje szybkie i przedłużone działanie.

ZASADY WYKONYWANIA DEZYNFEKCJI W GABINETACH KOSMETYCZNYCH

Podstawową strategią w zapobieganiu zakażeniom jest zapewnienie higieny. W kompleksie zabiegów higienicznych istotną rolę odgrywa skuteczna antyseptyka, dezynfekcja i sterylizacja. Proces dezynfekcji zapobiega rozwojowi drobnoustrojów w środowisku przez wpływ na strukturę lub metabolizm drobnoustrojów, powoduje ich zabicie. Dezynfekcja redukuje liczbę drobnoustrojów znajdujących się na nieożywionych powierzchniach lub rękach do poziomu bezpiecznego w określonych warunkach. Jej celem jest przecięcie dróg przenoszenia drobnoustrojów. Wrażliwość drobnoustrojów na preparaty dezynfekcyjne jest zróżnicowana, zależy od budowy komórki bakteryjnej i jej metabolizmu.

Preparaty dezynfekcyjne muszą wykazywać działanie bójcze w sposób nieodwracalny.

HIGIENA RĄK

Skutecznym sposobem zmniejszenia częstości zakażeń, podczas przeprowadzania zabiegów, jest właściwa higiena rąk w tym:

n      dbałość o dłonie (zwłaszcza paznokcie) pracowników świadczących usługi tak, aby nie stanowiły zagrożenia dla klienta

n      zabezpieczenie wszelkich skaleczeń, zadrapań, pęknięć skóry plastrem opatrunkowym przed przystąpieniem do pracy

n      unikanie kontaktu z klientami w przypadku sączących się i trudno gojących się zmian na dłoniach wówczas, gdy odpowiednie ich zabezpieczenie jest niemożliwe

n      w przypadku zranienia w czasie pracy przerwanie usługi, umycie, zdezynfekowanie rany i odpowiednie jej zabezpieczenie

n      zakładanie rękawic ochronnych przy zwiększonym ryzyku zakażenia tj. przy możliwym kontakcie z drobnoustrojami, wydzielinami lub zanieczyszczeniu rąk krwią (zmieniane po każdym zabiegu)

n      unikanie noszenia biżuterii w pracy (pierścionki, zegarki) szczególnie podczas świadczenia usług

Redukcję liczby drobnoustrojów przejściowych, znajdujących się na powierzchni skóry rąk, uzyskuje się poprzez ich usuniecie lub zabicie. W tym celu stosuje się:

n      mycie rąk

n      higieniczne mycie rąk

n      higieniczną dezynfekcję rąk

MYCIE RĄK

Mycie rąk przy użyciu mydła zwykłego (w gabinetach szczególnie kosmetycznych i tatuażu zaleca się mydło w płynie z dozownika) ma na celu usuniecie brudu, czyli substancji obcych, złuszczającego się naskórka oraz drobnoustrojów znajdujących się na powierzchni skóry. W tym procesie zostaje usunięta część drobnoustrojów określana jako flora stała. Skuteczność tego postępowania zależy od techniki i czasu mycia rąk. Prawidłowe mycie rąk przez 1 minutę powoduje znaczną redukcję liczby drobnoustrojów i jest postępowaniem wystarczającym, jeżeli nie było kontaktu z materiałem zakaźnym.

HIGIENICZNE MYCIE RĄK

Zastosowanie środka przeznaczonego do higienicznego mycia rąk ma na celu uzyskanie redukcji większej liczby drobnoustrojów przejściowych niż przy myciu rąk przez 1 minutę zwykłym mydłem w płynie. Każdy etap higienicznego mycia rąk powtarza się pięciokrotnie. Zwykle na zwilżone dłonie nakłada się 5 ml preparatu i wykonuje higieniczne mycie rąk przez 60 lub 30 sekund. Nie należy zmniejszać ilości preparatu, ani skracać zalecanego czasu. Mydło do higienicznego mycia rąk jest wyrobem medycznym: zawiera substancję bakteriobójczą, jego skuteczność jest potwierdzona odpowiednimi badaniami. Po zakończeniu mycia rąk należy je osuszyć ręcznikiem jednorazowym. Higieniczne mycie rąk nie zastępuje higienicznej dezynfekcji rąk.

HIGIENICZNA DEZYNFEKCJA RĄK

Najczęściej jest wykonywana preparatami alkoholowymi;

n      Preparaty, w ilości nie mniejszej niż zalecana przez producenta (najczęściej dwie porcje z dozownika po 5 lub 3 ml), należy nakładać na suche ręce, wcierać w dłonie i nadgarstek, ze zwróceniem szczególnej uwagi na powierzchnie wewnętrzne i zewnętrzne między palcami, końce palców, obszary okołopaznokciowe (paznokcie) i kciuki;

n      Ręce należy pozostawić wilgotne przez czas zalecany przez producenta (60-30 sekund);

n      Antyseptyki alkoholowe należy stosować na suche ręce. Widoczne zabrudzenia należy uprzednio umyć wodą z mydłem;

Higieniczną dezynfekcję rąk wykonuje się po umyciu i dokładnym wysuszeniu rąk, przed następującymi czynnościami:

n      inwazyjnymi procedurami związanymi z naruszeniem ciągłości tkanek;

n      nałożeniem rękawiczek (rękawiczki należy nakładać po całkowitym wyschnięciu preparatu)

DEZYNFEKCJA POWIERZCHNI

Powierzchnie są rezerwuarem drobnoustrojów, które mogą stanowić zagrożenie i z którego mogą zostać przeniesione na inne powierzchnie, sprzęty lub osoby. Przenoszenie drobnoustrojów z powierzchni następuje głównie na drodze kontaktu rąk z powierzchnią. Ryzyko rozprzestrzeniania drobnoustrojów jest zmniejszane przez używanie rękawic, natomiast czyszczenie i dezynfekcja powierzchni ogranicza potencjalną rolę drobnoustrojów występujących na powierzchniach w występowaniu zakażeń. Wykazano, iż po prawidłowo przeprowadzonym procesie mycia i dezynfekcji powierzchni już około 80% drobnoustrojów zostaje z niej usunięta. Zakres działania dezynfekcyjnego zależy od stopnia zagrożenia.

n      Sprzęt i powierzchnie minimalnego ryzyka stanowiące małe zagrożenie przeniesienia zakażenia np. ściany, podłogi, meble nie muszą być rutynowo dezynfekowane, a jedynie poddawane czyszczeniu i myciu.

n      Powierzchnie wyposażenia aparatury np. powierzchnia rękojeści pistoletu do przekłuwania uszu, widełki do osadzania kolczyka, urządzeń do tatuażu (rękojeść, pojemniczki do barwników), łóżek opalających, brodzików do pedicure, pasy do masażu mogą być zanieczyszczone pewną liczba drobnoustrojów chorobotwórczych i w związku z tym powinny być myte i dezynfekowane po każdym kliencie, zgodnie z przyjętymi w zakładzie procedurami np. z zastosowaniem środków dezynfekujących o zakresie działania dostosowanym do zagrożenia np bakteriobójczym i wirusobójczym - powierzchnia rękojeści pistoletu do przekłuwania uszu, widełki do osadzania kolczyka, urządzeń do tatuażu (rękojeść, pojemniczki do barwników), bakteriobójczym i grzybobójczym np łóżek opalających, brodzików do pedicure, pasy do masażu

n      W zakładzie można wydzielić obszary specjalne np. podłoga i ściany wokół umywalki, zlewu, powierzchnie w pobliżu miejsc, gdzie wykonywane są zabiegi z naruszeniem ciągłości tkanek (np. blaty stolików, fotele, łóżka, na których przeprowadza się zabiegi kosmetyczne), które są szczególnie narażone na zanieczyszczenie substancjami organicznymi. Tam także należy stosować dostosowane do zagrożenia procedury higieniczne to jest mycie i dezynfekcja po każdym kliencie z zastosowaniem preparatów dezynfekcyjnych wykazujących działanie bakteriobójcze, wirusobójcze, ewentualnie grzybobójcze.

DEZYNFEKCJA POWIERZCHNI

Do dezynfekcji powierzchni stosuje się preparaty (roztwory) wykazujące działanie dezynfekujące w czasie do 15 minut.

Warunkiem uzyskania właściwego efektu dezynfekcyjnego jest kontakt z roztworem preparatu, czyli dokładne pokrycie powierzchni i zachowanie zalecanych parametrów.

Należy pamiętać o tym, iż :

zanieczyszczenia organiczne i nieorganiczne

-zmniejszają aktywność środków dezynfekcyjnych

-przyspieszają rozkład preparatu

-stanowią barierę utrudniającą dostęp preparatu do drobnoustroju

-sprzyjają zatrzymywaniu zanieczyszczeń i bakterii

Powierzchnię dezynfekuje się po jej umyciu (musi być sucha) lub stosuje się jednostopniowy proces mycia i dezynfekcji (z zastosowaniem środka myjąco-dezynfekującego).

n      Do dezynfekcji powierzchni o różnym stopniu zagrożenia należy stosować oddzielne pojemniki ze środkiem dezynfekcyjnym i zmywaki przeznaczone do określonego celu (np. różniące się kolorem).

n      Do dezynfekcji powierzchni nie należy stosować preparatów zawierających formaldehyd ( jako wykazujące właściwości drażniące, mutagenne, potencjalnie rakotwórcze.

n      W obecności klientów i personelu dezynfekować tylko małe powierzchnie (do 2m²).

n      Przy zastosowaniu preparatów zawierających glioksal, sklasyfikowanych i oznakowanych jako uczulające, szkodliwe, drażniące w następstwie narażenia drogą oddechową, zawierających aldehyd glutarowy - stężenie w roztworach użytkowych nie powinno przekraczać 0,2%.

n      Stosowanie spryskiwaczy do aplikacji preparatu dezynfekcyjnego powinno być ograniczone do małych i trudno dostępnych powierzchni.

W celu zapewnienia właściwego efektu dezynfekcji powierzchni należy:

n      posługiwać się profesjonalnym sprzętem do mycia i dezynfekcji

n      stosować odpowiednie preparaty myjące i dezynfekcyjne (do określonego zastosowania) i w prawidłowych stężeniach

n      opracować szczegółowe instrukcje mycia i dezynfekcji powierzchni w pomieszczeniach

n      przygotowywać roztwór myjący czy myjąco-dezynfekujący bezpośrednio przed użyciem

n      nie zanieczyszczać roztworu - często wymieniać, zawsze gdy zmieni barwę, używać świeżych zmywaków i sprzętu, gdy zmieniany jest roztwór myjący/dezynfekujący

n      cały sprzęt mopy, zmywaki po użyciu czyścić, wysuszyć lub używać jednorazowych

n      nie należy używać rutynowo środków o pełnym zakresie działania i sporobójczych

n      nie należy stosować preparatów czyszczących z dodatkiem substancji bakteriostatycznej ponieważ sprzyja to selekcjonowaniu szczepów opornych

LAMPY BAKTERIOBÓJCZE

UV – promieniowanie nadfioletowe o długości fali około 264 nm wykorzystywane w lampach bakteriobójczych służą do dezynfekcji powietrza. Do dezynfekcji powierzchni potrzebne jest duże natężenie promieniowania UV, źródło promieniowania musi być blisko powierzchni, ponieważ intensywność zmniejsza się wraz z kwadratem odległości. Promienie UV mogą być użyte tylko do dezynfekcji powierzchni gładkich np. stalowych, szklanych, natomiast w bardzo ograniczonym zakresie działania na drobnoustroje znajdujące się na powierzchniach porowatych. Okres działania lamp, czyli emitowania promieniowania inaktywującego drobnoustroje, jest ograniczony, zależy od elektrod i częstości używania. Czas używania lampy musi być kontrolowany i po osiągnięciu 60-70% deklarowanego czasu należy lampę wymienić. Zanieczyszczenia i kurz osiadający na powierzchni lampy pochłaniają promienie UV, dlatego promienniki należy czyścić okresowo, (co najmniej raz na dwa tygodnie) ściereczka zwilżoną czystym alkoholem.

Dezynfekcja różnego rodzaju narzędzi i sprzętu po użyciu

Przy doborze metody oraz preparatu do dezynfekcji narzędzi, sprzętu i powierzchni należy uwzględnić:

§         ryzyko zakażenia i poziom czystości mikrobiologicznej niezbędny dla dezynfekowanego przedmiotu,

§         zdolność do eliminowania drobnoustrojów stanowiących zagrożenie (zakres działania),

§         obecność zanieczyszczeń organicznych i nieorganicznych i ich wpływ na czynnik dezynfekcyjny,

§         szkodliwość dla ludzi (klienta, personelu),

§         wpływ na dezynfekowane przedmioty, powierzchnie gdy jest stosowany zgodnie z przeznaczeniem oraz z zalecanym sposobem użycia,

§         względy organizacyjne tj.: łatwość przygotowania roztworu, stabilność w koncentracie i roztworze,

§         koszt.

Preparaty przeznaczone do dezynfekcji narzędzi, powinny wykazywać działanie bakteriobójcze, prątkobójcze, grzybobójcze, wirusobójcze oraz sporobójcze.

Narzędzia przerywające ciągłość tkanek muszą być sterylne (wolne od form wegetatywnych i spor bakterii oraz wirusów). Przy zabiegach o tym charakterze należy stosować:

n      jednorazowy sterylny sprzęt np. igły

n      sterylne jednorazowe „materiały” np. tampony, rękawice, waciki, ligninę, gaziki, serwety z gazy.

Ww. sprzęt i materiały po użyciu, należy umieścić w pojemnikach odpornych na uszkodzenie i postępować zgodnie z procedurami dotyczącymi unieszkodliwiania odpadów. Sprzętowi wielokrotnego użycia, stosowanemu przy zabiegach związanych z naruszeniem ciągłości tkanek, a także takiemu, który przypadkowo stwarza takie zagrożenie np. brzytwy, cążki należy zapewnić sterylizację.

Narzędzia i sprzęt, który kontaktuje się z nieuszkodzonymi błonami śluzowymi powinien być sterylny.

W przypadku braku możliwości sterylizacji narzędzi np. ze względów technicznych (rodzaj tworzywa, konstrukcja używanego sprzętu) dopuszcza się wysoki poziom dezynfekcji, w którym zostaną zabite wszystkie drobnoustroje (bakterie wegetatywne, prątki gruźlicy, grzyby, wirusy, spory). Do narzędzi takich będą należeć np. widełki, w których osadza się kolczyk podczas przekłuwania uszu, głowice maszyny używanej do wykonywania tatuażu, pojemniki napełniane barwnikami.

Przy dezynfekcji różnego rodzaju narzędzi i sprzętu należy postępować zgodnie z zaleceniami producenta sprzętu, z uwzględnieniem parametrów działania preparatów (stężenie, czas, zakres działania). Narzędzia wielokrotnego użytku, naruszające ciągłość tkanek, bezpośrednio po zabiegu, należy zdezynfekować w roztworach preparatów o szerokim zakresie działania obejmującym bakterie włącznie z prątkami gruźlicy, grzyby, wirusy np. Aldesan E+ aktywator, Sekucid, sekusept Forte, Chiroisan, PeraMed, Sekusept Activ. Zdezynfekowany sprzęt należy umyć, stosując środki ochrony osobistej (rękawice, fartuch). W zależności od wymaganego poziomu czystości mikrobiologicznej, zastosować następnie proces sterylizacji lub ponownie dezynfekcji chemicznej, używajac roztworów środków dezynfekcyjnych warunkujących wysoki poziom dezynfekcji np. Cidex Solution + aktywator, NU – CIDEX, Polsept Holifa + aktywator, Sekusept Activ. Po procesie dezynfekcji, narzędzia należy przepłukać sterylna wodą, a następnie wysuszyć.

Standardowym postępowaniem, w zapobieganiu zakażeniom, jest stosowanie środków ochrony osobistej, dostosowanych do istniejącego zagrożenia.

n      W trakcie zabiegów należy używać narzędzi, sprzętu, bielizny o odpowiedniej czystości mikrobiologicznej;

n      Wszelkie czynności należy wykonywać, stosując: sterylne rękawice jednorazowego użytku, fartuch;

n      Należy pamiętać o stosowaniu dla każdego klienta, nowej pary sterylnych rękawic oraz wymiany ich, w przypadku uszkodzenia podczas wykonywanego zabiegu.

Zasady przechowywania preparatu dezynfekcyjnego celem zachowania jego aktywności

n      w odpowiednich warunkach określonych przez producenta

n      w określonej temperaturze, chroniąc przed światłem dziennym

n      w oryginalnym opakowaniu

n      w miejscu niedostępnym dla osób postronnych/niepowołanych.

Bezpieczne stosowanie preparatów dezynfekcyjnych

n      Preparaty powinny być przechowywane w zamkniętych opakowaniach oryginalnych, w miejscach niedostępnych dla osób niepowołanych i w warunkach przechowywania określonych w karcie charakterystyki;

n      Roztwory użytkowe należy przygotowywać w wyznaczonym do tego celu pomieszczeniach lub miejscach o sprawnie działającej wentylacji, zgodnie z zaleceniami producenta, najlepiej bezpośrednio przed wykonaniem dezynfekcji;

n      Roztwory użytkowe powinny być wymieniane codziennie, dłuższe niż jeden dzień użytkowanie roztworów dopuszczalne jest tylko w przypadku, gdy można kontrolować w nich stężenie substancji aktywnych, dostarczonymi przez producenta wraz z preparatem wskaźnikami;

n      W przypadku roztworów nietrwałych tj. uwalniających aktywny chlor, jod lub tlen przechowywanie powoduje zmniejszenie lub utratę aktywności w związku z tym należy je wymieniać po użyciu;

n      Do sporządzania roztworów w przypadku, gdy nie ma innych zaleceń producenta należy stosować wodę o temperaturze 20º-30ºC;

n      Nie wolno łączyć różnych preparatów dezynfekcyjnych, ani dodawać preparatów myjących;

n      Należy sprawdzać dokładność dozowania, czyli objętość produktu płynnego lub masę produktu sypkiego, odmierzonego miarką;

n      Naczynia zawierające roztwory użytkowe powinny być oznakowane: nazwą preparatu, stężeniem, datą (godziną, gdy roztwór jest nietrwały) przygotowania, danymi identyfikacyjnymi osoby przygotowującej roztwór;

n      osoby przygotowujące roztwory i wykonujące dezynfekcję powinny stosować środki ochrony osobistej:

▪ jednorazowe rękawice i fartuch

▪ okulary ochronne

▪ chronić drogi oddechowe przy pracy z preparatami zawierającymi aldehydy lub substancje utleniające oraz w przypadku stosowania urządzeń do spryskiwania.

n      W przypadku dezynfekcji narzędzi i sprzętu zaleca się przeprowadzenie procesu w pojemnikach pod przykryciem, po dezynfekcji narzędzia należy wypłukać w wodzie o odpowiedniej jakości mikrobiologicznej, a cały proces prowadzić w pomieszczeniach ze sprawną wentylacją.

Sterylizacja – zabicie lub zniszczenie w wyjaławianych materiałach, sprzętach lub roztworach wszystkich drobnoustrojów (bakterii, grzybów i wirusów) wraz z ich formami przetrwalnikowymi i zarodnikami

Dezynfekcja to proces, w wyniku którego zostają zniszczone lub usunięte wegetatywne formy drobnoustrojów

Czynniki wyjaławiające

• Czynniki fizyczne

• Czynniki chemiczne

Warunki przeprowadzenia sterylizacji materiału

• oczyszczony ze śluzu, krwi, kurzu, rdzy

• zdezynfekowany (środkami które nie ścinają białka)

• wymyty mechanicznie (ultradźwiękami)

• suchy

Czynniki fizyczne

• Gorąca, nasycona para wodna pod ciśnieniem (sterylizatory)

• Suche gorące powietrze (szkło, metal)

• Filtracja (płyny, powietrze)

• Promieniowanie jonizujące (elementy wrażliwe na temperaturę)

• Spalanie (odpady)

Gorąca, nasycona para wodna pod ciśnieniem (sterylizatory)

• Wypełnianie komory ładunkiem

• Podgrzewanie komory sterylizacyjnej

• Usunięcie powietrza

• Efektywny czas wyjaławiania

  • 1340C – 8 min 303 kPa

  • 1210C – 15 min. 202 kPa

• Ochładzanie i suszenie ładunku

Suche gorące powietrze (szkło, metal)

• 1400C – 3 godz.

• 1600C – 2 godz.

• 1800C – 1 godz.

• 2000C – 20 min.

Kontrola sterylizacji (bieżąca i okresowa)

Wskaźniki chemiczne sterylizacji

• Rurki szklane - zmiana barwy

• Wskaźniki bibułowe – pojawia się wzór

• Wskaźniki barwne wydrukowane na folii

Czynniki chemiczne do sterylizacji tworzyw sztucznych

• Tlenek etylenu

• Aldehyd glutarowy (endoskopy)

• Aldehyd mrówkowy

• Woda utleniona

• Glukonian chlorohesydyny

• Kwas nadoctowy

• b-propionolakton

Dezynfekcja to proces, w wyniku którego zostają zniszczone lub usunięte wegetatywne formy drobnoustrojów

Celem dezynfekcji jest przecięcie dróg, którymi w środowisku rozprzestrzeniają się drobnoustroje pochodzące od chorego

• Dezynfekcja o wysokiej skuteczności (środkami chemicznymi) – pozostają nieliczne przetrwalniki bakterii

• Zwykła – zniszczone są formy wegetatywne bakterii, prątków, grzybów, niektóre wirusy

Właściwości dobrego środka dezynfekcyjnego

1. Działa bakteriobójczo (a nie bakteriostatycznie)

2. Nie powoduje powstawania form opornych

3. Obojętny lub mało toksyczny

4. Skuteczny w niskich stężeniach

5. Działa niezależnie od pH środowiska

6. Łatwo przenika w głąb struktur porowatych

7. Nie ulega inaktywacji

8. Dobrze rozpuszczalny w wodzie

9. Trwały

Dezynfekcja przez gotowanie (1000C)

• Nie niszczy wirusów WZW

• Nie niszczy przetrwalników laseczek tężca, zgorzeli gazowej

• Działa uspokajająco na personel

Chemiczne środki dezynfekcyjne

1. Związki chloru

• Chloramina – dobrze rozpuszczalna w wodzie, nietrwała, pH 6,0 – 6,2, przetrwalniki bakterii są mało wrażliwe na chloraminę)

• Nieorganiczne związki chloru

  • wapno chlorowane (dezynfekcja wydalin, urządzeń sanitarnych)

  • Podchloryn sodu – przy zagrożeniu chorobami zakaźnymi dezynfekcja pomieszczeń

Chemiczne środki dezynfekcyjne

2. Środki utleniające

• nadtlenek wodoru –bakterie wytwarzające katalazę są oporne na H2O2,

• nadmanganian potasu – dezynfekcja błon śluzowych, skóry

3. Pochodne fenolu – mycie pomieszczeń

• Septyl, Lizol – szkodliwy dla zdrowia!, Desson, Stericol

4. Pochodne dwufenolu

• Chloroheksydyna (Abacin, Disteryl, Manusan, Hibiclens, Hibistat, Hibidil, Sebidin)

  • Antyseptyka skóry i ran,

  • Tabletki do ssania

• Irgasan – mydła antyseptyczne, emulsje myjące

• Heksachlorofen – septofen, mydło Oro - wycofany – działanie neurotoksyczne na płody

5. Jod i jodofory – Incodyna, Jodoseptan, Betadyna, - dezynfekcja powierzchni użytkowych i narzędzi, antyseptyka chirurgiczna skóry

6. Aldehydy

• glutaraldehyd Aldesan, Cidex, Alhydex - do sprzętu medycznego, endoskopów, cewników, urządzeń optycznych, rurek intubacyjnych

• Formaldehyd – płynny: dezynfekcja narzędzi; gazowy

7. Alkohole

• Etanol

• Propanol

• Izopropanol

8. Czwartorzędowe związki amoniowe - Sterinol, Laurosept, Zephirol, Bradosol, Marinol, Disteryl - dezynfekcyjno-myjące

9. Sole metali ciężkich – rtęć: Mertiolat, Merkurochrom, Merfen; białczan srebra, azotan srebra (zabieg Crede’go)

10. Barwniki: gencjana, zieleń brylantowa, zieleń malachitowa,pochodne akrydyny (Rivanol)

11. Kwasy

• kwas nadoctowy (Persteril),

• kwas borny

12. Zasady

• mleko wapienne

• mydła

Sposoby dezynfekcji chemicznej

• Ręce – zanurzenie w preparatach alkoholowych, chloraminie, septylu itp.

• Narzędzia chirurgiczne – moczenie w Aldesanie 10 min.

• Naczynia stołowe – moczenie 2 godziny w 2% chloraminie

• Przybory do golenia – Aldesan 10 min.

• Ściany, podłogi – 2% chloramina

• Wanny, umywalki – 2% chloramina

Czynniki fizyczne stosowane do dezynfekcji

• Promieniowanie ultrafioletowe – lampy bakteriobójcze – 8 – 12 godzin

• Uwaga na oczy !!!

HIGIENA RĄK TO NAJTAŃSZA FORMA OCHRONY PRZED ZATRUCIAMI

	Nanieść odpowiednią ilość mydła antybakteryjnego REMIX mydło AN.
	Umyć ręce wg schematu - każdy etap to kilka ruchów "tam i z powrotem".
	Pocieranie dłoni o dłoń.
	Pocieranie części dłoniowej prawej dłoni o powierzchnię grzbietową lewej dłoni, zmiana rąk.
	Pocieranie grzbietowej powierzchni zagiętych palców jednej dłoni pod zgiętymi palcami drugiej dłoni.
	Kciuk prawej dłoni ujęty w lewą dłoń, wykonywać ruchy obrotowe wokół kciuka, zmiana rąk.
	Okrężne pocieranie opuszków palców prawej dłoni w zagłębieniu dłoniowym lewej dłoni, zmiana dłoni.

Mycie antybakteryjne ma za zadanie usunąć brud i zanieczyszczenia mikrobiologiczne z rąk. Usunięcie zanieczyszczeń mikrobiologicznych wymaga pewnego czasu działania mydła antybakteryjnego.

Ręce należy opłukać dopiero po zakończeniu rozprowadzania mydła na całej powierzchni rąk.

Mycie rąk:

• Zdjąć biżuterię z rąk i ramion. Biżuteria jest

bardzo trudna do oczyszczenia i chroni

bakterie i wirusy przed mechanicznym

działaniem mycia.

• Zwilżyć ręce ciepłą (nie gorącą) wodą. Gorąca

woda niekorzystnie działa na skórę i prowadzi

do jej wysuszania.

• Użyć mydła w płynie lub pianie. Nie stosować

mydła w kostkach w placówkach opieki

zdrowotnej, gdyż mogą na nim przebywać

bakterie, które przeniosą się na innych

użytkowników.

• Energicznie namydlać całą powierzchnię rąk

przez co najmniej 15 sekund. Usunięcie

bakterii nabytych lub obecnych chwilowo

wymaga co najmniej 15 sekund

mechanicznego działania. Należy zwracać

szczególną uwagę na końce palców, obszary

między palcami, wierzchy dłoni i podstawę

kciuków. Obszary te są najczęściej

przeoczane.

• Stosując ruchy masujące, dokładnie spłukać

mydło z rąk. Osad mydła może powodować

suchość i pękanie skóry.

• Dokładnie wysuszyć ręce, przykładając do

nich delikatnie papierowy ręcznik jak bibułę.

Energiczne wycieranie papierowym

ręcznikiem może uszkodzić skórę.

• Zakręcić krany przez papierowy ręcznik, aby

uniknąć ponownego zanieczyszczenia rąk

3

(Uwaga: Jeśli stosuje się suszarki do rąk,

konieczne są przyciski niewymagające użycia

rąk).

* Ręce muszą być całkowicie suche zanim

dotknie się nimi pacjenta lub przedmiotów/

sprzętu z otoczenia pacjenta, aby zapewnić

skuteczność płynu do rąk oraz zlikwidować

niezwykle rzadkie niebezpieczeństwo zapłonu

istniejące w otoczeniu o wysokiej zawartości

tlenu.

Praca w salonie kosmetycznym wiąże się z odpowiedzialnością za zdrowie klientów. Niewielkie nawet uszkodzenie skóry lub błony śluzowej może doprowadzić do zakażenia.

Wirus HIV, wirusy (HBV, HCV) związane z zapaleniem wątroby, wreszcie infekcje grzybicze lub bakteryjne stanowią zagrożenie dla klientów i personelu.

Kwestie związane z wymaganiami sanitarnymi reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 17 lutego 2004r. (Dz. U. Nr 31, poz. 273). Przepisy obecnie obowiązującego rozporządzenia określają szczegółowe wymagania lokalowe i sanitarne, jakie powinny spełniać zakłady fryzjerskie, salony kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej oraz sposoby postępowania mające na celu zapobieganie chorobom zakaźnym i zakażeniom.

LOKALIZACJA

Zgodnie z przepisami wyżej wymienione zakłady powinny być zlokalizowane w osobnym budynku lub pomieszczeniu albo stanowić ich wyodrębnioną część. W zakładzie należy wydzielić pomieszczenia, w których będą świadczone usługi, szatnię i poczekalnię, pomieszczenie sanitarnohigieniczne, pomieszczenie lub miejsce do przechowywania sprzętu do utrzymania czystości, pomieszczenie lub szafy do przechowywania preparatów kosmetycznych. Nie może też zabraknąć miejsca na brudną i czystą bieliznę, a także miejsca na pojemniki na odpady.

Pomieszczenia powinny mieć odpowiednią powierzchnię, a ściany przy umywalkach i zlewach do wysokości co najmniej 1,6 m muszą być pokryte specjalnym materiałem, który łatwo myć.

BIELIZNA

Należy pamiętać o odpowiednim przechowywaniu czystej bielizny, odzieży roboczej i ochronnej. Do tego celu wydziela się oddzielne, oznakowane szafki. Brudna odzież i bielizna powinna być przechowywana w zamkniętych i odpowiednio oznakowanych pojemnikach. Pranie wyżej wymienionych rzeczy powinno odbywać się poza zakładem/salonem. W salonie nosi się czystą odzież roboczą lub ochronną. Przy świadczeniu usług używa się wyłącznie czystej bielizny.

NARZĘDZIA

Należy je przechowywać w taki sposób, by nie uległy zniszczeniu lub uszkodzeniu. Wielokrotne używanie narzędzi przeznaczonych do jednorazowego użytku jest niedopuszczalne. Narzędzia, których stosowanie nie powoduje naruszenia ciągłości tkanek, czyści się, myje i dezynfekuje po każdym użyciu. Trzeba to robić dokładnie. Natomiast narzędzia których, których stosowanie powoduje naruszenie ciągłości tkanek, poddaje się dezynfekcji, a następnie myje i sterylizuje. Roztwory do dezynfekcji powinny być sporządzone według instrukcji. Pojemnik na roztwór powinien być odpowiedniej wielkości umożliwiającej swobodne zanurzenie narzędzi i odpowiednio oznakowany: nazwa preparatu, data przygotowania, imię i nazwisko osoby przygotowującej.

PREPARATY KOSMETYCZNE

Przechowuje się je w oryginalnych opakowaniach i chroni przed utratą właściwości. W innym wypadku, na nieoryginalnym opakowaniu należy umieścić etykietę zawierającą nazwę preparatu jego wytwórcę i termin ważności. Stosuje się wyłącznie preparaty spełniające wymagania określone w przepisach o kosmetykach oraz substancjach i preparatach chemicznych.

MEBLE

Powinny mieć gładką powierzchnię, która nie wchłania kurzu i wody, ponadto jest odporna na uszkodzenia mechaniczne i działanie środków do dezynfekcji.

MATERIAŁY

Tampony, płatki, gaziki z waty, lignina i ręczniki papierowe przeznaczone są wyłącznie do jednorazowego użytku. Do zabiegów, podczas których może dojść do naruszenia ciągłości tkanek, używa się jałowych materiałów. Należy je przechowywać oddzielnie w opakowaniach sterylizowanych.

ODPADY

Każdy zakład musi ustalić instrukcję postępowania z odpadami, które należy gromadzić w zamykanych pojemnikach, zaopatrzonych w worki foliowe. Pojemniki te ustawia się w każdym pomieszczeniu zakładu, gdzie świadczone są usługi. W oddzielnych, oznakowanych pojemnikach lub workach foliowych gromadzi się zużyte materiały, które mogły zostać zanieczyszczone krwią lub wydzielinami.

PEDICURE

Stanowisko do pedicure powinno być odizolowane od innych stanowisk i mieć co najmniej 6m^2. Brodzik do moczenia nóg z bieżącą ciepłą i zimną wodą myje się i dezynfekuje po każdym użyciu.

SOLARIUM

Łóżka lub kabiny do opalania dezynfekuje się po każdym użyciu i w widocznym miejscu wystawia informację o wykonaniu tej czynności.

W tego typu placówkach powinna znajdować się dokumentacja zdrowotna, apteczka, książka kontroli sanitarnej. wszystkie te rygory mają służyć jednemu – przestrzeganiu bezwzględnej czystości i zachowywaniu higieny. Ma to niebagatelne znaczenie, szczególnie w dobie szerzenia się niebezpiecznych wirusów. Pracownicy gabinetów powinni zdawać sobie sprawę, że dbając o ich czystość, chronią nie tylko swoich klientów, ale również siebie. W równym stopniu są bowiem narażeni na niebezpieczeństwo.

23