Zajęcia 1

EKSPRESJA EMOCJONALNA

„Emocje jako proces organizujący zachowanie się” - Reykowski

„Uczucia I: ruchy wyrazowe” - Woodworth

Mimika

1. Badania nad rozpoznawaniem póz mimicznych:

• jako pierwszy Darwin; mimika opiera się na mechanizmach wrodzonych i jest zdeterminowana gatunkowo.

• Boring, Titchener; 360 wariantów wyrazów mimicznych; duża rozbieżność w rozpoznawaniu emocji przez badanych.

• Do badań używano najczęściej: schematów reakcji mimicznych (jak wyżej), pozowanych fotografii, fotografii autentycznych emocji.

2. Skala wyrazu mimicznego:

Skala Schlosherberga: ma charakter kolisty, obejmuje 6 głównych kategorii emocji (1. Miłość, radość, szczęście. 2. Zdziwienie. 3. Cierpienie, strach. 4. Zdecydowanie, gniew. 5. Niesmak. 6. Lekceważenie.); im większa odległość między pozycja na skali - tym mniejsze podobieństwo odpowiednich wyrazów mimicznych.

3. Ekspresja autentycznych emocji:

• Landis; brutalny eksperyment; stwierdzono, że każda osoba miała pewien charakterystyczny repertuar reakcji mimicznych powtarzających się w różnych sytuacjach; wyróżniono język mimiki, który służy do przekazywania informacji innym osobom oraz język mimiki, który odpowiada konkretnie jednej osobie.

• Na kształtowanie się wyrazu mimicznego mają wpływ: czynniki wrodzone, nabyte oraz indywidualne właściwości ekspresyjne.

Pantomimika, wokalizacja

• Odczytywanie emocji z ruchów rąk osiąga podobne wyniki jak w czasie badań z odczytywaniem z twarzy.

• W stanie pobudzenia emocjonalnego wzrasta natężenie głosu lub jego ściszenie.

• Ekspresja wokalna ma komponenty wrodzone, nabyte oraz indywidualne (tak samo jak mimika).

• W pantomimice udało się wydzielić jeden wyraźny schemat na bodziec silny, nagły - reakcja wstrząsu (startle pattern).

Zajęcia 2

EMOCJE - NARZĄDY WEWNĘTRZNE

„Emocje a czynności narządów wewnętrznych” - Reykowski

„Uczucia II: energia napędowa” - Woodworth

Ogólny stopień aktywizacji i jego wskaźniki

Coma

Śpiączka Zaczyna się

poziom aktywizacji

Wskaźniki poziomu aktywizacji:

1. Elektryczne przewodnictwo skóry (różne skróty: PGR - refleks psychogalwaniczny, GSR - galwaniczne reakcja skórna, EDR - reakcja elektrodermalna).

2. Ciśnienie krwi

3. Akcja serca

4. Oddech

5. Wydzielanie śliny

6. Napięcie mięśni

Sprzężenie zwrotne

Def. mechanizm za pomocą, którego reakcje maszyny wpływają wstecz na jej działanie.

Znaczenie dla procesów emocjonalnych:

• mechanizm kontroli emocji

• powstrzymywanie emocji; panowanie nad sobą

• gdy działa niesprawnie to może prowadzić do zbyt silnych emocji, np. napady szału

• twór siatkowaty odpowiedzialny jest za hamowanie i pobudzanie

Napięcie mięśni jako wskaźnik poziomu aktywacji

• napięcie mięśniowe wzrasta wraz ze wzrostem emocji

• zawód, frustracja: mięśnie warg i nosa

• wrogość, gniew: mięśnie czaszki i szyi

• warunkiem utrzymania napięcia mięśniowego jest nieuszkodzony rdzeń kręgowy

Układ krążenia jako wskaźnik

1. Akcja serca - kardiotachometr: urządzenie do liczenia uderzeń serca; EKG; Sfygmograf: urzadzenie do badania tętna.

2. Ciśnienie krwi - wskaźnik ciśnienia krwi to różnica pomiędzy ciśnieniem rozkurczowym a skurczowym.

3. Zmiany obiętości mięśni - pletysmograf - urządzenie do mierzenia zmian w obiętości członków.

Przewodnictwo skóry

• najlepsze do badania przewodnictwa skory są: dłonie, stopy oraz niektóre części twarzy

• przewodnictwo jest niskie podczas snu

• w czasie hipnozy przewodnictwo wzrasta

• w czasie wysiłku umysłowego, na początku przewodnictwo wzrasta, a po przekonaniu się o możliwościach rozwiązania zadania spada. Jeśli zadanie okaże się zbyt trudne to przewodnictwo wzrasta.

„Wykrywacz kłamstw”

• mówimy tu o mierzeniu stopnia ludzkiego pobudzenia, powstającego pod wpływem układu sympatycznego

• do pomiaru służy poligraf

• nowoczesne poligrafy mierzą jednocześnie akcję serca, oddech, ciśnienie krwi, GSR

• badanie polega na umieszczeniu dwóch elektrod, przez które przebiega prąd o słabym natężeniu

• badań wykonanych poligrafem nie powinno się używać w śledztwie ponieważ są one bardzo niewiarygodne

Emocje a choroby

1. Rola pobudzenia emocjonalnego

• eksp. Bradyego z małpami; jedna miała wpływ na szok elek., a druga nie; małpa, która miała wpływ na szok („małpa szef”) zdechła na wrzód dwunastnicy.

• Pobudzenie emocjonalne ma wpływ patogenny gdy jednostka nie potrafi znaleźć wyjścia z sytuacji lub gdy pobudzenie jest związane z zagrożeniem.

• Owrzodzenie powstaje na wskutek wydzielania się nadmiernej ilości kwasu solnego. Oddziałuje on szczególnie groźnie gdy w żołądku nie ma pokarmu.

• Drażniąc pewne ośrodki w międzymózgowiu można wywołać owrzodzenie.

• Główny czynnik, który powoduje chorobę to rozłożenie w czasie bodźców szkodliwych.

• Stosowanie dłuższych przerw pomiędzy bodźcami powodowało duży procent śmiertelności wśród badanych zwierząt.

2. Patologiczne następstwa obniżenia pobudzenia emocjonalnego

• Eksperyment ze szcurami oswojonymi i dzikimi, które wpuszczono do pojemnika z wodą; dzikie szczury szybko tonęły; „śmierc z beznadziejności”, u szczurów spadała aktywnosc serca, cisnienie krwi, oddech zwalniał.

• „Śmierć Voodo”

Zajęcia3

WZORCE REAKCJI FIZJOLOGICZNYCH DLA POSZCZEGÓLNYCH EMOCJI.

Reykowski str. 66 - 120

Mietzel str. 299 - 318

1. Podkorowe mechanizmy emocji

• Różnicowanie przedmiotów pod względem znaczenia warunkuje reakcję emocjonalną.

• Zdaniem Oldsa jądro migdałowate jest miejscem gdzie warunkowane jest różnicowanie przedmiotów pod względem ich wartości dla podmiotu.

• Poszczególne funkcje emocjonalne są regulowane przez odrębne anatomicznie centra mózgowe. Tworzą one hierarhiczny system.

Ośrodki mózgowe odpowiedzialne za emocje:

• Podwzgórze - draznienie powoduje reakcję strachu lub wściekłości.

• Jądro migdałowate - usunięcie części grzbietowej powodowało napad wściekłości u psa; usunięcie części przysrodkowej powodowało stan spokoju, łagodności.

• Występują: ośrodki przyjemności, ośr. przykrości, unikania.

• Układ siatkowaty - odpowiedzialny jest za regulowanie energii napływajacej do poszczególnych obszarów kory, które regulują reakcje emocjonalne.

Kora mózgowa:

• Odgrywa rolę mechanizmu ułatwiającego pojawienie się reakcji emocjonalnej

• Działa jako mechanizm warunkujący precyzję reakcji em.

• Jest magazynem wyuczonych sposobów zachowania.

Regulacyjna rola kory mózgowej:

• Dostraja wielkośc i cechy reakcji do cech sytuacji.

• Tworzy i przechowuje sposoby zachowania się służące redukcji stanów emocjonalnych.

• Pośredniczy w wywoływaniu reakcji emocjonalnych.

3. Korowe mechanizmy emocji

• Proces torowania: polega na zmianie pobudliwości neuronów, dzięki czemu impuls ma możność wprowadzenia danego neuronu czy grupy neuronów w stan aktywności.

• Zakłucenia regulacji:

1. bodźce działające na osobnika są zupełnie nowe; brak jest specyficznego torowania.

2. Niezgodność między układem bodźców zewnetrznych, a torowaniem między układami; może tez byc to wytworzenie nastawień, które nie pasuja do rzeczywistości.

3. Pojawienie sie bodźców zkłucających, np. bodźce bólowe.

4. Czynniki biochemiczne, które zakłucają działanie kory, np. niedotlenienie, niedobór substancji odżywczych.

5. Redukcja bodźców zmysłowych, np. długotrwały brak światła, cisza.

6. Niedobór lub nadmiar bodźców dochodzących z wewnątrz organizmu.

Zajecia4

PRAWA EMOCJI- Nico H. Frijda

1. Prawo znaczenia sytuacyjnego

Jest to „konstytucja emocji”; podstawowe prawo; konkretne emocje zależą od konkretnej sytuacji.

2. Prawo zaangażowania

Emocje powstaja najczęściej w odpowiedzi na zdarzenia, które sa dla podmiotu ważne. Zdarzenia te służą jakiemuś celowi, X jest w nie zaangażowany.

3. Prawo bezpośrednio postrzeganej rzeczywistości

Najintensywniejsze są emocje wtedy gdy sytuacja je wywołująca dzieje się „tu i teraz”. Czas przeszły i przyszły nie liczą się tak bardzo w przeżywaniu emocji jak czas teraźniejszy (przykładem może być strach przed bombą jądrową).

4. Prawo zmiany przyzwyczajenia i odczuwania porównawczego

1. Prawo zmiany przyzwyczajenia - z czasem emocje takie jak: przyjemność, żal, smutek bledną, znikają. Dzieje się tak w konkretnej sytuacji, z która związana jest emocja. Przyzwyczajamy się do danej sytuacji i nie odczuwamy już tak intensywnych emocji jak na początku.

2. Prawo odczuwania porównawczego - intensywność przeżywanych emocji zależy do punktu odniesienia.

5. Prawo hedonistycznej asymetrii

Przyjemnośc jest zawsze zależna od zmiany i zanika wraz z ciągłościa zaspokajania.

Przykrość może się utrzymywać stale w stale trwających ku temu warunkach.

6. Prawo zachowania emocjonalnego momentu

Zdarzenia emocjonalne zachowują swoją siłę wywołania emocji na czas nieokreślony, chyba, że spotkają się z przeciwdziałaniem innych, które doprowadzą do wygaszenia lub przyzwyczajenia sie do nich.

7. Prawo zamknięcia sie w sobie

Czasami osądzamy sytuację bez zwarzania na jej wszystkie aspekty. Ktoś kto wyrządził nam straszną krzywde jest podły, a żal do niego może trwać przez długi czas. Nie zwarzamy na to co będzia za chwilę (np. przy żucaniu palenia, odchudzaniu się) liczy się dla nas to co jest obecnie. Jestesmy głusi na wszystko, co przeczy naszemu przezywaniu emocji.

8. Prawo zważania na konsekwencje

Jest to związane z kontrolowaniem emocji. Kontrolujemy nasze emocje, często nie zdając sobie z tego sprawy. Coś chamuje nas przed zniszczeniem jakiegoś przedmiotu cennego dla nas w napadzie gniewu, itp.

9. Prawo minimalnego obciążenia i maksymalnego zysku

Mamy skłonność do minimalizowania negatywnych obciążeń emocjonalnych oraz do maksymalizowania sytuacji, które wzbudzają emocje pozytywne.

---