ZABIEGI CHIRURGICZNE WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO

lek. dent. Marta Adwent

Katedra i Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej i Chirurgii Stomatologicznej ŚUM

Kierownik dr hab. n. med. Iwona Niedzielska

Resekcja szczytu korzenia zęba (resectio apicis dentis, apitectomia)-zabieg polegający na odcięciu wierzchołka korzenia zęba z równoczesnym usunięciem okołowierzchołkowych zmian zapalnych;najczęściej w z.jednokorzeniowych (siekacze,kły);w praktyce dotyczy każdego zęba

Wskazania

0. ogniska okołowierzchołkowe (ziarniniak, ziarniniak torbielowaty, torbiel poniżej 1/3)

1. niemożność wypełnienia do końca kanału korzenia ze wzgl. na jego budowę anatomiczną (zakrzywienie, delta przywierzchołkowa)

2. błędy jatrogenne (złamanie instrumentu lub ciała obcego w świetle kanału, perforacja ściany kanału w części przywierzchołkowej

3. złamanie korzenia w części przywierzchołkowej

4. nieprawidłowości patologiczne (zębiniaki)

Przeciwwskazania miejscowe

0. zmiany zapalne lub torbiel powyżej 1/3 korzenia

1. zanik pionowy i poziomy kości (periodontitis)

2. rozlane zapalenie ozębnej

3. zęby mleczne

4. korzenie złamane podłużnie

5. duże braki w uzębieniu (względne p/wskazanie)

6. zęby nieprawidłowo ustawione w łuku

Przeciwwskazania ogólne

0. choroby układowe

1. choroby narządowe

2. choroby krwi

3. schorzenia krzepnięcia i fibrynolizy

4. cukrzyca

5. choroby nerek

6. I trymestr ciąży

7. stany wirusowe (opryszczka wargi)

8. stany zapalne jamy ustnej i gardła

Przygotowanie do zabiegu

0. podstawowe badania laboratoryjne

1. pełna sanacja jamy ustnej

2. antyseptyczne leczenie kanałowe wraz z wypełnieniem kanału przed zabiegiem (najkorzystniejsze) lub w trakcie od strony komory zęba lub wstecznie od strony szczytu korzenia (cement MTA, amalgamaty)

3. nie wypełniać kanału korzeniowego kilka dni przed zabiegiem!!!

Technika zabiegu

1.Zaprojektowanie płata

2.Nacięcie i odsłonięcie kości

3.Dojście do wierzchołka korzenia

4.Wyłyżeczkowanie ziarniny

5.Resekcja wierzchołka korzenia

6.Opracowanie wierzchołka korzenia i ewentualne wypełnienie wsteczne

7.Kontrola radiologiczna

8. Pokrycie rany kostnej płatem i założenie szwów

9. Zalecenia pooperacyjne

10. Usunięcie szwów oraz ocena gojenia

Cięcia i płat

0. Pichlera

1. Partscha

2. Neumana

Zalecenia pozabiegowe

0. wskazane wyłączenie zęba ze zgryzu

1. opatrunek uciskowy z lodem

2. Solcoseryl

3. dieta miękka przez 2 tygodnie

4. kontrolne badanie rtg po zabiegu i kolejne w odstępach czasowych w celu obserwacji

Powikłania śródzabiegowe

0. przebicie bł.śluzowej nosa (przyśr.siekacze górne)

1. wtłoczenie apex do kanału przysiecznego

2. otwarcie zatoki (kły,przedtrzonowce)

3. uszkodzenie zęba sąsiedniego (siekacze dolne), nerwu bródkowego (przedtrzonowce dolne), blaszki podniebiennej (siekacze boczne), blaszki językowej (siekacz dolny)

4. wypadnięcie zęba resekowanego

5. pozostawienie ziarniny lub torbieli---reresectio

6. pozostawienie szczytu korzenia, amalgamatu

Powikłania pozabiegowe

0. stan zapalny:zakażenie krwiaka, ciała obce

1. krwawienie wczesne i późne

2. brak regeneracji kostnej

3. wznowa torbieli

Otwarcie korzenia (sectio dentis)-
zabieg wykonywany w celu usunięcia ciała obcego w przyszczytowej części korzenia (ultradźwięki)

METODY ZACHOWAWCZO-CHIRURGICZNE

Hemisekcja (hemisectio);premolaryzacja;
resekcja zęba-
polega na policzkowo-językowym przecięciu korony zęba (najczęściej trzonowego w żuchwie) i usunięciu jej połowy z przynależnym do niej korzeniem lub korzeniami;oddzielony fragment zęba usuwa się

Radektomia/Radisekcja (radectomia,radisectio); amputacja korzenia (amputatio radicis)-
zabieg polegający na odcięciu i usunięciu jednego z korzeni wielokorzeniowego zęba, najczęściej trzonowego
bez naruszenia korony

Zastosowanie

0. metody stosowane od wielu lat

1. znane jako zabieg ”ostatniej szansy”

2. w celu naprawy części błędów jatrogennych w trakcie leczenia endodontycznego

3. likwidacja zmian patologicznych w przyzębiu wierzchołkowym i brzeżnym

4. alternatywa dla ekstrakcji zęba

Wskazania

0. Endodontyczne:

1. próchnica dążąca w kierunku rozwidlenia korzeni

2. zmiany okw w obrębie korzeni niedostępnych dla narzędzi kanałowych (krzywizna korzenia)

3. powikłania w leczeniu endodontycznym (perforacja korzenia lub dna komory w rozwidleniu korzeni

Wskazania

0. Periodontologiczne:

1. znaczny zanik wyrostka zębodołowego z obnażeniem korzenia

2. głęboka kieszonka kostna w obrębie jednego korzenia lub w rozwidleniu korzeni

3. Inne:

4. złamanie pionowe zęba lub jego korony

5. pionowe złamanie jednego korzenia

Przeciwwskazania

0. nieprawidłowa budowa korzenia

1. choroby przyzębia (Periodontitis)

2. brak współpracy z pacjentem

3. niemożnośc opracowania zęba po odcięciu jego części- trudny dostęp

4. choroby pacjenta (czynniki ogólne)

Postępowanie lecznicze

0. przeprowadzenie leczenia endodontycznego

1. wykonanie znieczulenia

2. przecięcie zęba lub odcięcie korzenia

3. usunięcie odciętej części zęba lub korzenia

4. opracowanie i zaszycie zębodołu

5. opracowanie pozostawionej części koronowej zęba

Rehabilitacja protetyczna

0. trudna i czasochłonna

1. 6 m-cy po zabiegu (gojenie i kształtowanie kości wyrostka zębodołowego)

2. kontrolne badanie rtg

3. kontrola wypełnień kanałów i głębokość kieszonki dziąsłowej

4. stosuje się wkłady koronowo-korzeniowe lub korony protetyczne

Bikuspidacja

zabieg polegający na rozdzieleniu zęba trzonowego na dwie części;

Odpowiednio opracowane pełnią funkcję dwóch zębów przedtrzonowych.

Wytworzoną przestrzeń miedzyzębową pokrywa się opatrunkiem chirurgicznym na 2 tygodnie.

Nowa brodawka miedzyzębowa wytwarza się po kilku tygodniach.

Wskazaniem do tego zabiegu jest proces zapalno- zanikowy obejmujący okolice rozdwojenia korzeni.

OPERACYJNE USUWANIE KORZENI

Wskazania do usunięcia korzeni

0. korzenie zębów złamanych podczas ekstrakcji

1. korzenie pozostawione po niedoszczętnej ekstrakcji (radices relictae)

2. niewłaściwie technika usuwania zęba

3. nieprawidłowa budowa anatomiczna (maczugowate zgrubienie w okolicy wierzchołka)

4. hypercementosis

5. zwiększona liczba korzeni

6. zakrzywienie korzeni -najczęściej z.przedtrzonowe górne pierwsze

-pozostałe z.przedtrzonowe górne i dolne

-z.trzonowe

Odłamanie korony zęba wielokorzeniowego jest wskazaniem do rozdzielenia korzeni, a głębokie złamanie korzenia do jego usunięcia metodą dłutowania.

Rozdzielenie korzeni

0. Rozdzielanie korzeni polega na rozdzieleniu wiertłem szczelinowym lub różyczkowym korzeni zęba i usunięciu kleszczami lub dźwignią osobno każdego korzenia. Wiertło musi przeciąć dno komory zęba.

Rozdzielenie korzeni

Dłutowanie

0. Zabieg przeprowadzamy w znieczuleniu miejscowym i jeśli są wskazania - w osłonie antybiotykowej. Polega on na nacięciu błony śluzowej nad zatrzymanym lub częściowo zatrzymanym zębem, odwarstwieniu płata błony śluzowej i usunięciu za pomocą specjalnego frezu, pokrywającą ząb blaszkę kostną. Następnie usuwamy ząb i zaszywamy ranę. Zabieg trwa zazwyczaj 20-60 minut. Szwy zdejmuje się po siedmiu dniach.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ