Wyższa Szkoła Społeczno-Przyrodnicza

Im. Wincentego Pola w Lublinie

Psychologia:

DEPRESJA- jako problem współczesnego człowieka.

Kierunek: Turystka i rekreacja.

I rok

Imię i Nazwisko

Lublin 2008

Plan pracy:

1. Pojęcie i objawy depresji

2. Przyczyny depresji

3. Rodzaje depresji

4. Skutki depresji.

5. Psychoterapia:

a) psychoterapia poznawczo-behawioralna

b) terapia interpersonalna

1.

Depresja - zaburzenie psychiczne z grupy chorób afektywnych charakteryzujące się objawami, które można następująco pogrupować:

Symptomy emocjonalne: obniżony nastrój - smutek i towarzyszący mu często lęk, płacz, utrata radości życia (począwszy od utraty zainteresowań, skończywszy na zaniedbywaniu potrzeb biologicznych); czasem dysforia (zniecierpliwienie, drażliwość);

Symptomy poznawcze: negatywny obraz siebie, obniżona samoocena, samooskarżenia, samookaleczenie, pesymizm i rezygnacja, a w skrajnych wypadkach mogą pojawić się także urojenia depresyjne.

Symptomy motywacyjne: problemy z mobilizacją do wszelkiego działania, które może przyjąć wręcz formę spowolnienia psychoruchowego; trudności z podejmowaniem decyzji;

Symptomy somatyczne: zaburzenie rytmów dobowych (m.in. zaburzenia rytmu snu i czuwania), utrata apetytu, (ale możliwy jest również wzmożony apetyt), osłabienie i zmęczenie, utrata zainteresowania seksem, czasem skargi na bóle i złe samopoczucie fizyczne;

Myśli samobójcze.

2.

Przyczyny społeczne:

Samotność i izolacja

Przewlekła choroba lub chroniczny ból

Kłopoty finansowe

Śmierć ukochanej osoby

Rozwód zerwanie związku

Kłopoty w małżeństwie

Przemoc seksualna, emocjonalna lub fizyczna

Udział w katastrofie, wypadku, wojnie

Operacja lub poród

Bezrobocie

Przyczyny psychologiczne

Jedną z najważniejszych przyczyn psychologicznych jest utrata poczucia własnej wartości. Związane jest to jest kompleksami, którego mogą być spowodowane wyglądem (niepodobaniem się sobie), wynikami w nauce lub pracy, naszym miejscem w hierarchii grupy społecznej. Inną psychologiczną przyczyną powstania depresji może być przesadnie negatywne postrzeganie świata i relacji międzyludzkich. Jeśli osoba o takim nastawieniu nie osiągnie zakładanego celu, może uważać, że poniesie klęskę we wszystkich swoich usiłowaniach. (np. jeśli chłopak zerwie związek, to dziewczyna uważa, że nie ma już szansy na inną miłość, nikt jej nie będzie chciał, jest nic nie warta). Do depresji może prowadzić także poczucie winy, strach przed porzuceniem, czy odrzuceniem, wewnętrzna złość, która nie została wyładowana.

3.

Depresja endogenna (choroba afektywna jednobiegunowa)

Depresja endogenna (inaczej: depresja właściwa, depresja kliniczna, depresja ciężka) nie ma przyczyny zewnętrznej, uważa się, że nie jest następstwem żadnego konkretnego wydarzenia życiowego (choć rozwój medycyny być może zada kiedyś temu twierdzeniu kłam). Depresja endogenna wywoływana jest przez bliżej niesprecyzowane zaburzenia funkcjonowania mózgu, szczególnie systemu hormonalnego lub nerwowego.

Ta depresja powoduje głębokie zakłócenia funkcji psychicznych i fizycznych. Człowiek nie może wykonywać najprostszych czynności (nie ma na nie siły), nie jest w stanie podejmować decyzji, często się nie myje, nie przygotowuje sobie jedzenia. U chorego występuje poczucie winy, prawie zawsze myśli samobójcze, niekiedy ze skłonnością do realizacji.

W przypadku depresji klinicznej nie jest polecana psychoterapia, ponieważ pacjent i tak nie ma siły na współpracę z psychoterapeutą. Depresja endogenna wymaga bezwzględnego leczenia psychiatrycznego, w najcięższych przypadkach konieczna jest hospitalizacja.

Ból i smutek są trudne do wytrzymania. Około 50% chorych próbuje popełnić samobójstwo, 15% odbiera sobie w ten sposób życie. Epizod depresji endogennej trwa około 6 miesięcy, choć nie jest to żadną regułą. Często następuje wyleczenie i powrót do normalnego życia, ale w wielu przypadkach są nawroty choroby, niektórzy chorzy muszą przyjmować leki przeciwdepresyjne przez całe życie.

Dystymia (depresja nerwicowa)

Dystymia to przewlekłe obniżenie nastroju trwające przynajmniej kilka lat o przebiegu łagodniejszym od depresji endogennej. Zachorowania następują najczęściej pomiędzy 20 a 30 rokiem życia. Sytuacja osób z dystymią jest zwykle bardzo ciężka - mają one prawie stale obniżony nastrój, są smutne, często mają poczucie beznadziejności. Ich energia życiowa jest niezwykle niska, tracą zainteresowania, charakterystyczny jest brak koncentracji, niemożność skupienia myśli.

Pierwszą przyczyną dystymii jest nieprzystosowanie społeczne, będące być może następstwem głębokich urazów z przeszłości: braku poczucia bezpieczeństwa w dzieciństwie, traumatycznych wydarzeń, które doprowadziły do utraty celów, nieumiejętności zaspokajania i wyrażania swoich potrzeb. Drugim typem uwarunkowań są czynniki biologiczne oraz genetyczne podobne lub te same co w depresji endogennej.

W dystymii zaleca się łączenie leczenia psychiatrycznego z farmakologicznym.

Depresja reaktywna

Ta odmiana depresji jest najprostsza w diagnozie - depresja reaktywna jest reakcją na konkretne traumatyczne wydarzenie życiowe, np. śmierć bliskiej osoby, zerwanie związku. Objawy są typowe dla epizodu depresji, ale pozbawione niektórych składowych depresji endogennej - poczucia winy, urojeń.

Nietypowa, przedłużona reakcja żałoby trwa na ogół do kilku miesięcy, po czym stan emocjonalny powoli wraca do normy. Choć depresja reaktywna nie wymaga leczenia, jej bardzo dotkliwe o bolesne objawy można (często powinno się) łagodzić psychoterapią, a nawet typowymi lekami przeciwdepresyjnymi.

Depresja poporodowa

Depresja poporodowa dotyka, co szóstą kobietę, smutek i zmęczenie po porodzie niemal każdą. Jak rozróżnić depresję od zwykłego smutku? Obniżenie nastroju pojawia się najczęściej od 2 do 4 dnia po porodzie i jest związane z huśtawką hormonalną - występuje tak często, że nie traktuje się go, jak objawu chorobowego. Kobieta może być rozdrażniona, rozchwiana emocjonalnie, wybuchać płaczem bez żadnego powodu. Młoda mama często ma problemy ze snem, poczucie winy, boi się, że nie sprosta wychowaniu albo zrobi krzywdę niemowlęciu. Najlepszym lekarstwem jest tutaj wsparcie najbliższych. Po około sześciu tygodniach od porodu kobieta odzyska wewnętrzny spokój i wróci do pełni sił.

Jeśli jednak smutek nie ustępuje, może to być początek depresji poporodowej. Zazwyczaj pojawia się ona między czwartym a szóstym miesiącem po porodzie, może narastać stopniowo lub zacząć się nagle i to od razu w najostrzejszej formie, bez żadnego ostrzeżenia. Depresja poporodowa powoduje dyskomfort zarówno fizyczny (ogromne zmęczenie), jak i psychiczny (ciągły smutek). Objawy depresji poporodowej to: załamanie nastroju, praktyczny brak odczuwania szczęścia, zmęczenie fizyczne i psychiczne, co pociąga za sobą trudności lub niemożliwość w wykonywaniu czynności domowych, dbaniem o dziecko i siebie, nadmierne koncentrowanie się na zdrowiu dziecka lub wręcz przeciwnie - spadek zainteresowania dzieckiem, zaburzenia apetytu (brak jedzenia lub objadanie się), bardzo częsty płacz bez powodu, utrata poczucia czasu (matka nie odczuwa różnicy Np. pomiędzy kwadransem a godziną), niepokój, czasem napady paniki, utrata zainteresowań seksem oraz możliwe bóle somatyczne takie jak: bóle głowy, pleców, brzucha, kołatanie serca.

Depresji poporodowej nie można przeczekać! Leczenie polega na pomocy psychologicznej, często konieczne są leki przeciwdepresyjne.

Depresja sezonowa

Choroba afektywna sezonowa przybiera postać epizodów depresyjnych cyklicznie nawracających w określonych, stałych porach roku. Depresję sezonową należy odróżnić od klinicznej, w której zmiany emocjonalne zachodzą na głębszym poziomie psychicznym. Depresję sezonową dzielimy zazwyczaj na zimową i letnią, przy czym ta pierwsza jest dużo częstsza.

Niepokojące objawy choroby afektywnej zimowej pojawiają się regularnie późną jesienią lub zimą. Są to: wyraźny brak energii, smutek, poczucie beznadziejności, duża senność, apetyt na słodycze i związany z nim wzrost wagi, drażliwość, kłopoty z koncentracją, brak motywacji do działania, u kobiet także nasilenia objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego.

Przypuszcza się, że w wyzwalaniu zimowych zaburzeń afektywnych ważną rolę odgrywa niedostatek światła słonecznego.

Depresja dwubiegunowa (choroba afektywna dwubiegunowa)

Choroba afektywna dwubiegunowa charakteryzuje się naprzemiennymi stanami manii, depresji i zdrowia. Jest to najcięższy z przypadków depresji. Pierwszy atak choroby występuje najczęściej pomiędzy 20. a 30. Rokiem życia. Diagnoza jest szybka i nie budzi wątpliwości, gdyż zwykle pierwszy epizod ma charakter manii, która rozwija się w ciągu kilku godzin lub dni.

Epizod depresyjny przebiega tak samo jak depresja jednobiegunowa. Epizod manii charakteryzuje się porywającym nastrojem, wzrastającą samooceną, natłokiem myśli, chory czuje, że może przenosić góry. Zmiany przypominają te wywołane silnymi środkami psychoaktywnymi. Np. amfetaminą, zmiany na ogół są patologiczne. Pojedynczy epizod manii trwa zwykle od kilku dni do kilku miesięcy.

Przyczyny choroby, tak jak i innych depresji, są w zasadzie nieznane.

Depresja dwubiegunowa jest niezwykle wyniszczająca, często uniemożliwia kontynuację pracy, nietypowe stany chorego na ogół doprowadzają do zepsucia wszystkich kontaktów towarzyskich. Chorobie afektywnej dwubiegunowej często towarzyszy alkoholizm. Współczynnik samobójstw i prób samobójczych jest bardzo wysoki, jedna piąta chorych odbiera sobie życie.

4.

Najbardziej dotkliwym skutkiem choroby jest samobójcza śmierć osoby. Zazwyczaj najbliżsi nie zauważają (albo nie chcą zauważać) zagrożenia śmiercią samobójczą osoby chorej. I nie ma to tylko odzwierciedlenia tylko w depresji. Większość osób boi się podjąć rozmowy dotyczącej samobójstwa, ponieważ jest to dla nich coś niezrozumiałego, niepojętego, wzbudza w nich lęk.

Według austriackiego lekarza psychiatry Erwina Ringela osoba, która chce popełnić samobójstwo wysyła pewne sygnały:

1. Przeżywanie głównie niepokoju i lęku, zagrożenia, poczucia mniejszej wartości i niewydolności prowadzące do rezygnacji.
2. Kierowanie agresji w swoją stronę.
3. Ucieczka od realnych problemów w fantazjowanie na temat śmierci i snucie planów samobójczych.

Nieodpowiednio leczona depresja może prowadzić także do uzależnień, najczęściej od alkoholu, leków uspakajających, nasennych lub przeciwbólowych.

Negatywnym skutkiem jest zaburzone funkcjonowanie w społeczeństwie, a zwłaszcza w rodzinie. Istotne są następstwa związane z działaniem organizmu, czyli choroby układu krążenia, pokarmowego, infekcje i nowotwory.

5.

Psychoterapia jest to inaczej leczenie poprzez rozmowę. Stosuje ona techniki psychologiczne, które mają ulżyć pacjentowi cierpiącemu na depresję lub na inne zaburzenia psychiczne. W trakcie trwania psychoterapii pacjent opisuje swoje problemy i doświadczenia, natomiast psychoterapeuta przekazuje swoje uwagi na ten temat. Dyskusja koncentruje się na myślach chorego, emocjach i związkach. Rola terapeuty nie polega na rozwiązywaniu za Ciebie problemów, ale na pomocy w samodzielnym znalezieniu rozwiązań. W tym celu zadawane są dodatkowo przemyślane pytania i prowadzona jest obserwacja mająca pomóc w lepszym zrozumieniu samego siebie. Celem psychoterapii nie jest tylko pomoc w leczeniu depresji, ale także poprawienie twojego ogólnego nastawienia do życia, uznania i rozwijania pozytywnych godnych uznania cech osobowościowych.

Obecnie stosowanych jest, co najmniej siedem form psychoterapii, jednakże dwie z nich - terapię poznawczo-behawioralną i terapię interpersonalną - stosuje się specjalnie z myślą o leczeniu depresji.

Psychoterapia poznawczo - behawioralna

Koncentruje się na podświadomości, strukturach myślowych i tym, w jaki sposób wpływają one na postrzeganie samego siebie, otoczenia i przyszłości.

Oparta jest ona na zadawaniu prac pacjentowi do wykonania poza sesjami spotkań np. prowadzenie notatek, zapisywanie tego, co myślał w określonej sytuacji lub jak reagował na dane okoliczności.

Terapia interpersonalna

Koncentruje się na konfliktach i trudnościach, jakich doświadczają ludzie w kontaktach z innymi. Podczas sesji terapeuta i pacjent starają się zrozumieć, w jaki sposób niezdrowe relacje prowadzą do wystąpienia depresji i jaki mają wpływ na jej intensywność.

BIBLIOGRAFIA:

1. Iwona Koszewska, Ewa Habrat-Pragłowska: O depresji, o manii, o nawracających zaburzeniach nastroju. Warszawa, PZWL, 2003

2. Preston, J. (2002). Pokonać depresję. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

3.Www.Wikipedia.Pl, Wolna Encyklopedia

---