Układ oddechowy spełnia cały szerego ważnych funkcji organizmu:
Utrzymuje stałość środowiska wewnętrznego przez dostarczanie O2 i wydalanie CO2
Bierze udział w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej.
Chroni organizm przed wdychanymi ciałami stałymi i bakteriami
Zapobiega przedostaniu się do krążenia dużych skrzeplin, powstałych w układzie żylnym
Ogrzewa, nawilża i oczyszcza wdychane powietrze
W drogach oddechowych (jama nosowa) znajduje się narząd powonienia, odbierający wrażenia węchowe dochodzące z wdychanym powietrzem
Układ oddechowy odgrywa rolę w fonacji, tworząc dużą komorę rezonacyjną
Komórki nabłonka dróg oddechowych produkują hormony polipeptydowe.
Do dróg oddechowych należą:
Nos wraz z jamą nosową i zatokami przynosowymi
Gardło, które jest wspólną drogą dla ukł. pokarmowego i oddechowego, w którym drogi te krzyżują się.
Krtań
Tchawica
Oskrzela, w których rozróżniamy oskrzela zewnątrzpłucne i wewnątrzpłucne
Oskrzelka
Część oddechową ukł. oddechowego stanowi właściwy miąższ płucny i należą do niej oskrzelka oddechowe, przewodziki pęcherzykowe i pęcherzyki płucne.
Pęcherzyki płucne w liczbie 300 mln otoczone są siecią naczyń włosowatych. Powierzchnia pęcherzyków wynosi około 80 m2. Pęcherzyki wyściela nabłonek składający się z trzech pneumocytów.
Płuca składają się z dróg oddechowych należących do części przewodzącej oraz końcowych rozgałęzień oskrzelek tworzących część oddechową. Płuca znajdują się w klatce piersiowej i otoczone są opłucną. Mogą one zmieniać swoją objętość dzęki ruchom klatki piersiowej oraz przepony.