NIEDOŻYWIENIE

• Czynnik ryzyka wystąpienia powikłań
  leczenia.

• Zaburzeń metabolicznych.

• Zaburzeń odporności na zakażenia.

• Zaburzeń w gojeniu ran.

• Ryzyko śmiertelności.

OCENA STANU ODŻYWIENIA

• Spadek masy ciała.

• Zaburzenia w przyjmowaniu pokarmów.

• Nasilenie choroby.

• Aktualny wskaźnik BMI.

CHORY LECZONY ŻYWIENIEM

• Osoba która z powodu braku możliwości
  utrzymania drogą naturalną wymaga
  suplementacji diety.

• Całkowitego podawania substancji
  odżywczych enteralnie (zgłębnik przetoka
  odżywcza).

• Suplementacji drogą dożylną diety
  enteralnej.

• Całkowitego żywienia dożylnego.

LECZENIE ŻYWIENIOWE

• Ocena stanu odżywienia.

• Ocena zapotrzebowania na
  substancje odżywcze.

• Przygotowanie odpowiedniej zbilansowanej
  diety.

• Dobór optymalnej drogi karmienia.

Jest integralną częścią leczenia.

MIESZANINY ODŻYWCZE

• Mieszaniny przemysłowe (enteralne i
  parenteralne).

• Mieszaniny substancji odżywczych
  przygotowane indywidualnie dla pacjenta
  w aptece szpitalnej.

PLAN ŻYWIENIA

• Opracowuje lekarz prowadzący.

• Decyduje jakim dostępem.

• Zasady pielęgnacji cewnika i zgłębnika.

• Sposób podawania pokarmu (pompa,
  grawitacyjnie, czas podaży).

PLAN ŻYWIENIA

• Metodę monitoringu (częstotliwość i rodzaj
  badań kontrolnych.

• Uwzględnia zasady podaży innych leków
  w zakresie leczenia żywieniowego.

DOKUMENTACJA LECZENIA ŻYWIENIOWEGO

• Dane identyfikacyjne pacjenta.

• Wszystkie rozpoznania lekarskie
  z rokowaniem i celem leczenia.

• Wyjściową ocenę odżywienia.

• Plan i program leczenia.

• Zakres ograniczeń aktywności chorego.

DOKUMENTACJA LECZENIA ŻYWIENIOWEGO

• Zapisy o postępie leczenia (badania wagi,
  dane laboratoryjne, informacje o
  powikłaniach, zmiany w programie żywień)

• Epikryza końcowa leczenia żywieniowego
  z wynikiem.

MONITOROWANIE LECZENIA ŻYWIENIOWEGO

• Ocena wskazań do dalszego leczenia.

• Ocena efektów podaży substancji
  odżywczych.

• Badania laboratoryjne w celu wykrycia
  niedoborów lub nadmiaru podaży.

• Kontrola cewnika, portu lub zgłębnika.

ŻYWIENIA ENTERLANE

• Chory nie może wystarczająco odżywiać się
  drogą do ustną dietą powszechną, a ocena
  odżywienia mówi o konieczności interwencji.

• Możliwe jest chociaż częściowe zachowanie
  tej drogi.

ŻYWIENIE PARENTERALNE

• Nie można drogą przewodu pokarmowego
  zabezpieczyć potrzeb żywieniowych chorego.

• Może być mieszane (enteralno-parenteralne)
  całkowite (parenteralne).

• Przez kontakt centralny, do żył obwodowych.

WSKAZANIA DO ŻYWIENIA PARENTERALNEGO NOWORODKÓW

• niedojrzałość przewodu pokarmowego

• wady rozwojowe (niedrożność, martwica jelit)

• przewlekłe biegunki

ZAPOTRZEBOWANIE NA SKŁADNIKI ODŻYWCZE

• płyny

• białko (azot 0,2gN/kgmc)

• energia (30 kcal/kgmc)

• węglowodany (3-5 g glukozy/kgmc/doba,
  7 g max.)

• tłuszcze (1-1,5 g/kgmc/doba)

ZASADA PROGRAMOWANIA
DIETY

• Zasada kompletności (niedobór któregoś ze
  składników uniemożliwia skuteczne
  wykorzystanie pozostałych)

• Zasada proporcjonalności (energia
  pozabiałkowa N=130-200 kcal/1 g N,
  kcal glukozy/kcal tłuszczu =

60-80% / 40-20%

ZASADA PROGRAMOWANIA
DIETY

• Zasada dopasowania programu do potrzeb
  chorego (także w zakresie K, Mg,
  fosforanów, witamin, mikroelementów)

WĘGLOWODANY

• źródło energii

• zapewniają optymalne zużycie AA do
  syntezy białka

• regulują metabolizm tłuszczu

glukoza

EMULSJE TŁUSZCZOWE

• wielkość cząstek < 1,2 um

• źródło energii (40-20%)

• wysoka kaloryczność ( 9 kcal/1g tłuszczu,
  1-2 kcal/ml)

• izoosmolarność

• źródło NNKT

TŁUSZCZE MCT

• mała podatność na peroksydacje

• szybkie spalanie

• szybka eliminacja

• nieodkładanie się w tkance tłuszczowej
  (brak ztłuszczenia wątroby)

• stabilność w mieszaninach odżywczych

NNKT

• pożądane około 50% zawartości w emulsji
  

• LCT niewięcej niż 55% ( silna peroksydacja
  na zaburzenia metabolizmu kwasów
  tłuszczowych nasilenie stanów zapalnych
  działanie immunosupresyjne)

Emulsje MCT/LCT

• olej sojowy 50%

• MCT 50%

POCHODZENIE EMULSJI TŁUSZCZOWYCH

• olej sojowy

• olej z oliwek

• olej rybi

ZAPOTRZEBOWANIE NA BIAŁKO

• Białko (g)

6,25 x zapotrzebowanie energetyczne (kcal)

150

Źródło N - roztwory syntetycznych L-AA
(18 AA w ilości i proporcji jak w białku ustrojowym)

PREPARATY AMINOKWASOWE

• Aminokwasy HEPA

• Aminokwasy NEPHRO

• Dla chorych hiperkatabolicznych

• Pediatryczne

AMINOKWASY
DLA WCZEŚNIAKÓW

• dodatkowo tyrozyna, cysteina, histydyna

• > AA rozgałęzionych

Dodatek Tauryny

GLUTAMINA

• Ciężki katabolizm - oparzenia, urazy

• Zaburzenia czynnosci jelit

• Niedobór odporności

L - alanyloglutamina - DIPEPTIVEN

L - glicytoglutamina - GLAMIN

ELEKTROLITY

Powinny być podawane zgodnie z :

• dobowym zapotrzebowaniem

• aktualnym stężeniem w surowicy krwi

• w zależności od utraty dobowej

Sód, potas, magnez, wapń, fosforany

KONCENTRATY

PREPARATY WAPNIA

CALCIUM CHLORATUM 10%

• 1 ml - 0,1g CaCl2 x 6H2O - 1 ml - 0,1 g CaCl2 bezw.

• 1 ml - 18,0 mg Ca - 1 ml - 36, 0 mg Ca

• 1 ml - 0,45 mmol Ca - 1 ml - 0,9 mmol Ca

• 10% roztwór

• 1 ml - 0,1 g glub. Ca

• 1 ml - 0,9 mg Ca

• 1 ml - 0,23 mmol Ca

FOSFORANY

ADDIPHOS GLICOPHOS

• pH = 6,2-6,5 - pH = 7,4

• 1 ml - 2,0 mmol P - 1 ml - 1 mmol P

1,5 mmol Na 2, 0 mmol Na

1, 5 mmol K

WODA

• Podaż wody musi pokryć wszystkie straty
  (mocz, pot, biegunka, wymioty, gorączka, -
  360 ml 1şC)

• Jej ilość powinna być wystarczająca do
  usunięcia z ustriju produktów przemiany
  materii

• Przewodnienie/odwodnienie

ROZPOCZĘCIE CŻP

• Obliczyć zapotrzebowanie na płyny, azot,
  energię

• Przeprowadzić dokładny bilans płynów

• Dokonać wyboru drogi żywienia
  pozajelitowego

ZALETY ŻYWIENIA SYSTEMEM JEDNEGO POJEMNIKA A-I-O

• Równomierna podaż wszystkich składników

• Obniżona częstość zakażeń

• Oszczędność czasu i sprzętu

• Obniżony koszt żywienia

• Komfort życia chorego

MIESZANINY ODŻYWCZE

• mieszaniny stosowane do żywienia
  pozajelitowego systemem jednego
  pojemnika All-in-One

• skład mieszanin odżywczych - aminokwasy, węglowodany, emulsje tłuszczowe, elektrolity, pierwiastki śladowe, witaminy, woda.

WYMAGANIA STAWIANE MIESZANINOM ODŻYWCZYM

• Jałowość

• Apirogenność

• Brak zanieczyszczeń nieroszuszczalnych

STABILNOŚĆ:

fizyczna, chemiczna, mikrobiologiczna, terapeutyczna.

PODSTAWOWE ZASADY SPORZADZANIA MIESZANIN ODŻYWCZYCH

• Aseptyka pracy

• Unikanie niezgodności

ASEPTYKA PRACY

Całokształt zabiegów, których celem jest niedopuszczenie do zakażeniasprządzanych leków - mieszanin odżywczych - poprzez stosowanie jałowych substancji, preparatów, urządzeń, pojemników, odzieży ochronnej
- wykonując wszystkie czynności w pomieszczeniach z

nawiewem laminarnym jałowego powietrza

Pracownia Żywienia Pozajelitowego

• Wyodrębniony, izolowany kompleks

• Układ pomieszczeń rozplanowany w
  logicznym porządku, odpowiadającym
  wykonywanym po kolei czynnościom oraz
  klasom czystości powietrza

KONTROLA PRZESTRZENI PRACY

• Powietrza - m. Sedymentacyjna, licznikiem
  cząstek

• Powierzchni - m. odciskowa

• Rąk/rękawiczek - m. Odciskowa

PRZYCZYNY POWSTAWANIA NIEZGODNOŚCI

• Właściwości fizyko-chemiczne substancji
  leczniczych

• Obecność substancji pomocniczych

• Warunki i sposób przygotowania,
  przechowywania i podawania

PROCESY PROWADZĄCE DO UTRATY STABILNOŚCI MIESZANINY

• Wytrącanie osadu

• Inaktywacja substancji leczniczych (faza
  wodna)

• Rozkład emulsji tłuszczowej ( faza olejowa)

KOLEJNOŚĆ MIESZANIA

• elektrolity + Ca + ME - AMINOKWASY

• fosforany - GLUKOSUM

• witaminy - ET

NIGDY NIE ŁĄCZ P i Ca
W JEDNEJ BUTELCE!!!

KOLEJNOŚĆ PRZETACZANIA

• glukoza + fosforany

• aminokwasy + Ca

• emulsja tłuszczowa - ostatnia - nigdy równolegle z glukozą

METODY SPORZĄDZANIA MIESZANIN ODŻYWCZYCH

• metoda grawitacyjna

• metoda z zastosowaniem pompy
  sterowanej komputerem

• metoda z zastosowaniem biurety
  (pediatryczne)

TRWAŁOŚĆ MIKROBIOLOGICZNA

• max. 24 godziny przechowywania w
  temperaturze pokojowej (wlew)

• w przypadku przygotowania mieszanin „na
  zapas” zalecane przechowywanie w
  obniżonej temperaturze (+4 - +8şC)

LEKI

Zalety podawania leków w mieszaninach
All-in-One

• stały poziom terapeutyczny

• większa skuteczność na mniejszej dawce

• mniejsze koszty

• zmniejszenie obciążenia płynami

Aminofilina, ranitydyna, insulina, furosemid

Stosując żywienie systemem jednego pojemnika należy:

bazować na recepturach gotowych, znanych i przebadanych w róznych warunkach
i różnym czasie.

ZADANIA FARMACEUTY W RAMACH OPIEKI FARMACEUTYCZNEJ

• gospodarka lekiem

• farmakoekonomiczna analiza żywienia

• nadzór nad doborem i dawkowaniem
  preparatów, leków dla indywidualnego
  pacjenta

• rozwiązywanie problemów związanych
  z interakcją leków

LECZENIE PREPARATAMI ENTERALNYMI - wskazania

Przewód pokarmowy funkcjonuje, ale wykorzystanie normalnego pożywienia nie jest możliwe, niewystarczające lub przeciwskazane w sytuacji:

• okołooperacyjnie

• o chorobach onkologicznych

• w chorobach neurologicznych

• w zaburzeniach łaknienia i połykania

• urazy czaszkowo-mózgowe

LECZENIE PREPARATAMI ENTERALNYMI
- przeciwwskazania

• niedrożność mechaniczna lub porażenna przewodu pokarmowego

• okres wstrząsu

• nadwrażliwość na jeden ze składników diety

• w przypadku chorób z zaburzeniami trawienia lub wchłaniania

METODY PODAŻY DIET

• doustnie (kompletnie lub uzupełniająco)

• przez zgłębnik (grawitacyjnie lub pompą)

- przezskórna gastrostomia

- przezskórna jejunostomia

- zgłębnik przez nos

PRZECIWSKAZANIA DO PRZEZSKÓRNEJ GASTROSTOMII

• Zmiany patologiczne ściany żołądka

• Zaburzenia krzepliwości krwi

• Zapalenie lub proces nowotworowy otrzewnej

• Ostre zapalenie trzustki

• Niedrożność porażenna jelita

• Choroba Crohna

• Wcześniejszy zabieg chirurgiczny górnego odcinka przewodu pokarmowego

MONITOROWANIE PODAŻY PRZEZ ZGŁĘBNIK

• Kontrola zalegania treści żołądkowej - raz na dobę

• Kontrola mocowania zgłębnika do skóry

• Kontrola położenia zgłębnika

Cel : zapobieganie zachłystowemu zapaleniu płuc

SKŁAD DIET ENTERALNYCH
NA 100 ml

• Kaloryczność -100-150 kcal

• Białko - kazeina, serwatka - 4-6 g

• Węglowodany - cukry proste i dwucukry
  8-33 g

• Tłuszcz - nnkt 4-5 g

• Witaminy, pierwiaski śladowe

• Wolne od laktozy, bezglutenowe

TYPY DIET ENTERALNYCH

• Bogatoresztkowe

• Bezresztkowe

• Bogatobiałkowe

• Beztłuszczowe

• Dla diabetyków

• Wysokoenergetyczne

• Pediatryczne

A teraz to wszystko na pamięć

Koniec