∗Zaburzenia psychiczne i psychotyczne

Psychotyczne to takie które w sposób jaskrawy odbiegają od normy, człowiek nie odpowiada w sposób formalny za swoje czyny. Zwykle związane z chorobą psychiczną albo krótkotrwałą niedyspozycją psychiczną. W nieznacznym stopniu podlegają kontroli intelektualnej lub jej nie podlegają

Psychiczne są natomiast uznane za przejaw choroby psychicznej. Jest to utrata umiejętności efektywnego reagowania przez organizm człowieka na bodźce generowane przez środowisko zewnętrzne jak i wewnętrzne. Obrazem zaburzeń są zakłócenia w wypowiedziach czy zachowaniu. Prawie zawsze zamiany w kontakcie z otoczeniem budzą dezaprobatę środowiska, wyobcowanie chorego - to druga cecha chorób psychicznych. Bywa i tak, że zaburzenia psychiczne są bardzo głębokie i całościowe wówczas funkcjonowanie człowieka w społeczeństwie staje się niemożliwe.

∗Rodzaje zaburzeń psychotycznych: schizofrenia, paranoja, parafrenia, mania, depresja z urojeniami, psychoza alkoholowa

∗schizofrenia inaczej rozszczepienie świadomości, dualizm świadomości, podwójna osobowość, urojenia prześladowcze i wsobne, zaburzenia jaźni („ja”) - zaburzenia poczucia własnej żywotności, autorstwa własnych procesów psychicznych i zachowań, wewnętrznej osobowościowej spójności, granic między sobą a otoczeniem oraz własnej tożsamości Schizofrenia jest chorobą głównie ludzi młodych - rozpoczyna się najczęściej w wieku pomiędzy 18, a 28 rokiem życia. Czynnikiem wywołującym pierwsze objawy choroby jest zazwyczaj jakieś stresujące wydarzenie w życiu młodego człowieka - może to być zawód miłosny, problemy w szkole, w pracy, nieporozumienia w domu. Właściwie każda trudna sytuacja na drodze człowieka, mającego predyspozycje do tego typu reakcji , może wyzwolić schizofrenię.

- schizofrenia paranoidalna - postać z przewagą urojeń i omamów

- schizofrenia katatoniczna - głównie z zaburzeniami ruchu jak pobudzenie, osłupienie

- schizofrenia hebefreniczna - dominuje silna dezorganizacja myślenia i mowy, chaotyczność, zmienność emocjonalna i zachowań z niewielką tylko obecnością urojeń i omamów

- schizofrenia niezróżnicowana - gdy nie można rozpoznać żadnego z powyższych typów ze względu na brak przewagi charakterystycznych objawów zespołu

- schizofrenia prosta - pojęcie pochodzące jeszcze od E. Bleulera, kontrowersyjne. Ma oznaczać taki przebieg choroby, w którym nie ujawniają się objawy wytwórcze (omamy i urojenia). Istotą ma być postępujący, bardzo powolny proces „obniżania się linii życiowej”, wycofywania się, izolacji, utraty celów i dziwacznych zachowań.

Objawy

-autyzm zamknięcie się w kręgu własnych przeżyć i doznań, brak zainteresowania życiem, pracą, uciekanie do własnych przeżyć, człowiek bez kontaktu

-dereizm nierealne rozumienie i interpretacja rzeczywistości, nie liczenie się z własnymi możliwościami

-upośledzenie uczuciowości wyższej -brak poczucia choroby psychicznej

-omamy Najczęściej są to omamy słuchowe, „głosy” komentujące zachowanie chorego lub mówiące do niego, czasem rozkazujące. Innego rodzaju omamami są węchowe, smakowe, dotykowe

- objawy katatoniczne - szczególne zaburzenia ruchu i napędu polegające na zahamowaniu albo pobudzeniu z cechami chaotyczności, niedostosowania do sytuacji, często ruch podlegający niespodziewanym zatrzymaniom, „schodkowany” albo płynnym zmianom tempa ruchu zachowuje się w sposób trudny do zrozumienia, wyraźnie inny niż dotychczas, przestaje interesować się światem zewnętrznym, zarzuca większość obowiązków, wycofuje się z kontaktów społecznych, zmienia swoje zapatrywanie na świat, oddaje się niezrozumiałym dla innych dywagacjom, przestaje logicznie myśleć, mówi językiem niespójnym i pozbawionym sensu, zaczyna wypowiadać sądy, które nie mają odzwierciedlenia w rzeczywistości, miewa halucynacje (najczęściej w postaci głosów, które słyszy, a które mówią mu, co ma robić), uskarża się na spiskowanie przeciwko niemu, obojętne zjawiska odnosi do siebie.

Leczenie: Pomoc i leczenie powinny mieć charakter kompleksowy, dostosowany do potrzeb danej chorej osoby oraz jej rodziny W okresie zwiastunów choroby odgrywają istotną rolę poradnictwo i edukacja, pierwszy, oby pozytywnie odebrany, kontakt z lekarzem Leczenie farmakologiczne powinno się zacząć jak najwcześniej, gdy nie na już wątpliwości, że sprawa ma charakter choroby na oddziale dziennym - pacjent funkcjonuje w rytmie zajęć podobnym do codziennego rytmu zajęć szkolnych czy zawodowych. Przychodzi rano, spotyka się z zespołem terapeutycznym lekarzy, terapeutów, bierze udział w zajęciach psychoterapeutycznych, po czym wraca do domu; w hostelu - jest to rodzaj obozu psychoterapeutycznego, pacjenci mieszkają z członkami zespołu terapeutycznego; jako leczenie środowiskowe - chory pozostaje w domu, a członkowie zespołu terapeutycznego przychodzą do niego do domu i prowadzą terapię. Jest to sytuacja idealna, ale wymaga wysiłku organizacyjnego. Taka forma leczenia jest także tańsza niż leczenie szpitalne.

∗zaburzenia urojeniowe

-zespół paranoiczny Paranoja to starsza nazwa utrwalonych zaburzeń urojeniowych. W istocie paranoja to występowanie usystematyzowanych i logicznie poprawnie ze sobą powiązanych urojeń. Najczęściej są to urojenia prześladowcze( przekonanie o nieustannym zagrożeniu ze strony mniej lub bardziej sprecyzowanych wrogich choremu sił, przekonanie, że jednostka jest ofiarą prześladowań)., ksobne( skrajny egocentryzm pojmowany w sposób chorobowy), wielkościowe(przekonanie o szczególnej ważności własnej osoby, np. chory uważa że sam jest/był wielką osobistością, lub też że jest nikomu nieznanym doradcą, przyjacielem lub kimś specjalnym dla jakiejś ważnej osoby), hipochondryczne(wysnuwanie wniosków o cierpieniu na wyimaginowane choroby ktorych w rzeczywistości nie ma) i erotyczne. Urojenia są głównym objawem tej choroby i nie towarzyszą im zwykle omamy ani też inne objawy schizofrenii

Zespół paranoidalny - zespół w którym omamy nie tworzą spójnego systemu, często są to urojenia wypływu lub owładnięcia. Występują również halucynacje, zaburzenia jaźni i toku myślenia. Ponadto u pacjenta występują dodatkowo objawy negatywne takie jak deficyty myślenia, uczuć i motywacji, wahania nastroju i inne. Jego odmianą jest zespół automatyzmu psychicznego który łączy cechy zespołu paranoidalnego, przede wszystkim urojenia kierowania i owładnięcia, z automatyzmami psychicznymi takimi jak:automatyzm asocjacyjny, dotyczący toku i treści myślenia, automatyzm kinestetyczny, dotyczącej sfery ruchowej pacjenta, automatyzm cenestopatyczny, dotyczący poczucia oddziaływania na narządy wewnętrzne pacjenta

Parafrenia to najogólniej mówiąc paranoja, której towarzyszą halucynacje. Inna nazwa to obłęd z omamami, parafrenia endogenna, przewlekłą lub prawdziwa. Wśród występujących omamów nie występują halucynacje wzrokowe, często spotyka się omamy słuchowe, smakowe, węchowe i dotykowe. Urojenia w parafrenii mają zwykle charakter prześladowczy i ksobny. Choroba zaczyna się zwykle w 40-60 roku życia. Choroba może trwać długo, wymaga przewlekłego leczenia i dobrej psychoterapii. Chorzy pomimo braku ostrych objawów mogą przez dłuższy czas być bezkrytyczni w stosunku do objawów psychopatologicznych z przeszłości

Zespół paranoidalno-depresyjny - proces, w którym obok urojeń i omamów (podobnych do zespołu paranoidalnego) występują objawy depresyjne. Najczęściej występuje w przebiegu psychoz schizoafektywnych. Zespoły paranoiczne są trudne do leczenia z uwagi na brak współpracy i chęci chorego do leczenia, który logicznymi wywodami podkreśla, że to osoby z jego otoczenia są chore, a nie on sam. W leczeniu zespołów paranoicznych stosuje się neuroleptyki

∗Indukowane zaburzenia urojeniowe  * Dwie lub większa liczba osób (partia, grupa) podziela to samo urojenie lub system urojeniowy i wspierają się wzajemnie w tym przekonaniu.
 - Osoby te pozostają w niezwykle bliskim związku.
 -Są dowody wynikające z powiązań czasowych lub kontekstu wydarzeń, że urojenie zostało indukowane u biernego członka (członków) lub grupy w wyniku kontaktu z członkiem aktywnym. Wyróżnia się tzw. paranoję indukowaną czyli według ICD 10 - udzielone zaburzenia urojeniowe. Występuje ona w sytuacji, kiedy osoba stykająca się z chorym na paranoję lub z zaburzeniami urojeniowymi zaczyna objawiać objawy zaburzeń urojeniowych, przejmuje zachowania i treści urojeniowe. Warunkami rozpoznania są:
- brak kontaktu tych osób przed rozwinięciem się choroby u jednej z nich;
- silny związek emocjonalny łączący te osoby;
- wyraźna dominacja (tzw. relacja pochyła) osoby u której najpierw rozwinęła się choroba nad osobą, u której rozpoznajemy indukowane zaburzenia urojeniowe

Paranoja indukowana może mieć często charakter społeczny (paranoja społeczna), czego przykładem jest rozprzestrzenianie się ideii skrajnie totalitarnych, takich jak faszyz

∗Psychoza Korsakowa inaczej: alkoholowy zespół amnestyczny, zespół Wernickego- Korsakowa - występuje po wielu latach intensywnego picia, jako przejaw ciężkich zaburzeń metabolicznych. Istotną rolę w jej powstaniu odgrywa niedobór witamin z grupy B.Główne objawy psychozy Korsakowa to:
 -spowodowane uszkodzeniem ciał suteczkowatych mózgu, zaburzenia pamięci polegają głównie na występowaniu poważnych trudności lub na całkowitej niezdolności do przyswojenia sobie nowego materiału (uszkodzenie tzw. pamięci świeżej);
 * konfabulacje (zmyślone wydarzenia wypełniające luki pamięciowe);
 * dezorientacja w czasie i w miejscu;
 * zafałszowane poznawanie osób

∗Ostra halucynoza alkoholowa Przez niektórych uważana jest za odmianę majaczenia alkoholowego. Początek jest z reguły nagły. Najczęściej chory zaczyna słyszeć głosy, które grożą mu, wymyślają, czasami oskarżają, a kiedy indziej żywo dyskutują na jego temat, bądź nakazują co ma robić. Zdarza się, że nakazują popełnienie samobójstwa (chory słyszy np.: "powieś się... powieś się"), bądź zrobienie sobie jakiejś krzywdy, np. glos nakazuje odcięcie sobie ręki ("albo sobie utniesz rękę, albo ci urżniemy łeb"). W miarę trwania choroby mogą dołączyć się usystematyzowane urojenia, często prześladowcze, ściśle związane z zasłyszanymi treściami, np. przekonanie, że wrogowie organizują zamach na życie chorego, dysponują aparaturą podsłuchową, a nawet oddziaływają na niego poprzez ściany, sufit czy podłogę. Urojeniom towarzyszy na ogół niepokój, lęk, obniżenie nastroju. Zdarzają się zachowania agresywne i autoagresywne. Nierzadkie jest występowanie omamów czuciowych (np. chodzące po ciele robaki bądź mrówki, albo też kasza czy włosy w jamie ustnej). Choroba trwa zwykle od kilku dni do miesiąca, wymaga intensywnego leczenia farmakologicznego, i to nierzadko w warunkach szpitalnych. Przewlekła halucynoza alkoholowa (halucynoza Wernickego) jest stanem psychotycznym, utrzymującym się po ustąpieniu objawów ostrej psychozy. Może ona trwać miesiącami, a nawet latami. Zaostrzenia choroby mogą następować zarówno w wyniku przerwania abstynencji, jak i w stanach gorszego samopoczucia fizycznego i psychicznego

Mania - zaburzenie psychiczne o charakterze zaburzeń afektywnych; zespół objawów, które można podzielić na cztery grupy:emocjonalne: nastrój wzmożony, euforyczny, ekspansywny i podwyższony, często towarzyszy mu irytacja i drażliwość, gniewność;;poznawcze: wielkościowy charakter myśli (w skrajnych przypadkach są urojenia wielkościowe); gonitwa myśli, zawyżona samoocena;motywacyjne: nadmierne pobudzenie (zwiększenie napędu psychoruchowego) , nadaktywne zachowanie - np. gadatliwość ;somatyczne: obniżona potrzeba snu - hiposomnia, nadmierne potrzeby seksualne.

---