SZYBKIE USPOKOJENIE
czyli szybka trankwilizacja, polega na skutecznym, dokonanym w krótkim czasie, farmakologicznym uspokojeniu silnie pobudzonego lub agresywnego, wręcz niebezpiecznego pacjenta. Założeniem tego typu Sedacja jest doprowadzenie do uspokojenia pacjenta w czasie 30-60 minut. Podstawowymi lekami wykorzystywanymi w tym typie sedacji są benzodwuazepiny i neuroleptyki- leki przeciwpsychotyczne. Mogą być one używane oddzielnie lub jednocześnie, ale zawsze ich dobór musi uwzględniać podłoże zaburzeń zachowania się pacjenta (choroby psychiczne, uwarunkowania środowiskowe, frustracje, choroby organiczne, uzależnienia).
LEKI STOSOWANE W SEDACJI
BENZODWUAZEPINY
To najpopularniejsze obecnie leki wykorzystywane w sedacji pacjentów. Mają działanie przeciw- lękowe, uspokajające, nasenne, przeciwdrgawkowe, wywołują niepamięć, zmniejszają napięcie mięśni szkieletowych. Nie powodują analgezji. U normowolemicznych pacjentów nie wywierają istotnego wpływu na układ krążenia, natomiast u pacjentów hipowolemicznych, bądź z niewielką rezerwą krążeniową, podane dożylnie mogą spowodować znaczny spadek rzutu serca z następową hipotonią.
Diazepam- ma najdłuższy czas działania, jego T ½ wynosi 30-56 godzin. Najsłabiej z tej grupy leków działa amnestycznie.
-- dorośli: 2,5 - 5 mg i.v.
-- dzieci: 0,1 - 0,4 mg/ kg i.v.
Lorazepam- to średnio długo działająca BDA (T ½ trwa 9-19 godzin). Silniej od diazepamu zmniejsza napięcie mięśni szkieletowych.
-- dorośli: 0,5 - 4 mg i.v.
-- dzieci: 0,05- 0,1 mg/ kg i.v.
Midazolam- najkrócej działający lek z tej grupy, T ½ wynosi 1,5-2,5 godziny. Po podaniu dożylnym działa już po 1- 2 min., wywołuje niepamięć wsteczną, można go podawać dożylnie, domięśniowo, doodbytniczo, do nosa i pod język.
-- dorośli: 0,07 - 0,1 mg/ kg i.v.
-- dzieci: 0,1 - 0,2 mg/ kg i.v.
-- 0,2 - 0,4 mg/ kg p.r.
-- 0,4-0,5 mg/ kg p.o.
-- 0,2 mg/ kg w kroplach do nosa
BARBITURANY
W oddziale ratunkowym barbiturany są stosunkowo rzadko stosowane. Przydatne są do wprowadzenia do znieczulenia ogólnego bądź sedacji bardzo niespokojnych pacjentów, którzy nie reagują, bądź reagują opacznie na standardowe dawki BDA. Ich stosowanie ograniczone jest wywoływanymi przez barbiturany działaniami ubocznymi. Osłabiają one kurczliwość mięśnia sercowego, powodują rozszerzenie żył obwodowych, co zarazem skutkuje hipotonią, zwłaszcza u odwodnionych pacjentów. Bezwzględnie przeciwwskazane jest ich stosowanie w przypadku porfirii, zawale mięśnia serca, w napadzie dychawicy oskrzelowej.
Tiopental - po wprowadzeniu w sen barbituranowy dawką 4 - 5 mg/ kg i.v., należy kontynuować dożylny wlew ciągły z prędkością 3 -5 mg/kg/godz.
Metoheksital - dawka wstępna: 1 - 2 mg/kg i.v., podtrzymująca: 0,5 - 1 mg/kg/godz.
ETOMIDAT
Główną zaletą etomidatu jest jego minimalny, w porównaniu z barbituranami, wpływ na układ krążenia. Działa bardzo krótko, 1-2 minuty, może powodować ból i mioklonie podczas podawania dożylnego.