PORÓD
proces fizjologiczny, w wyniku którego dochodzi do wydalenia płodu z macicy
dzieli się na 4 okresy - od pierwszych skurczów macicy do 2h po porodzie:
I okres porodu:
rozpoczyna się regularnymi skurczami macicy o odpowiedniej sile , pojawiającymi się co 10 minut lub częściej
szyja macicy rozszerza się całkowicie, skraca się i zanika
z pochwy mogą wydostawać się śluz i niewielka ilość krwi - znaczenie
z chwilą uzyskania całkowitego rozwarcia szyjki macicy (10cm) rozpoczyna się II okres porodu
II okres porodu
płód przedostaje się do kanału rodnego
jeśli w szparze sromu matki widoczna jest część przodująca, należy być przygotowanym do ukończenia porodu w krótkim czasie
gdy część przodująca pojawia się w ujściu pochwy, rodząca odczuwa parcie na odbytnicę i krocze; pojawia się naturalny odruch parcia; należy wówczas zachęcić rodzącą do parcia (parcie powinno rozpoczynać się na szczycie skurczu macicy i trwać ok. 30-40 sekund)
w przerwach między skurczami należy zalecić głębokie, niezbyt szybkie oddychanie
po porodzie dziecka i ustaniu tętnienia pępowiny (2 min.), należy podwiązać pępowinę lub zacisnąć w dwóch miejscach i przeciąć ją
III okres porodu
rozpoczyna się po urodzeniu dziecka
dochodzi do wydalenia popłodu (łożyska, błon płodowych)
gdy sznur pępowinowy wysuwa się z pochwy, rodzącą należy zachęcić do parcia
IV okres porodu
obejmuje 2 pierwsze godziny po porodzie
konieczna jest wnikliwa ocena krwawienia z dróg płciowych oraz ewentualnych objawów wstrząsu
jak najszybszy transport matki, dziecka, łożyska do szpitala
Postępowanie ratownika podczas porodu:
Poród dziecka zwykle następuje samoistnie.
w prawidłowo przebiegającym porodzie rolą ratownika jest zapewnienie rodzącej spokoju, dodanie otuchy, udzielenie podstawowej pomocy medycznej oraz jeśli to konieczne - resuscytacji noworodka
ratownik powinien pomóc rodzącej w regulacji oddechu podczas skurczów macicy oraz okazać jej życzliwość i cierpliwość
najlepiej niezwłocznie przewieźć rodzącą do szpitala, o ile poród nie jest spodziewany w przeciągu kolejnych 15-20 minut
przed podjęciem decyzji o transporcie należy odpowiedzieć na 3 pytania:
Czy odpłynęły wody płodowe lub występuje krwawienie?
Czy obecne jest czucie parcia na stolec i uczucie parcia w okolicy ujścia pochwy?
Na kiedy przypada obliczony termin porodu?
Jeśli pacjentka na 2 pierwsze pytania odpowie twierdząco należy sprawdzić czy główka ni ukazuje się w ujściu pochwy → jeżeli tak, to należy podjąć decyzję o porodzie na miejscu
nie należy pozwalać rodzącej na udanie się do toalety , mimo że odczuwa taką potrzebę (należy wyjaśnić przyczynę parcia)
nie wolno podejmować prób odwlekania porodu
należy zorientować się czy nie mamy do czynienia z ciążą mnogą → wówczas należy natychmiast wezwać pomoc
Postępowanie z rodzącą:
rodzącą należy ułożyć w taki sposób, aby zapewnić dostęp do niej z kilku stron
rodząca leży na plecach z nogami zgiętymi w kolanach, przygiętymi do brzucha i szeroko rozchylonymi udami
krocze należy zmyć ciepłą wodą
pod pośladki rodzącej należy podłożyć poduszkę lub zwinięty koc oraz czyste tkaniny (ręczniki, prześcieradła)
gdy pojawi się główka płodu w szparze sromu, należy położyć płasko dłoń w sterylnej rękawiczce na wierzchołku rodzącej się główki i delikatnie ucisnąć
jeżeli błony płodowe nie pękły lub są opięte na główce, należy przebić je palcami, naciskając w kierunku główki płodu
po urodzeniu główki ocenić czy sznur pępowinowy nie jest okręcony wokół szyi; jeśli tak → spróbować przełożyć go ponad główką; jeśli nie uda się, zmniejszyć nacisk na pępowinę „poluzowując ją”
po porodzie główki 2-3x odessać usta i nos lub przetrzeć je jałową gazą
gdy rodzi się klatka piersiowa i tułów należy podtrzymać dziecko oburącz; gdy poród zaczyna się od nóżek - nie należy ciągnąć za nie
należy podtrzymywać poziomo rodzące się dziecko
kiedy naczynia pępowinowe przestaną tętnić, pępowinę należy podwiązać (2 zaciski) i przeciąć; dziecko można umieścić na brzuchu
sterylną gazą zetrzeć krew i śluz; odessać wydzielinę z okolic ust i nosa dziecka
wytrzeć całego noworodka, owinąć go w ciepły koc, położyć na boku z główką nieco obniżoną w stosunku do tułowia
w razie potrzeby masować stopy, grzbiet dziecka, by pobudzić oddychanie
zapisać czas porodu
wydalenie popłodu powinno nastąpić w przeciągu 30 minut od porodu noworodka
po urodzeniu łożyska należy je owinąć w ręcznik wraz ze sznurem pępowinowym i błonami płodowymi i umieścić w plastikowym worku lub wiaderku
przykryć sterylną serwetą przedsionek pochwy, obniżyć nogi i ułożyć je złączone
w czasie porodu fizjologicznego utrata krwi wynosi do 500ml
przy nadmiernym krwawieniu należy wykonać zewnętrzny masaż macicy
gdy główka nie jest częścią przodującą → należy natychmiast wezwać pomoc lekarską
Opieka nad położnicą:
należy troszczyć się o potrzeby fizyczne i psychiczne rodzącej/ położnicy
kontrolować oddech i tętno
monitorować stan położnicy pod kątem wstrząsu hipowolemicznego
wymieniać przemoczone krwią ręczniki, prześcieradła - zależnie od potrzeb, także tuż przed transportem
Poronienie
→ przedwczesne zakończenie ciąży w okresie, w którym płód nie jest w stanie przeżyć poza organizmem matki
→ zakończenie ciąży przed 22 tygodniem, licząc od pierwszego dnia ostatniego krwawienia
Objawy:
ból brzucha
krwawienie
wydalanie skrzepów krwi / elementów tkankowych