Spółka Komandytowo - akcyjna

Źródła prawa dot. s.k.a. można podzielić na dwie kategorie, przepisy k.s.h. i odsyłanie do innych przepisów.

S.K.A. jest spółką mieszaną, dlatego też, jeżeli jakaś kwestia jest nieokreślona artykułami dot. Spółki kom. - akcyjnej, do spółki tej stosuje się, w zależności od sprawy, albo przepisy spółki komandytowej albo spółki akcyjnej.

K.s.h. reguluje powstanie spółki K.A., jej firmę, stosunek do osób trzecich, stosunki wewnętrzne, rozwiązanie i likwidację oraz wystąpienie wspólnika.

Przepisy dot. Spółki komandytowej regulują stosunki komplementariuszy między sobą, wobec akcjonariuszy, wobec osób trzecich, stosuje się je również do wkładów komplementariuszy, z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy.

Przepisy dot. Spółki akcyjnej stosuje się w pozostałych sprawach, a w szczególności do kapitału zakładowego, wkładów akcjonariuszy, akcji, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia.

Ponadto do wypowiedzenia umowy spółki przez komplementariusza stosuje się przepisy dot. Spółki jawnej.

Spółka komandytowo - akcyjna ma formę mieszanej spółki handlowej. Jest połączeniem spółki osobowej (spółki komandytowej) i spółki kapitałowej (spółka akcyjna). Kodeks spółek handlowych jednoznacznie definiuje tą spółkę, jako spółkę osobową. Przyznano jej tym samym podstawowe atrybuty prawne, czyli: zdolność do czynności prawnych i zdolność sądową. Zgodnie z przepisami spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Uprawnienia te prowadzą do wyodrębnienia majątkowego spółki, polegającego na istnieniu obok majątków wspólników odrębnej masy majątkowej należącej do spółki i niebędącej przedmiotem wspólności łącznej wspólników. S.K.A. musi być wyodrębniona organizacyjnie. Nie posiada ona jednak osobowości prawnej, dlatego jedynie charakteryzuje się częścią atrybutów osoby prawnej. Kapitał zakładowy S.K.A. powinien wynosić, co najmniej 50.000 złotych.

S.K.A. wiąże ze sobą inwestora aktywnego (komplementariusza) oraz wielu inwestorów pasywnych (akcjonariuszy), którzy objęli (w obrocie pierwotnym) lub nabyli (w obrocie wtórnym) emitowane przez spółkę akcje. Komplementariuszy powinno być mało a akcjonariuszy dużo odwrotna sytuacja powoduje blokowanie podejmowania decyzji.

Inwestor aktywny bezpośrednio prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, czyli: prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją. Ponosi on nieograniczoną odpowiedzialność osobistą za zobowiązania spółki. Komplementariuszem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych i osoba prawna, która w spółce będzie działać przez swoje organy. Może on być jednocześnie akcjonariuszem spółki, pod warunkiem, że nie przeszkadza to w ponoszeniu odpowiedzialności całym swoim majątkiem. Komplementariuszem nie może być spółka osobowa ani inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.

Firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowo-akcyjna". Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "S.K.A."

Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem "spółka komandytowo-akcyjna". Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną. Natomiast nazwisko albo firma (nazwa) akcjonariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska albo firmy (nazwy) akcjonariusza w firmie spółki akcjonariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.

Inwestor pasywny nie może prowadzić spraw spółki oraz reprezentować ją, chyba, że posiada pełnomocnictwo. Posiada ograniczoną osobistą odpowiedzialność akcjonariusza za zobowiązania spółki względem jej wierzycieli w zasadzie tylko do wniesionego wkładu.

Powiązanie tych dwóch typów inwestorów jest spowodowane tym, że inwestor aktywny chce bezpośrednio prowadzić przedsiębiorstwo pod własną firmą, jednak ze względu na brak środków pozwalających przedsiębiorstwu zaistnienia na ryku, inwestor ten wymaga dokapitalizowania jednak nie chce się narażać na niebezpieczeństwo wrogiego przejęcia. Cel ten może być osiągnięty przez stworzenie spółki komandytowej jednak nie może ona emitować akcji. Przyjęcie jednak formy spółki akcyjnej stwarza ryzyko utraty przedsiębiorstwa przez wrogie przejęcie. S.K.A. jest ofertą zwłaszcza dla przedsiębiorstw rodzinnych działających do tej pory w formie spółki osobowej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialność, których właściciele zainteresowani są pozyskaniem kapitału w drodze emisji akcji, lecz pragną zachować zarząd i kontrolę nad spółką. Inwestor aktywny wnosi do wspólnej spółki wkłady w postaci gotówki oraz aportów. Jednak gwarantuje on akcjonariuszom przez swoją osobę profesjonalne i stabilne zarządzanie spółką umożliwiające sukces finansowy. (Francuski Michelin, włoski Pirelli i niemiecki Henkel).

Wystąpienie komplementariusza ze spółki jest możliwe:

1. w drodze wypowiedzenia umowy spółki komandytowo - akcyjnej, co jest związane z zwrotem wartości wniesionego wkładu (uszczuplenie majątku spółki),

2. w drodze przeniesienia ogółu praw i obowiązków, komplementariusza na inną osobę przystępującą do spółki w tym charakterze, bez uszczuplenia majątku spółki.

Akcjonariusz występuje z spółki w wyniku wyzbycia się akcji.

W S.K.A. oprócz komplementariusza i akcjonariuszy istnieją organy. Należą do nich rada nadzorcza i walne zgromadzenie. Nie ma tu jednak zarządu. Ustanowienie rady nadzorczej jest konieczne, gdy liczba akcjonariuszy przekracza 25 osób, sprawuje ona stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Komplementariusz ani jego pracownik nie może być członkiem rady nadzorczej.

Najwyższą władzą w spółce jest walne zgromadzenie. Prawo uczestniczenia w walnym zgromadzeniu ma zarówno akcjonariusz jak i  komplementariusz, także w przypadku, gdy nie jest akcjonariuszem spółki. 

Aktem regulującym wewnętrzne stosunki w spółce jest statut. Powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. Założycielami spółki są osoby podpisujące statut, czyli co najmniej wszyscy komplementariusze.

Status powinien zawierać: firmę i siedzibę spółki, przedmiot działalności spółki, czas trwania spółki, jeżeli jest określony, oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego komplementariusza oraz ich wartość, wysokość kapitału zakładowego, sposób jego zebrania, wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela, liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów, nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz ich siedziby, adresy albo adresy do doręczeń, organizację walnego zgromadzenia i rady nadzorczej, ( jeżeli powołuje się radę nadzorczą).

Zgłoszenie spółki k.a. powinno nastąpić nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia sporządzenia statutu.

Sposób powstania spółki może być dwojaki: utworzenie od podstaw nowej organizacji gospodarczej lub w inny sposób np. przez przekształcenie już istniejącej spółki handlowej.

Spółka powstaje z chwilą wpisu do Krajowego rejestru Sądowego.

Zgłoszenie spółki K.A. do KRS powinno zawierać:

1. firmę, siedzibę i adres spółki,

2. przedmiot działalności spółki,

3. wysokość kapitału zakładowego, liczbę i wartość nominalną akcji,

4. liczbę akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania, jeżeli statut je przewiduje,

5. wzmiankę, jaka część kapitału zakładowego została wpłacona przed zarejestrowaniem,

6. nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz okoliczności dotyczące ograniczenia ich zdolności do czynności prawnych, jeżeli takie istnieją,

7. nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji; w przypadku, gdy komplementariusze powierzyli tylko niektórym spośród siebie prowadzenie spraw spółki - zaznaczenie tej okoliczności,

8. jeżeli przy zawiązaniu spółki akcjonariusze wnoszą wkłady niepieniężne - zaznaczenie tej okoliczności,

9. czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.

Ponadto do wniosku trzeba dołączyć między innymi:

1. statut,

2. dokument stwierdzający ustanowienie rady nadzorczej z wyszczególnieniem jej składu osobowego, jeżeli rada ta została powołana

3. zezwolenie lub dowód zatwierdzenia statutu przez właściwy organ władzy publicznej, jeżeli są one wymagane do powstania spółki,

4. sprawozdanie założycieli wraz z opinią biegłego rewidenta w przypadku, gdy do spółki były wnoszone wkłady niepieniężne.

Rozwiązanie spółki polega na ustaniu stosunku spółki - zamknięcie wspólnego celu gospodarczego oraz woli współdziałania wspólników w kierunku osiągnięcia tego celu. Mimo ustania stosunku spółki pozostaje natomiast jej majątek do czasu jego zlikwidowania oraz podmiotowość spółki do czasu jej wykreślenia z rejestru.

Rozwiązanie spółki może spowodować:

1. przyczyny przewidziane w statucie,

2. uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki,

3. ogłoszenie upadłości spółki,

4. śmierć, ogłoszenie upadłości lub wystąpienie jedynego komplementariusza, chyba, że statut stanowi inaczej,

5. inne przyczyny przewidziane prawem.

Wady i Zalety

Zalety	Wady
Dla akcjonariusza - wyłączenie odpowiedzialności za zobowiązania spółki	Wysoki minimalny kapitał zakładowy
Możliwość pozyskiwania kapitału poprzez emisję akcji	Wyłącznie pełna księgowość (wysokie koszty)
Dla komplementariuszy - decydujący wpływ na działania spółki bez konieczności uczestniczenia w pokryciu kapitału zakładowego	Konieczność sporządzenia statutu w postaci aktu notarialnego

---