NIEDOŻYWIENIE
Czynnik ryzyka wystąpienia powikłań
leczenia.
Zaburzeń metabolicznych.
Zaburzeń odporności na zakażenia.
Zaburzeń w gojeniu ran.
Ryzyko śmiertelności.
OCENA STANU ODŻYWIENIA
Spadek masy ciała.
Zaburzenia w przyjmowaniu pokarmów.
Nasilenie choroby.
Aktualny wskaźnik BMI.
CHORY LECZONY ŻYWIENIEM
Osoba która z powodu braku możliwości
utrzymania drogą naturalną wymaga
suplementacji diety.
Całkowitego podawania substancji
odżywczych enteralnie (zgłębnik przetoka
odżywcza).
Suplementacji drogą dożylną diety
enteralnej.
Całkowitego żywienia dożylnego.
LECZENIE ŻYWIENIOWE
Ocena stanu odżywienia.
Ocena zapotrzebowania na
substancje odżywcze.
Przygotowanie odpowiedniej zbilansowanej
diety.
Dobór optymalnej drogi karmienia.
Jest integralną częścią leczenia.
MIESZANINY ODŻYWCZE
Mieszaniny przemysłowe (enteralne i
parenteralne).
Mieszaniny substancji odżywczych
przygotowane indywidualnie dla pacjenta
w aptece szpitalnej.
PLAN ŻYWIENIA
Opracowuje lekarz prowadzący.
Decyduje jakim dostępem.
Zasady pielęgnacji cewnika i zgłębnika.
Sposób podawania pokarmu (pompa,
grawitacyjnie, czas podaży).
PLAN ŻYWIENIA
Metodę monitoringu (częstotliwość i rodzaj
badań kontrolnych.
Uwzględnia zasady podaży innych leków
w zakresie leczenia żywieniowego.
DOKUMENTACJA LECZENIA ŻYWIENIOWEGO
Dane identyfikacyjne pacjenta.
Wszystkie rozpoznania lekarskie
z rokowaniem i celem leczenia.
Wyjściową ocenę odżywienia.
Plan i program leczenia.
Zakres ograniczeń aktywności chorego.
DOKUMENTACJA LECZENIA ŻYWIENIOWEGO
Zapisy o postępie leczenia (badania wagi,
dane laboratoryjne, informacje o
powikłaniach, zmiany w programie żywień)
Epikryza końcowa leczenia żywieniowego
z wynikiem.
MONITOROWANIE LECZENIA ŻYWIENIOWEGO
Ocena wskazań do dalszego leczenia.
Ocena efektów podaży substancji
odżywczych.
Badania laboratoryjne w celu wykrycia
niedoborów lub nadmiaru podaży.
Kontrola cewnika, portu lub zgłębnika.
ŻYWIENIA ENTERLANE
Chory nie może wystarczająco odżywiać się
drogą do ustną dietą powszechną, a ocena
odżywienia mówi o konieczności interwencji.
Możliwe jest chociaż częściowe zachowanie
tej drogi.
ŻYWIENIE PARENTERALNE
Nie można drogą przewodu pokarmowego
zabezpieczyć potrzeb żywieniowych chorego.
Może być mieszane (enteralno-parenteralne)
całkowite (parenteralne).
Przez kontakt centralny, do żył obwodowych.
WSKAZANIA DO ŻYWIENIA PARENTERALNEGO NOWORODKÓW
niedojrzałość przewodu pokarmowego
wady rozwojowe (niedrożność, martwica jelit)
przewlekłe biegunki
ZAPOTRZEBOWANIE NA SKŁADNIKI ODŻYWCZE
płyny
białko (azot 0,2gN/kgmc)
energia (30 kcal/kgmc)
węglowodany (3-5 g glukozy/kgmc/doba,
7 g max.)
tłuszcze (1-1,5 g/kgmc/doba)
ZASADA PROGRAMOWANIA
DIETY
Zasada kompletności (niedobór któregoś ze
składników uniemożliwia skuteczne
wykorzystanie pozostałych)
Zasada proporcjonalności (energia
pozabiałkowa N=130-200 kcal/1 g N,
kcal glukozy/kcal tłuszczu =
60-80% / 40-20%
ZASADA PROGRAMOWANIA
DIETY
Zasada dopasowania programu do potrzeb
chorego (także w zakresie K, Mg,
fosforanów, witamin, mikroelementów)
WĘGLOWODANY
źródło energii
zapewniają optymalne zużycie AA do
syntezy białka
regulują metabolizm tłuszczu
glukoza
EMULSJE TŁUSZCZOWE
wielkość cząstek < 1,2 um
źródło energii (40-20%)
wysoka kaloryczność ( 9 kcal/1g tłuszczu,
1-2 kcal/ml)
izoosmolarność
źródło NNKT
TŁUSZCZE MCT
mała podatność na peroksydacje
szybkie spalanie
szybka eliminacja
nieodkładanie się w tkance tłuszczowej
(brak ztłuszczenia wątroby)
stabilność w mieszaninach odżywczych
NNKT
pożądane około 50% zawartości w emulsji
LCT niewięcej niż 55% ( silna peroksydacja
na zaburzenia metabolizmu kwasów
tłuszczowych nasilenie stanów zapalnych
działanie immunosupresyjne)
Emulsje MCT/LCT
olej sojowy 50%
MCT 50%
POCHODZENIE EMULSJI TŁUSZCZOWYCH
olej sojowy
olej z oliwek
olej rybi
ZAPOTRZEBOWANIE NA BIAŁKO
Białko (g)
6,25 x zapotrzebowanie energetyczne (kcal)
150
Źródło N - roztwory syntetycznych L-AA
(18 AA w ilości i proporcji jak w białku ustrojowym)
PREPARATY AMINOKWASOWE
Aminokwasy HEPA
Aminokwasy NEPHRO
Dla chorych hiperkatabolicznych
Pediatryczne
AMINOKWASY
DLA WCZEŚNIAKÓW
dodatkowo tyrozyna, cysteina, histydyna
> AA rozgałęzionych
Dodatek Tauryny
GLUTAMINA
Ciężki katabolizm - oparzenia, urazy
Zaburzenia czynnosci jelit
Niedobór odporności
L - alanyloglutamina - DIPEPTIVEN
L - glicytoglutamina - GLAMIN
ELEKTROLITY
Powinny być podawane zgodnie z :
dobowym zapotrzebowaniem
aktualnym stężeniem w surowicy krwi
w zależności od utraty dobowej
Sód, potas, magnez, wapń, fosforany
KONCENTRATY
PREPARATY WAPNIA
CALCIUM CHLORATUM 10%
1 ml - 0,1g CaCl2 x 6H2O - 1 ml - 0,1 g CaCl2 bezw.
1 ml - 18,0 mg Ca - 1 ml - 36, 0 mg Ca
1 ml - 0,45 mmol Ca - 1 ml - 0,9 mmol Ca
10% roztwór
1 ml - 0,1 g glub. Ca
1 ml - 0,9 mg Ca
1 ml - 0,23 mmol Ca
FOSFORANY
ADDIPHOS GLICOPHOS
pH = 6,2-6,5 - pH = 7,4
1 ml - 2,0 mmol P - 1 ml - 1 mmol P
1,5 mmol Na 2, 0 mmol Na
1, 5 mmol K
WODA
Podaż wody musi pokryć wszystkie straty
(mocz, pot, biegunka, wymioty, gorączka, -
360 ml 1şC)
Jej ilość powinna być wystarczająca do
usunięcia z ustriju produktów przemiany
materii
Przewodnienie/odwodnienie
ROZPOCZĘCIE CŻP
Obliczyć zapotrzebowanie na płyny, azot,
energię
Przeprowadzić dokładny bilans płynów
Dokonać wyboru drogi żywienia
pozajelitowego
ZALETY ŻYWIENIA SYSTEMEM JEDNEGO POJEMNIKA A-I-O
Równomierna podaż wszystkich składników
Obniżona częstość zakażeń
Oszczędność czasu i sprzętu
Obniżony koszt żywienia
Komfort życia chorego
MIESZANINY ODŻYWCZE
mieszaniny stosowane do żywienia
pozajelitowego systemem jednego
pojemnika All-in-One
skład mieszanin odżywczych - aminokwasy, węglowodany, emulsje tłuszczowe, elektrolity, pierwiastki śladowe, witaminy, woda.
WYMAGANIA STAWIANE MIESZANINOM ODŻYWCZYM
Jałowość
Apirogenność
Brak zanieczyszczeń nieroszuszczalnych
STABILNOŚĆ:
fizyczna, chemiczna, mikrobiologiczna, terapeutyczna.
PODSTAWOWE ZASADY SPORZADZANIA MIESZANIN ODŻYWCZYCH
Aseptyka pracy
Unikanie niezgodności
ASEPTYKA PRACY
Całokształt zabiegów, których celem jest niedopuszczenie do zakażeniasprządzanych leków - mieszanin odżywczych - poprzez stosowanie jałowych substancji, preparatów, urządzeń, pojemników, odzieży ochronnej
- wykonując wszystkie czynności w pomieszczeniach z
nawiewem laminarnym jałowego powietrza
Pracownia Żywienia Pozajelitowego
Wyodrębniony, izolowany kompleks
Układ pomieszczeń rozplanowany w
logicznym porządku, odpowiadającym
wykonywanym po kolei czynnościom oraz
klasom czystości powietrza
KONTROLA PRZESTRZENI PRACY
Powietrza - m. Sedymentacyjna, licznikiem
cząstek
Powierzchni - m. odciskowa
Rąk/rękawiczek - m. Odciskowa
PRZYCZYNY POWSTAWANIA NIEZGODNOŚCI
Właściwości fizyko-chemiczne substancji
leczniczych
Obecność substancji pomocniczych
Warunki i sposób przygotowania,
przechowywania i podawania
PROCESY PROWADZĄCE DO UTRATY STABILNOŚCI MIESZANINY
Wytrącanie osadu
Inaktywacja substancji leczniczych (faza
wodna)
Rozkład emulsji tłuszczowej ( faza olejowa)
KOLEJNOŚĆ MIESZANIA
elektrolity + Ca + ME - AMINOKWASY
fosforany - GLUKOSUM
witaminy - ET
NIGDY NIE ŁĄCZ P i Ca
W JEDNEJ BUTELCE!!!
KOLEJNOŚĆ PRZETACZANIA
glukoza + fosforany
aminokwasy + Ca
emulsja tłuszczowa - ostatnia - nigdy równolegle z glukozą
METODY SPORZĄDZANIA MIESZANIN ODŻYWCZYCH
metoda grawitacyjna
metoda z zastosowaniem pompy
sterowanej komputerem
metoda z zastosowaniem biurety
(pediatryczne)
TRWAŁOŚĆ MIKROBIOLOGICZNA
max. 24 godziny przechowywania w
temperaturze pokojowej (wlew)
w przypadku przygotowania mieszanin „na
zapas” zalecane przechowywanie w
obniżonej temperaturze (+4 - +8şC)
LEKI
Zalety podawania leków w mieszaninach
All-in-One
stały poziom terapeutyczny
większa skuteczność na mniejszej dawce
mniejsze koszty
zmniejszenie obciążenia płynami
Aminofilina, ranitydyna, insulina, furosemid
Stosując żywienie systemem jednego pojemnika należy:
bazować na recepturach gotowych, znanych i przebadanych w róznych warunkach
i różnym czasie.
ZADANIA FARMACEUTY W RAMACH OPIEKI FARMACEUTYCZNEJ
gospodarka lekiem
farmakoekonomiczna analiza żywienia
nadzór nad doborem i dawkowaniem
preparatów, leków dla indywidualnego
pacjenta
rozwiązywanie problemów związanych
z interakcją leków
LECZENIE PREPARATAMI ENTERALNYMI - wskazania
Przewód pokarmowy funkcjonuje, ale wykorzystanie normalnego pożywienia nie jest możliwe, niewystarczające lub przeciwskazane w sytuacji:
okołooperacyjnie
o chorobach onkologicznych
w chorobach neurologicznych
w zaburzeniach łaknienia i połykania
urazy czaszkowo-mózgowe
LECZENIE PREPARATAMI ENTERALNYMI
- przeciwwskazania
niedrożność mechaniczna lub porażenna przewodu pokarmowego
okres wstrząsu
nadwrażliwość na jeden ze składników diety
w przypadku chorób z zaburzeniami trawienia lub wchłaniania
METODY PODAŻY DIET
doustnie (kompletnie lub uzupełniająco)
przez zgłębnik (grawitacyjnie lub pompą)
- przezskórna gastrostomia
- przezskórna jejunostomia
- zgłębnik przez nos
PRZECIWSKAZANIA DO PRZEZSKÓRNEJ GASTROSTOMII
Zmiany patologiczne ściany żołądka
Zaburzenia krzepliwości krwi
Zapalenie lub proces nowotworowy otrzewnej
Ostre zapalenie trzustki
Niedrożność porażenna jelita
Choroba Crohna
Wcześniejszy zabieg chirurgiczny górnego odcinka przewodu pokarmowego
MONITOROWANIE PODAŻY PRZEZ ZGŁĘBNIK
Kontrola zalegania treści żołądkowej - raz na dobę
Kontrola mocowania zgłębnika do skóry
Kontrola położenia zgłębnika
Cel : zapobieganie zachłystowemu zapaleniu płuc
SKŁAD DIET ENTERALNYCH
NA 100 ml
Kaloryczność -100-150 kcal
Białko - kazeina, serwatka - 4-6 g
Węglowodany - cukry proste i dwucukry
8-33 g
Tłuszcz - nnkt 4-5 g
Witaminy, pierwiaski śladowe
Wolne od laktozy, bezglutenowe
TYPY DIET ENTERALNYCH
Bogatoresztkowe
Bezresztkowe
Bogatobiałkowe
Beztłuszczowe
Dla diabetyków
Wysokoenergetyczne
Pediatryczne
A teraz to wszystko na pamięć
Koniec