Masaż przyrządowy
Nowoczesna technologia , już tak bardzo dostępna , ułatwia nam pracę. Specjalne urządzenia, które wykorzystywane są w celu poprawy zdrowia Pacjenta, stanowią uzupełnienie naszej terapii. Masaż przyrządowy jest jedną z metod, która wykorzystuje zdobycze techniki, a tym samym szalenie wzbogaca warsztat fizjoterapeuty.
W masażu przyrządowym najczęściej wyróżnia się podgrupy :
wibracyjny- materacami, krzesłami, pasami,
siły podciśnieniowej,
pneumatyczny
próżniowy- bańką ,
masaż synkardialny.
Masaż wibracyjny wykorzystuje ruch wstrząsający powodujący w tkankach drgania. Najczęściej aparaty wytwarzają drgania o częstotliwości 500-7000 na minutę i amplitudzie drgań do 1 cm. W chwili obecnej wykorzystywanych jest wiele specjalnych aparatów. Aparaty te możemy podzielić na: działające za pomocą impulsów prądu elektrycznego, sprężonego powietrza, ciśnienia wody lub drgań mechanicznych. Do masażu wibracyjnego może być używane urządzenie wykorzystujące generator drgań mechanicznych przenoszonych na organizm przy pomocy pasa. Jest to urządzenie stojakowe umożliwiające masaż poszczególnych kończyn lub tułowia. Aby uniknąć otarcia naskórka należy wykonywać masaż przez cienką bieliznę z naturalnych włókien. Stosując ten prosty zabieg można poprawić ogólna sprawność u osób prowadzących mało aktywny tryb życia jak również wspomóc kurację odchudzającą lub zregenerować organizm po wyczerpującej pracy lub treningu sportowym.
Oto kilka przykładów urządzeń wykorzystywanych w masażu wibracyjnym:
Aparat Redor: urządzenie to wykorzystywane do masażu większych części ciała, umożliwia to poprzez wykorzystanie specjalnych pasów o różnym naprężeniu , które regulują moc bodźca działającego na tkanki.
Aquavibron: aparat ten to idealne urządzenie do masażu leczniczego. Nowoczesne technologie pojawiające się na rynku proponują zamknięty obieg wody w danej jednostce. Niesie to za sobą oszczędności i poprawę komfortu pracy personelowi medycznemu. Dzięki jego stosowaniu można pozbyć się wielu drobnych uciążliwych dolegliwości oraz złagodzić ich objawy, poprawić jakość życia, odprężyć się po codziennym stresie. Umożliwia wykonywanie masażu wibracyjnego dzięki przepływowi wody, która rytmicznie porusza gumową membranę, przenosząc na tkanki wibrację o częstotliwości 2000-7000 drgań na minutę . Różne membrany pozwalają uzyskać różne efekty. Obecnie w sprzedaży jest około 20 ich rodzajów.
Masujące krzesła , masujące łóżka, wibracyjne pasy z aparatami TK: nagrzewają płaszczyzny na stopie , masują je różną siłą naciskową. W dużej mierze urządzenia te uzupełniają masaż klasyczny. Cała technika masażu opiera się na dermatonach wynikających z praw neurofizjologicznych, polegających na tym iż kanały i punkty ciśnieniowe w organizmie ludzkim na stopach, na kręgosłupie są połączone z wewnętrznymi organami ciała ( podobne zasady są podstawą masażu segmentarnego). Masaże umożliwiają swobodny przepływ płynów w tych kanałach, które są istotne do utrzymywania dobrego stanu zdrowia organizmu. Wszystkie urządzenia koncentrują się na stymulacji punktów ciśnieniowych, umieszczonych wzdłuż kręgosłupa i innych istotnych częściach ciała. Pełny cykl masażu jest wzbogacony wibracyjnym masażem kończyn i nadgrzewaniem za pomocą promieniowania podczerwonego. Podczas jego trwania tj. 60 min. Pacjent uzyska regenerację całego organizmu.
Możliwości:
4 programy samodzielne albo kombinacja programów
nastawienie programu automatycznego,
program wibracyjny,
nagrzewanie krzesła
Według nowoczesnej medycyny kręgosłup i organy wewnętrzne są połączone licznymi włóknami nerwowymi. Masaż kręgosłupa podwyższa cyrkulację krwi, która wspomaga właściwe funkcjonowanie organów ciała.
Techniki z jakich korzysta urządzenie :
Taping: lekkie i równomierne klepnięcia pomagają usunąć długotrwałe bóle kręgosłupa, likwidują uczucie wyczerpania, działają relaksacyjnie, poprawiają kondycję fizyczną i psychiczną. Usprawniają obieg krwi.
Kneading: masaż za pomocą akupresury rozluźnia kurcze mięśni po jednostronnym przeciążeniu organizmu, usuwa napięcie mięśni i pozostałości bólów.
Poiting - Rolling : masaż okolic kręgosłupa jest odpowiedni dla utrzymania dobrego obiegu krwi oraz metabolizmu. Ten rodzaj masażu pomaga usunąć nieprzyjemne uczucie, do którego dochodzi przy przeciążeniu nerwów.
Vibration - wibracja mięśni łydek.
Masaż podciśnieniowy znany jest od dawna w różnych modyfikacjach. Technikami labilnymi bądź stabilnymi opracowujemy większe lub mniejsze rejony ciała dotknięte patologią. Można również stosować go na różne okolice ciała dzięki użyciu ssawek różnej wielkości. Obecnie stosowane urządzenia umożliwiają ścisłe dawkowanie i kontrolowanie siły masażu, która dzięki dopasowaniu w przedziale 0-30 mPa w aparatach jednoprzewodowych labilnych pozwala intensyfikować doznania Pacjenta. Dzięki temu ten typ masaży ma szerokie zastosowanie lecznicze i niektórych stanach fizjologicznych (odnowa biologiczna, kosmetyka). Do masażu tego używa się środka poślizgowego , aby tkanki wciągnięte w kielich nie doznały urazu. W aparacie czteroprzewodowym wykorzystujemy technikę stabilną, zatem moc i częstotliwość należy odpowiednio zredukować.
W masażu pneumatycznym, barycznym wykorzystujemy mankiety pompowane powietrzem o kształcie dopasowanym do części ciała poddanej zabiegowi. Odmiana mankietu o kształcie cylindrycznym jest przeznaczona dla sportowców ciśnienie tam panujące max. 760 mmHg ( po 380 mmHg w górę i w dół) zmienia się płynnie, stopniowo w czasie 1-2 min. Przy zabiegu trwającym 10-15 min. Natomiast mankiety na kończyny wykorzystujemy u pacjentów np. z zaburzeniami w krążeniu limfy aparat BOA jest dwuprzewodowy zabieg trwa 10-30 min. zależnie od potrzeb pacjenta.
W masażu próżniowym bańką korzystamy z bańki lekarskiej ogniowej lub bezogniowej. Bańka bezogniowa jest to szklane naczynie w kształcie kopuły, u podstawy posiadający szeroki otwór do pompowania specjalną pompką w celu uzyskania na ciele Pacjenta próżni. Natomiast w bańce ogniowej o podobnej budowie po wysmarowaniu brzegu spirytusem podpala się go i stawia na ciele . Zabieg przeprowadzamy na gorąco. Próżnia powstaje w wyniku wypalenia się tlenu i szybkiego przystawienia bańki do ciała . Inne wykorzystywane bańki mają szeroki czubek i po przyłożeniu podstawy do skóry poprzez naciśnięcie , powstaje próżnia. Techniki stabilne i labilne wykorzystują poślizg przez oliwki, kremy. Maści i żele mogą również dodatkowo wzbogacić masaż poprzez zastosowanie ich właściwości od rozgrzewających poprzez odżywcze i tonizujące.
W stanach chorobowych obwodowych naczyń krwionośnych stosowany jest aparat do masażu synkardialnego. Polega on na synchronizacji impulsów uciskowych wywieranych przez mankiety pneumatyczne z czynnością serca pacjenta. Siła nacisku mankietu wynosi 50-100 mmHg, a zabieg trwa 20-30 min i jest uzależniony od tętna Pacjenta , im wolniejsze tętno, tym dłuższy nacisk. Wspomaga czynność naczyń tętniczych i żylnych. Zapewnia to współpraca aparatu do masażu synkardialnego z elektrokardiografem.
Poza aparatami zasilanymi różnymi źródłami energii w ofercie producentów znajdziemy wiele przyborów, które dzięki różnym kształtom, możliwościom ruchu i użytym materiałom mogą być użyte do masażu. Przy pomocy tych urządzeń masaż może być wykonywany indywidualnie lub przez masażystę. Urządzenia te wykonane są najczęściej z drewna (brzoza, buk) lub plastiku. Wśród tego rodzaju aparatów znajdują się sznury rolek do masażu ciała, podstawki do masażu stóp, wałki do masażu ciała i dłoni. Wszystkie te urządzenia mogą być jedno, dwu lub wielorzędowe. Mogą mieć kształt wypukły, wklęsły lub płaski, a także różną rzeźbę (kolce, guzki itp.), co wpływa na intensywność bodźców. Urządzenia te w znaczącej większości przeznaczone są do użytku w warunkach domowych, ale część z nich może być używana w gabinetach rehabilitacji i masażu. Należy jednak zwrócić uwagę ewentualnych użytkowników, że na rynku istnieje również olbrzymia ilość produktów, których sugerowane przeznaczenie jako aparatów lub przyborów do masażu nie sprawdza się w trakcie użytkowania. Wpływa na to niską jakość użytych materiałów, słabą jakość wykonania, a czasami całkowity brak użyteczności w świetle funkcji, jaką mają spełniać.
Prawidłowo wykonany masaż wymaga starannego przygotowania fachowego lub w przypadkach automasażu ścisłego stosowania się do instrukcji użytkowania aparatu. Zły aparat lub źle wykonany zabieg może przynieść więcej szkody niż pożytku. Dlatego ważne jest konsultowanie ze specjalistami rodzaju używanych przyrządów i sposobu ich użytkowania.
Badania naukowe, udowodniły przydatność masażu przyrządowego w następujących schorzeniach i dolegliwościach:
reumatoidalne zapalenie stawów,
zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa u dorosłych i młodzieńcze,
młodzieńcze przewlekłe zapalenie stawów i choroby układowe tkanki łącznej u dzieci,
zapalenie skórno-mięśniowe w wieku rozwojowym, choroba zwyrodnieniowa stawów ,
dna stawowa,
reumatyzm tkanek miękkich (zespół bolesnego barku, "łokieć tenisisty", "łokieć golfisty", zapalenie ścięgna Achillesa).
bóle zatok czołowych,
choroby nerwów obwodowych (nerwobóle, zapalenia wielonerwowe i splotów nerwowych, stany po urazach nerwów obwodowych, bóle międzyżebrowe, dyskopatia, lumbago),
niesprawność u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym,
przy zespole Downa,
stwardnienie rozsiane,
choroba Parkinsona (ustępuje drżenie rąk i nóg), stres, stany depresyjne.
obrzęki,
uszkodzenia więzadeł, torebek stawowych, przykurcze stawowe, deformacje pourazowe, bóle mięśniowe i przykurcze,
pielęgnacja stóp przy zniekształceniach,
wady wrodzone oraz zaburzenia rozwoju narządów ruchu,
porażenia wiotkie (rehabilitacja po chorobie Heinego i Medina).
choroby prostaty,
zapobieganie wypadaniu włosów (masaż skóry głowy za uszami),
odleżyny,
zaburzenia nerwicowe skóry i tkanki podskórnej w postaci znieczulicy bądź przeczulicy skóry na kończynach dolnych lub górnych.
rehabilitacja po odjęciu piersi przy raku sutka.
przewlekłe nieżyty oskrzeli, stany spastyczne oskrzeli (astma).
nadwaga,
otyłość.
uporczywe zaparcia,
zrosty pooperacyjne w jamie brzusznej.
Masaż przyrządowy coraz bardziej wkracza w nasze życie wraz z postępem technicznym jak i bogacącym się społeczeństwem. Umiejętności terapeuty daleko przewyższają działanie ,,tych przyrządów” i mogą jedynie stanowić dopełnienie pracy jaką terapeuta prowadzi z pacjentem . Gabinet wyposażony w tak drogie urządzenia na pewno robi wrażenie, jednak zawsze dla Pacjentów ważniejsza będzie skuteczność i profesjonalizm terapeuty, a tego same urządzenia nigdy nie będą w stanie zastąpić. Dobre czucie , palpacja , doświadczenie jest bezcenne i wymaga od nas ciągłej, nieprzerwanej pracy nad samym sobą i dużo pokory , aby nie zachłysnąć się ,,przyrządami przyszłości” i zamknąć w jednym sektorze specjalności.
Bibliografia:
L. Magiera, R. Walaszek ,,Masaż sportowy z elementami odnowy biologicznej” BIOSPORT
Z. Prochowicz ,,Podstawy masażu leczniczego”
T. Podgórski ,,Masaż w rehabilitacji i Sporcie” AWF Warszawa
1