Wymień 3 nazwiska ojców kryminalistyki:
- Alfons Bertillon - twórca antropologii kryminalistycznej (nauka o pomiarach człowieka w obrębie twarzo-czaszki)
- Franciszek Galton - twórca systemu identyfikacji (daktyloskopijne badanie odcisków linii papilarnych)
- Hans Gross - autor 1 podręcznika z kryminologii.
2. Funkcje kryminalistyki:
a).Funkcja rozpoznawcza - chcemy uzyskać maksymalną ilość wiedzy o danym zagadnieniu:
- rozpoznanie osobowe - chcemy się dowiedzieć jak najwięcej informacji o danej osobie
- rozpoznanie problemowe - np. jeżeli ktoś zwalcza narkotyki to powinien jak najwięcej wiedzieć na ten temat.
- rozpoznanie środowiskowe - to próba poznania jakiegoś środowiska np. środowisko narkomanów
- rozpoznanie terenowe - to próba poznania np. ukształtowania budynku
b).Funkcja wykrywcza - ma na celu wykrycie zdarzenia, najczęściej sprawcy zdarzenia. Ważna jest tu reguła 7 złotych pytań: 1pyt. Co się zdarzyło? 2pyt. Gdzie miało miejsce? 3pyt. Kiedy miało miejsce? 4pyt. W jaki sposób doszło do zdarzenia? 5pyt. Dlaczego? 6pyt. Jakimi środkami (narzędziami)? 7pyt. Kto to mógł zrobić? Mogą być pytania pomocnicze np.: 1. Kto wiedział lub mógł wiedzieć? 2. Kto chciał lub mógł chcieć? 3. Kto obiektywnie w danym czasie, w danym miejscu mógł dokonać czynu?
c).Funkcja dowodowa - służy udowodnieniu pewnej hipotezy, najczęściej do założenia, że dana osoba popełniła przestępstwo. Najważniejszymi czynnikami dowodowymi są:
- przesłuchanie świadka
- przesłuchanie oskarżonego
- przeszukanie miejsca zdarzenia, rzeczy, przeszukanie osoby - najlepiej na podstawie nakazu sądu, prokuratury
- okazanie osoby, rzeczy, miejsca - osoba musi znajdywać się w grupie co najmniej 4 osób, ofiary nie mogą widzieć
- opinia biegłego - każda osoba, która ma informację (wiedzę specjalną)z danej dziedziny
- oględziny zwłok
- otwarcie zwłok człowieka
- konfrontacja - np.: świadek z oskarżonym
d) Funkcja zapobiegawcza - w 1 czasie realizowana w 3 kierunkach:
- w kierunku czynnika zagrożonego
- w kierunku czynnika zagrażającego
- w kierunku czynników sprzyjającym zagrożeniu
3. Alibi - „gdzie indziej” potencjalny sprawca nie mógł być w tym czasie w miejscu przestępstwa, lub mógł być, ale np.: spał.
4. Modus operandi - pewien charakterystyczny, z reguły powtarzalny sposób zachowania się sprawcy przestępstwa np.: sprawca zabójstwa na ciele ofiary czyni specyficzny znak.
5. Identyfikacja kryminalistyczna - wydany osąd, że dana rzecz ma te same cechy co przedmioty należące do danej grupy tzw. identyfikacja grupowa np. ustaliliśmy, że włos na miejscu zdarzenia jest ludzki. Identyfikacja indywidualna - polega na tym, że dany przedmiot ma cechy indywidualne np: włos należy do Kowalskiego.
6. - Materiał dowodowy - to materiał zabezpieczany na miejscu zdarzenia np.: ślad opony, odciski linii papilarnych
- Materiał porównawczy - to materiał pobrany od np.: podejrzanego np.: pobrany włos, krew.
7. Daktyloskopia - pochodzi od słowa daktylos (palec) i słowa skopiej (patrzeć) - to „patrzenie na palec człowieka”. Zajmuje się badaniem śladów linii papilarnych na końcówkach palców. W ramach jej wyróżniamy:
- chejroskopię - zajmuje się badaniem człowieka na podstawie wewnętrznych linii dłoni
- potoskopię - badanie linii na stopach człowieka
- cheiloskopię - identyfikacja człowieka na podstawie śladów na ustach
- poroskopię - badanie linii papilarnych na czole. Opiera się na regule 3N: niezmienność, nieusuwalność i niepowtarzalność.
8. Minucje - to drobne, charakterystyczne elementy linii papilarnych np.: pewne szczególne sposoby rozpoczęcia, zakończenia linii.
9. - Indeks wewnętrzny - to punkt wyznaczony w centrum wzoru. - Indeks zewnętrzny - jest to punkt wyznaczony w obrębie delty.
10. Linia Galtona - to żółta linia, która łączy pętlicę z deltą, inaczej łączy ona centrum wzoru (termin wewnętrzny) z deltą (terminem zewnętrznym).
11. Badanie broni - badania balistyczne to badania broni palnej. Rodzaje broni:
a). broń palna - to urządzenie niebezpieczne dla życia, zdrowia człowieka, które w wyniku działania sprzężonych gazów powstałych na skutek spalenia materiału miotającego jest zdolne do wyrzucenia z lufy i rażenia na odległość, to np.: broń bojowa, myśliwska, sportowa, gazowa, alarmowa, sygnałowa (strzelby, karabiny, rewolwery, pistolety, pistolety maszynowe, karabiny maszynowe, granatniki)
- broń palna sygnałowa - przeznaczona do wywołania efektu wizualnego lub akustycznego
- broń palna alarmowa - służy do wywoływania efektu akustycznego, z tym zastrzeżeniem, że nie może razić na odległość większą niż 1 metr
b). broń pneumatyczna - niebezpieczna dla życia ludzkiego, urządzenie dla których energia kinetyczna nie przekracza 17 cali
c). broń gładkolufowa
d). broń biała - to urządzenie w postaci ostrzy ukrytych w przedmiotach nie mających wyglądu broni, kastety i nunczaki, pałki pochodzące z ciężkiego metalu, pałki wykonane z drewna, broń cięciwowa postaci kusz
e). broń długa, krótka
12. Badanie pisma - to badanie grafologiczne i grafometryczne.
- badanie grafologiczne - poznanie poprzez badanie pisma cechy osoby czy jej identyfikacja
- badanie grafometryczne - porównywanie 2 fragmentów pisma , bada układ graficzny strony, odległość wierszy.
W badaniu pisma można ustalić: czy jest autentyczny, kto jest autorem i jakie cechy mogła mieć ta osoba.
Tremor pisma - to inaczej jego drżenie
Impuls pisma - tj. napisanie pewnego fragmentu tekstu bez odrywania ręki od podłoża
13. Badanie antropologiczne - opiera się na technikach poznawania wyglądu człowieka, które opierają się na pomiarach ludzkiego ciała tzn. przy założeniu, że wymiary człowieka w dorosłym życiu nie ulegają zmianie np.: możemy zidentyfikować tożsamość zwłok. W ramach tych badań sporządza się portrety pamięciowe człowieka, czyni się to przy użyciu programów komputerowych. 2 metody:
metoda gierasymowa - polega na nakładaniu materiału gipsowego na odlew czaszki
metoda superprojekcji - przy użyciu komputera nakłada się 2 obrazy zdjęć (zdjęcie osoby za życia ze zdjęciem czaszki)
14. Oględziny, fazy oględzin - Oględziny są prowadzone na miejscu zdarzenia, przedmiotem ich może być miejsce. Celem oględzin jest uzyskanie śladów kryminalistycznych. 3 etapy oględzin:
przygotowanie oględzin - obejmuje w szczególności zebranie osób, zabezpieczenie terenu
oględziny statyczne - przedmioty znajdujące się na miejscu zdarzenia fotografujemy, ale nie możemy ich dotykać
oględziny dynamiczne - przedmioty możemy dotykać, przemieszczać
Dla przeprowadzenia oględzin stosuje się 2 metody:
- metoda dośrodkowa - oglądamy od zewnątrz ku środkowi zgodnie z ruchem wskazówek
- metoda odśrodkowa - np.: od miejsca zwłok człowieka na zewnątrz.
15. - Otwarcie zwłok - dokonuje ich patomorfolog z udziałem prokuratora w celu poznania przyczyny zgonu człowieka
- Oględziny zwłok - czyni się to w każdym przypadku zdarzenia przestępczego. Dokonuje ich prokurator z udziałem lekarzy, także może dokonać ich policja. Nie powinno się zwłok przemieszczać.
16. Znamiona śmierci człowieka:
- stężenie pośmiertne po 3 godz. po śmierci, polega na trwałym skurczu mięśni
- plamy opadowe - brunatne przebarwienia na najniższych częściach ciała (podobne do siniaka)
- szarość zwłok
- oziębienie zwłok
- wysychanie zwłok - to konsekwencja utraty wody (rogówki oka, wargi)
- rozkład gnilny zwłok - 2 część doby, zależy od różnych warunków np.: przyjmowanych leków. Prawo Capra - Zwłoki przebywające na powietrzu gniją 2 razy szybciej niż w wodzie i 8 razy szybciej niż zakopane w ziemi.
- munifikacja -strupieszczenie, do 85% tracą swojej wagi.
17. Zagardlenie - tj. śmierć człowieka na skutek braku dopływu powietrza. 3 postaci:
powieszenie - najczęściej jest wynikiem samobójstwa (wystarczy ciężar ok. 4 kg), bruzda jest pod 1 kątem
zadzierzgnięcie - ktoś poniósł śmierć na skutek braku powietrza przez zaciśnięcie pętli przez kogoś innego, bruzda jest równoległa
zadławienie - zadanie śmierci przez uduszenie kogoś gołymi rękoma, obrażenia klatki piersiowej (kolankowanie)
Pościg - czynność kryminalistyczna, która ma na celu ujęcie osoby, która może być sprawcą przestępstwa. 2 rodzaje:
- pościg czołowy - np.: ścigając potencjalnego sprawcę widzimy go
- pościg zaporowy - np.: przerwanie drogi np.: kolczatka na drodze
Zasadzka - polega na skrytym ujęciu sprawcy przestępstwa
Pułapka -urządzenie techniczne w danym miejscu np.: kamera
Okazanie - polega na okazaniu osoby, rzeczy, zwłok, najczęściej jednak na okazaniu osoby by świadkowie ją rozpoznali (bynajmniej 4 osoby)
- okazanie tajne- świadkowie rozpoznają osobę, ale ona świadka nie widzi (lustro weneckie)
- okazanie puste (ślepe) - w grupie osób podejrzanych nie ma podejrzanego
- okazanie nastawione na efekt psychologiczny - np.: ubrany po cywilnemu policjant
20. Wywiad - to przykład czynności operacyjno-rozpoznawczej, to działanie policji, służb polegające na zbieraniu informacji o osobach, które mogą być sprawcami:
- wywiad jawny - jest wtedy, kiedy ktoś jest poinformowany o tym, że prowadzi się z nim wywiad a ponadto jest powiadomiony o rzeczywistej roli badającego i celu tego wywiadu.
- wywiad tajny - np.: jeżeli jest potrzeba zebrania danych głównie ilościowych
Inflirtracja - przenikanie przez agentów policji do środowiska przestępczego
Zakup kontrolowany - np.: policja próbuje nabyć broń od kogoś kto tym się zajmuje.