Biznes plan- układ, zadania i sukces.
Układ biznes planu.
W gospodarce rynkowej często zachodzące zmiany zmuszają do nowego
spojrzenia na funkcje realizowane przez firmę. Jedną z nich jest planowanie,
czyli określenie celów jakie przedsiębiorstwo pragnie osiągnać w swojej strategii. Planowanie jest przewidywaniem warunków działania w określonych granicach
czasowych, jest wyznaczaniem celów i zadań oraz środków i sposobów ich
najkorzystniejszej realizacji. Jest to proces ciagły zwiazany z przygotowaniem szczegółowego "rozpracowania" przedsięwziecia. Od niego zaczyna się dzialałność
zarządu nowo powstałej spółki bądź firmy, która zamierza się zmodernizowac.
Biznes plan opracowuje się celem przedstawienia radzie nadzorczej, inwestorom, kierownictwu banków finansujacych przedsięwziecia lub przedsiębiorstwo,
przedstawicielom biznesu , którzy dysponują wolnym kapitałem i chcą, nawet
podejmując duże ryzyko, organizować wspólne przedsięwziecia. Biznes plan
zmusza do zastanowienia sie nad tym, czego oczekuje się od firmy w przyszłosci
i jak pokierowac tą przyszłoscia. Niezaleznie od tego, czy firma już istnieje, czy
jeszcze nie, proces planowania jest niezbędny do wyznaczenia odpowiednich
kierunków i metod dzialania. Nowo powstająca firma przygotowuje plan
przedsięwziecia w celu określenia podstaw działania, ale najczęsciej aby uzyskac
kredyt. W istniejącej juz firmie planowanie pozwala lepiej przygotowac dalsza
dzialalnosc. Plan przedsięwziecia jest systemem "wczesnego ostrzegania",
w przypadku pojawienia sie grozby porażki. Prognozujac przyszłe rezultaty
i wyniki finansowe należy opierać sie na informacjach z przeszłosci
(sprawozdania finansowe, raporty i inne dokumenty księgowe).
Oto przykładowy układ rozdziałów, które powinny znaleźć się
w planie przedsięwzięcia:
I Krótki opis przedsięwzięcia:
Krótki opis jest wprowadzeniem do reszty planu. Musi on być dobrze napisany,
ponieważ w przeciwnym razie osoba czytająca nie będzie miała ochoty zapoznać
się z pozostałą częścią.
W opisie nie należy streszczać biznes planu, lecz trzeba przedstawić jego
najważniejsze punkty.
A Cele:
Chodzi tu o cele działalności firmy dotyczące udziału na rynku, wielkości
sprzedaży oraz zysku. Firmy muszą stawiać sobie cele i planować ich realizację.
Sprawdź, czy twoje cele są konkretne i mierzalne. Wymień poszczególne cele,
jak np. określony poziom sprzedaży lub zysków, procent marży brutto, stopę
wzrostu lub udział w rynku.
Ustalenie celów stanowi bardzo przydatną podstawę do rozpoczęcia ustalania
zadań dla firmy. Natomiast - zadania to kolejne instrukcje, określające jak
zamierzasz dojść do osiągnięcia wszystkich celów firmy. Twórz takie zadania,
które w sposób oczywisty powiązane są z dalszymi celami przedsiębiorstwa, są
osiągalne i wymierne.
B Misja:
Nie należy mylić misji z celami. Biznes i sprawy finansowe to cele. Misją można
nazwać tylko wyższy cel, jak np. upowszechnianie nowych osiągnięć technicznych,
albo lepsze wykształcenie. Jeśli firma posiada misję, to należy ją przedstawić
w prosty sposób, poświęcając na to jeden akapit. Jeśli firma nie posiada misji,
to nie należy jej wymyślać, lecz pominąć ten punkt w planie przedsięwzięcia.
II Firma:
Forma własności
Historia firmy
Produkt
Siedziba firmy
A Forma własności:
W tym akapicie opisz formę własności firmy.
Czy jest to spółka akcyjna, której akcje są w publicznym obrocie?
Spółka w rękach prywatnych?
Firma posiadająca tylko jednego wyłącznego właściciela? itp.
B Historia firmy:
Kiedy firma została założona? Przez kogo? W jakim celu? Jak rozwinęła się
od chwili założenia? Kiedy zmieniła swoją siedzibę, rozszerzyła asortyment
produkcji lub dokonała innych znaczących zmian? Należy pamiętać o podaniu
informacji na temat wielkości sprzedaży, rodzajów produktów i rynków zbytu
oraz jak czynniki te zmieniały się w czasie.
C Produkt:
Jest to krótki opis, którego nie należy mylić z następnym punktem, przeznaczonym
na szczegółowe informacje dotyczące produktów (lub usług) firmy. W tym punkcie
należy zamieścić pewne podstawowe informacje, chociaż powtórzą się one w
bardziej szczegółowej wersji w następnym rozdziale.
D Siedziba firmy:
Krótko opisz biura i obiekty firmy, podaj charakter i funkcje każdego z nich,
powierzchnię, zasady wynajmowania itd.
III Produkty i usługi:
Do czego i dla kogo przeznaczone są poszczególne produkty?
Ten punkt jest streszczeniem akapitu dotyczącego produktu.
IV Analiza rynku:
Podkreśl kluczowe elementy, w tym wielkość rynku oraz przewidywaną stopę
wzrostu.
A Podmioty działające w branży:
Ilu jest graczy i kim oni są?
B Główni konkurenci:
Zrób listę głównych konkurentów. Jakie są mocne, a jakie słabe punkty każdego
z nich? Weź pod uwagę ich produkt, cenę, kanał dystrybucji, reputację,
zarządzanie, sytuację finansową, oraz technologię. W jakich segmentach rynku
działają konkurenci?
V Strategia marketingowa:
W opisie strategii należy podkreślić, co naszą firmę wyróżnia. Co będziesz robił
lepiej niż wszyscy inni ? W jaki sposób proponujesz wejść w poszczególne
segmenty rynku? W które segmenty rynku będziesz wchodził? Dlaczego wybrałeś
właśnie ten segment? Jacy konkurenci są obecni w tym segmencie? Załącz
aktualny cennik, strukturę rabatów oraz warunki kredytowania. Porównaj to
z potrzebami i życzeniami klienta oraz z ofertami konkurentów. W jaki sposób
informujemy potencjalnych klientów o prowadzonej przez nas działalności?
Przedstaw plan reklamy, materiały wspomagające sprzedaż, materiały wysyłane
pocztą oraz inne formy promocji. Pamiętaj, że musisz się wyróżniać. Przedstaw
swoje aktualne i przyszłe kanały dystrybucji. Czy korzystasz z detalistów,
hurtowników, dystrybutorów, przedstawicieli producentów.
VI Struktura organizacyjna:
W tym punkcie należy przedstawić organizację firmy. Najlepiej jest ukazać
schemat organizacyjny w formie graficznej, a jeżeli firma jest mała, wymień
każdego pracownika, jego funkcje oraz kto mu podlega i komu ona podlega
w strukturze organizacyjnej.
A Zespół zarządzający
Wymień najważniejszych członków zespołu zarządzającego. Przedstaw krótkie
opisy ich przygotowania zawodowego i wykształcenia. Opisz ich funkcje w firmie.
B Plan kadrowy:
W formie graficznej lub w postaci tabeli przedstaw stosowne informacje na temat przewidywanego wzrostu zatrudnienia.
VII Analiza finansowa:
Przedstaw najważniejsze elementy: przewidywany przepływ gotówki, zysk netto
na najbliższe lata oraz zwrot z inwestycji i wewnętrzną stopę zwrotu
A Bilans:
Bilans ukazuje sytuację finansową firmy ( jej aktywa i pasywa) w określonym
momencie. Jest on najważniejszym sprawozdaniem finansowym przedsiębiorstwa,
które umożliwia prezentację stanu jej gospodarki.
Aktywa - odzwierciedlają składniki majątkowe firmy, które służą do
generowania zysku
Pasywa - równowartość aktywów, wyrażają źródła pochodzenia
(finansowania) majątku.
B Rachunek wyników (zysków i strat):
Czyli przewidywane zyski i straty firmy. Automatycznie wpływa na rachunek
przepływu gotówki, bilans i wskaźniki działalności firmy.
Przychody - Koszty = Zysk netto
C Rachunek przepływów pieniężnych:
Służy on do planowania ilości środków finansowych w firmie, pomaga dostrzec
problemy z kasą przed ich pojawieniem się oraz uniknąć ich poprzez
zgromadzenie dodatkowego kapitału lub zaciągnięcie kredytów.
Przedsiębiorstwo może przez jakiś czas funkcjonować z ujemnym wynikiem
finansowym - dzięki rezerwom gotówki. Natomiast nigdy nie przetrwa bez
gotówki, nawet jeżeli osiąga zysk.
Cash flow - różnica między wpływami (ze sprzedaży ) a wydatkami
(kapitałowymi oraz wydatkami bieżącymi)
VIII Analiza wskaźnikowa:
Wskaźniki finansowe są bardzo pożytecznymi instrumentami, pozwalającymi
szybko dostrzec tendencje, znaleźć niezgodności, słabe i mocne punkty itd.
A. WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ:
A 1. Wskaźnik płynności bieżącej
Wskaźnik ten informuje o tym, ile razy bieżące aktywa pokrywają zobowiązania
bieżące. Bezpieczny poziom tego wskaźnika powinien kształtować się na poziomie
od 1,5 do 2.
A 2. Wskaźnik płynności szybkiej
Wskaźnik ten nazywany mocnym testem, określa, ile razy aktywa bieżące o
najwyższej płynności pokrywają zobowiązania bieżące. Najbardziej wskazany
przedział tego wskaźnika powinien wynosić od 1,2 do 1,5. Warto zauważyć, że
zbyt wysokie wartości każdego ze wspomnianych wyżej wskaźników świadczą o
złej strukturze finansowania działalności. W szczególności może to oznaczać
nadmiar środków pieniężnych na rachunku bankowym lub ( i ) niepokojąco
wysoki poziom należności. Z kolei ich zbyt niski poziom może stanowić sygnał
zbliżających się kłopotów finansowych, uniemożliwiając tym samym spłatę
bieżących zobowiązań. Niekiedy, np. w przypadku wysokiej inflacji, uzasadniony
może być niższy poziom wspomnianych wskaźników. Firmy, w których występuje
znaczna różnica między obydwoma wskaźnikami, charakteryzują się zbyt wysokim
poziomem zapasów (zamrożone środki obrotowe). W niektórych branżach
wysoki poziom zapasów może być koniecznością spowodowaną jej specyfiką.
B. WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA:
B 1. Wskaźnik zadłużenia aktywów
Wskaźnik zadłużenia aktywów (zadłużenia ogółem) określa udział wszystkich
zobowiązań (kapitałów obcych) w finansowaniu majątku firmy. Zwykle za dobry
poziom wskaźnika uważa się wartości od 55 do 65%, co oznacza, że w przeciętne przedsięwzięcie firma powinna zaangażować przynajmniej 35% kapitału własnego.
Zbyt wysoki poziom wskaźnika świadczy o podwyższonym ryzyku finansowym, spowodowanym bardzo prawdopodobną możliwością utraty zdolności do spłaty
zadłużenia. Zbyt niski poziom wskaźnika może wskazywać na zbyt mały udział
kapitałów obcych w finansowaniu działalności firmy.
B 2. Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego
Wskaźnik ten informuje o stosunku poziomu zobowiązań (kapitałów obcych) do
kapitału własnego firmy. Jego pożądany poziom zależy od tego jakie granice
zadłużenia aktywów uznamy za dopuszczalne. Jeśli będą one należeć do
przedziału <55 - 65%>, to pożądany poziom zadłużenia kapitału własnego
powinien wynosić od 122 - 186%.
B 3. Wskaźnik zadłużenia długoterminowego
Określa on relacje między zobowiązaniami długoterminowymi, które muszą
być uregulowane w okresie dłuższym niż jeden rok, do kapitału własnego.
Zwykle za pożądaną wartość składnika uznaje się jego wartość do 50 - 100%.
B 4. Wskaźnik pokrycia obsługi długu
Powyższy wskaźnik określa stosunek wielkości zysku przed potrąceniem kosztów
odsetek oraz podatku dochodowego do poziomu obciążeń wynikających z obsługi zadłużenia. Zadowalający poziom wskaźnika znajduje się w przedziale <1,3 - 2,5>,
a wzrost jego wartości jest równoznaczny ze zmniejszeniem się ryzyka związanego z udzieleniem firmie kredytu.
C. WSKAŹNIKI RENTOWNOŚCI (ZYSKOWNOŚCI)
C 1. Wskaźnik rentowności brutto
Wskaźnik ten informuje o wartości zysku brutto (przed opodatkowaniem),
przypadającego na każdą złotówkę sprzedanych produktów i towarów.
C 2. Wskaźnik rentowności netto:
Wskaźnik ten informuje z kolei o wartości zysku netto (po opodatkowaniu),
przypadającego na każdą złotówkę sprzedanych produktów i towarów.
Minimalny poziom tego wskaźnika powinien wynosić 5%, a pożądany 15%.
C 3. Wskaźnik rentowności kapitału własnego:
Wskaźnik rentowności kapitału własnego pozwala ocenić rentowność
zaangażowanego kapitału własnego. Wysokie wartości tego wskaźnika,
wskazują na korzystną sytuację finansową firmy, szczególnie z punktu
widzenia akcjonariusza firmy. Wysokość wskaźnika na poziomie 15% uważa
się za dobry.
D. WSKAŹNIKI OPERACYJNOŚCI (SPRAWNOŚCI DZIAŁANIA)
D 1. Wskaźnik rotacji należności
Wskaźnik rotacji należności określa ile razy w ciągu badanego okresu odtwarza
stan swych należności. Pożądane są więc wszelkie działania zmierzające do
podniesienia poziomu tego wskaźnika.
D 2. Wskaźnik cyklu należności
Za pomocą wskaźnika cyklu należności można określić długość okresu (w dniach )
ściągania należności. Zbyt wysoki poziom tego wskaźnika może świadczyć
o nieskutecznym ściąganiu należności, co w rezultacie może prowadzić do
bankructwa. Nie sposób jednak prawidłowo zinterpretować wartości omawianego
wskaźnika bez znajomości specyfiki branży.
D 3. Wskaźnik rotacji zobowiązań
Wskaźnik rotacji określa, ile razy w ciągu badanego okresu przedsiębiorstwo
odtwarza stan swych zobowiązań.
D 4. Wskaźnik cyklu zobowiązań
Wskaźnik cyklu zobowiązań określa średni czas regulowania zobowiązań.
Im wyższa wartość wskaźnika tym korzystniejsza sytuacja firmy, ponieważ
finansuje się ona za pomocą kapitału wierzycieli. Pożądaną sytuacją byłby
wyższy poziom wskaźnika rotacji zobowiązań niż rotacji należności.
A NPV, IRR:
Zastosuj metody dyskontowe oceny opłacalności przedsięwzięć rozwojowych.
W porównaniu do innych prostych metod diagnozowania opłacalności inwestycji, uwzględniają one rozłożenie w czasie przewidywanych wpływów i wydatków
dotyczących badanej inwestycji. Jednocześnie pamiętaj, że szacunek staje
się trudniejszy jeśli okres analizowany wydłuża się, gdyż rośnie niepewność
przewidywanej sytuacji rynkowej. NPV (net present value)- metoda wartości zaktualizowanej netto - jest to suma oddzielnie zdyskontowanych dla każdego
roku przepływów pieniężnych netto (NCF) przy stałym poziomie stopy
dyskontowej w okresie objętym rachunkiem. Jeżeli NPV jest liczbą dodatnią
lub równą zeru (w skrajnych przypadkach) badane przedsięwzięcie można
uznać za opłacalne. IRR (internal rate of return) metoda wewnętrznej stopy
zwrotu - jest to taka stopa procentowa, przy której wartość NPV ocenianego
przedsięwzięcia jest równa zero.
B Analiza ryzyka:
Zastosuj ilościowe mierniki ryzyka, za pomocą których szacuje się stopień
zmienności albo niepewności uzyskania dochodu lub zwrotu inwestycji
(m. in. odchylenie standardowe i współczynnik zmienności). Odchylenie
standardowe jest statystyczną miarą rozproszenia rozkładu prawdopodobieństwa
możliwych przychodów. Im mniejsze odchylenie, tym węższy rozkład i mniej
ryzykowna inwestycja. Współczynnik zmienności możesz obliczyć dzieląc
odchylenie standardowe przez jego wartość oczekiwaną. Im wyższy jest
współczynnik, tym bardziej ryzykowna jest inwestycja.
IX Zakończenie i załączniki:
Tu możesz przedstawić szczegółowe wyliczenia, kalkulacje, prognozy,
specjalistyczne informacje dotyczące technologii produkcji, itp.
Tu ewentualnie dołączysz curricula vitae kadry kierowniczej.
Zadania biznes planu:
Wybór strategii działania
Poszukiwanie partnerów
Uzyskanie środków finansowych
Oszacowanie ryzyka
Ocena rynku
Poznanie konkurencji
Ocena branży
Określenie potrzeb finansowych
Oszacowanie przychodów i kosztów
Ocena mocnych i słabych stron
Przedstawienie koncepcji rozwoju
Sukces biznes planu
- Dobrze i rzetelnie wykonany biznes plan to połowa sukcesu -
Niestety nie ma uniwersalnego narzędzia do skonstruowania biznes planu.
Praktyka pokazuje, że do każdego przedsięwzięcia finansowego należy podejść indywidualnie, z dużą znajomością zagadnienia i specyfiki określonej firmy.
Biznes plan jest dokumentem opracowywanym przez zespół ludzi o wielu
specjalnościach (branżyści, finansiści itp) - najczęściej są to pracownicy
firmy, której analiza dotyczy. Koordynatorem jest natomiast osoba
bezpośrednio pisząca dokument, której zadaniem jest umiejętne i profesjonalne
połączenie wszystkich modułów w logiczną całość oraz wykazanie, że dane
przedsięwzięcie firmy ma szansę lub nie na powodzenie i osiągnięcie
sukcesu w biznesie.