1.Rodzaje definicji.

Definicja realna, jest to zdanie, posiadające taką charakterystykę pewnego przedmiotu, (przedmiotów) jakiegoś rodzaju, którą tym i tylko tym przedmiotom można przypisać;

charakterystyka ma być tak dobrana, aby można było na jej podstawie wnioskować o możliwie wszystkich ważnych cechach tych przedmiotów;

ma ona być najzwięźlejszym ujęciem wiedzy o przedmiotach danego rodzaju;

jest to wypowiedz w języku pierwszego stopnia, formułuje twierdzenia o cechach wspólnych dla jakichś uprzednio wydzielonych przedmiotów;

opiera się na założeniu, iż uprzednio widzieliśmy przedmioty, które zaliczymy do przedmiotów danego rodzaju.

Definicja nominalna, jest to wyrażenie podające informację o znaczeniu jakiegoś słowa (słów);

podaje ona informacje o znaczeniu definiowanego słowa;

jest wypowiedzią w języku drugiego stopnia;

określa ona bezpośrednio jak w danym języku równoznacznie można zastępować wyraz, (wyrazy) słowami znanymi już co do znaczenia osobie, na użytek której podajemy definicję.

Np. słowo ,,adekwatny” oznacza tyle samo co „odpowiedni”, jeśli definicja jest dobra to sens nie ulegnie nie ulegnie zmianie.

Rodzaje definicji ze wg. na ich zadanie:

Definicja sprawozdawcza, wskazuje ona, jakie znaczenie ma czy też miał kiedyś wyraz definiowany w pewnym języku;

składa nam sprawozdanie z tego, jak pewna grupa ludzi posługuje lub posługiwała się pewnym wyrazem czy wyrażeniem.

Np. W Polsce w dawnym języku myśliwych wyraz „kot” znaczy tyle, co „zając”.

Definicja ta ma odtwarzać takie znaczenie wyrazu, jakie ma on w danym języku;

gdy definiowany wyraz nie ma wyraźnej treści (nazwa nieostra), to definicja ta musi tę nieostrość zachować;

jeśli definicja ta wiernie złoży sprawozdanie o znaczeniu danego słowa to zdanie jest prawdziwe, jeśli niewłaściwie to zdanie jest fałszywe;

podajemy ją wówczas, gdy ktoś nie zna ustalonego już znaczenia lub, gdy chcemy w toku rozmowy upewnić się, czy w ten sam sposób rozumiemy dany wyraz.

Definicja projektująca, ustalają one znaczenie jakiegoś słowa na przyszłość, w projektowanym sposobie mówienia;

przez tę definicję ustanawia się regułę znaczeniową, która danemu słowu lub zespołowi słów (dźwiękowi mowy lub napisowi) ma być w przyszłości nadawane znaczenie.

Np. „Kierownika suwnicy elektrycznej nazywać się będzie w niniejszej ustawie < suwnicowym>”.

Definicja projektująca jest:

Definicją konstrukcyjną, jeżeli ustala znaczenie pewnego wyrazu na przyszłość nie licząc się zupełnie z dotychczasowym znaczeniem tego wyrazu, jeśli takie wcześniej było;

nie musi ona definiować zupełnie nowego słowa (słowo to może być już znane) tylko nowe ma być znaczenie, które mu się nadaje;

jest ona nam potrzebna wtedy, kiedy pojawia się potrzeba wprowadzenia nowego wyrazu (wyrażenia) do języka.

Definicję regulującą, jeżeli ustala znaczenie pewnego wyrazu na przyszłość licząc się z dotychczasowym, niedostatecznie określonym, znaczeniem tego wyrazu;

są one najczęściej spotykane w ustawach, aby wyrazy mowy potocznej, które są niedostatecznie sprecyzowane określały dokładnie co lub kogo ustawodawca ma na myśli.

Rodzaje definicji ze wg. na ich budowę:

Definicja równościowa, polega na podaniu wyrażenia równoznacznego dla słowa definiowanego; definiują słowa należy pamiętać aby je definiować w ich typowym kontekście; definiendum musi zawierać wyraz definiowany, ale w skład definiendum wchodzić może nie tylko ten wyraz.

Składa się ona z trzech części:

1. zwrotu językowego, który zawiera wyraz definiowany (definiendum),

2. zwrot , który stwierdza, że definiendum ma takie samo znaczenie, jak wyraz zawarty w trzeciej części,

3. część definiująca, są to znane słuchającemu wyrazy, których użyto do wyjaśnienia

znaczenia pewnego zwrotu,

„definiendum” czyli to co ma być zdefiniowane	zwrot łączący	„definiens”
Bursztyn	jest to	skamieniała żywica
Dłużnikiem pewnej osoby	nazywamy	tego, kto winien na rzecz tej osoby wykonać świadczenia

Definicja klasyczna, jest definicją równościową;

jest zbudowana: „Wyraz A znaczy tyle, co B mające cechę C”;

polega na:

• wskazaniu treści tej nazwy - definicja intencjonalna

Np. nazwa „prostokąt” wskazuje na coś co ma cechy równoległoboku, a ponadto cechę równoboczności.

• wskazaniu wszystkich desygnatów - definicja ekstencjonalna

• wskazaniu zakresów nazw, które w sumie dają zakres nazwy definiowanej - definicja zakresowa

Np. „Zbożem w rozumieniu niniejszego rozporządzenia jest pszenica, żyto, jęczmień, owies, kukurydza, gryka i proso”.

Należy podać rodzaj i różnicę gatunkową:

należy tak definiować daną nazwę A porównując jej zakres z zakresem ogólniejszym nazwy B (B-rodzaj, do której należy gatunek przedmiotów oznaczonych nazwą A), ograniczonym przez dodanie cech C, zwężających należycie ten szerszy zakres (C-różnica gatunkowa)

Np. „Dom(A) jest to budynek (B) mieszkalny(C).

Dom to budynek, lecz nie jakikolwiek budynek, różni się od innych tym, że jest mieszkalny, jest to różnica gatunkowa wyróżniająca „gatunek” dom od innych przedmiotów z „rodzaju” budynek.

Definicję równowartościową klasyczną intencjonalną i ekstencjonalną możemy wysłowić na trzy różne sposoby:

• stylizacja słownikowa

„wyrażenie A jest naszym zdaniem równoznaczne z wyrażeniem B mającym cechę C”

• definicja w tej stylizacji głosi, że pewien wyraz czy wyrażenie ma takie samo znaczenie, jak wskazywane drugie wyrażenie

np. wyraz „ustawa” znaczy tyle, co „zbiór przepisów prawnych uchwalony jako całość przez parlament” , definiendum i definiens są tu użyte w supozycji materialnej;

przy tej stylizacji nie ma wątpliwości co do definiowanego charakteru wypowiedzi, jest to wyraźnie wypowiedz mówiąca o znaczeniu zwrotu definiowanego.

• stylizacja semantyczna

wyrażenie A oznacza przedmioty B mające cechę C

• definicja w tej stylizacji głosi, że pewien wyraz czy wyrażenie oznacza takie a takie

przedmioty lub odnosi się do takich a takich cech, zdarzeń czy stosunków

np. wyraz „słód” oznacza wszelkie zboże sztucznie kiełkowane, definiendum występuje w supozycji materialnej;

wiedząc co dany wyraz oznacza możemy go w razie potrzeby zastąpić innym wyrazem.

• stylizacja przedmiotowa

przedmioty z gatunku A to przedmioty rodzaju B wyróżniające się cechą C

• definicja w tej stylizacji wskazuje znaczenie wyrazu definiowanego mówiąc o cechach tego, do czego wyraz definiowany się odnosi, albo wymieniając gatunki przedmiotów, które obejmuje dany rodzaj

np. wyraz „popielniczka” jest to naczynie przeznaczone do zbierania popiołu i niedopałków papierosów;

nie mówi się tu bezpośrednio o słowie „popielniczka”, lecz za pomocą słowa „popielniczka” mówi się o przedmiotach tą nazwą oznaczonych, definiendum i definiens są tu użyte w supozycji prostej.

Definicja ostensywna albo deiktyczna, definicja przez wskazanie,

np. „Student WSMiZ w Lesznie to Jan Kowalski”.

Definicja indukcyjna albo rekurencyjna, formułujemy regułę indukcyjną oraz wskazujemy jeden przedmiot, następnie potrafimy wg. tego przenieść te cechy na następny przedmiot.

np. „Słuchaczem I roku WSMiZ jest pani kowalska oraz wszystkie osoby siedzące przed panią kowalską . I wszystkie osoby siedzące po prawej stronie pani Kowalskiej”.

Definicja aksjomatyczna, czyli definicja przez postulaty, polega na tym, że wyraz definiowany umieszczamy w zdaniu lub kilku zdaniach, w których inne wyrazy mają znane nam już znaczenie i na podstawie przykładu posługiwania się wyrazem definiowanym w tych zdaniach pozwalamy się innym domyśleć, jakie znaczenie nadajemy temu wyrazowi.

Formułuje się tu dwa postulaty:

• „Nie jest tak, że zarazem: A jest B i nie jest tak, że A jest B”

• „A jest B lub nie jest taj, że A jest B”

Definicja cząstkowa, tutaj postulaty definicyjne nie określają w sposób wyczerpujący sposobu posługiwania się definiowanym terminem.

2. Relacje międzynazwowe.

Pewne wyrazy i wyrażenia wskazują na stosunki, czyli relacje jakie zachodzą między różnymi przedmiotami.

Do takich wyrazów należą np. wyrazy:

nad, pod,, za, przy, po, braterstwo, wyższość, władza.

Stosunki między przedmiotami opisujemy w takich zdaniach jak:

Np. „Jan jest bratem Piotra”, oznacza to, że Jan pozostaje w stosunku braterstwa do Piotra.

Nazwa, to wyraz lub wyrażenie, które nadaje się do wstawienia w miejsce X lub nadaje się do wstawienia w miejsce Y w podmiotowo-orzecznikowym zdaniu postaci „ X jest Y”.

Np. „Jan jest adwokatem”.

Słowo: Jan - jest podmiotem,

Wyraz: jest - to łącznik

Wyraz: adwokatem - to orzecznik.

„Jan” i „adwokat” to nazwy, do wyrazy te mogą stać się podmiotem względnie orzecznikiem w zdaniu, czyli nazwa oznacza obiekt, do którego się odnosi.

Ze wg. na ilość słów tworzących nazwę, rozróżniamy:

Nazwa proste, jest to nazwa składają się z jednego tylko słowa.

Np. „pies”, „książka”, „człowiek”

Nazwa złożona, jest to nazwa składająca się z dwóch lub więcej słów.

Np. „Jerzy Piotrowski”, „ojciec Mikołaja Kopernika”

Ze wg. na ilość desygnatów:

Desygnat, jest to obiekt , który ta nazwa oznacza.

Np. poszczególne krzesła są desygnatami nazwy „krzesło”.

Nazwa pusta, jest to nazwa nie posiadająca ani jednego desygnatu.

Np. „kwadratowe koło”.

Nazwa jednostkowa, jest to nazwa posiadająca tylko jeden desygnat.

Np. „Warta”, „autor trylogii”.

Nazwa ogólna, jest to nazwa posiadająca co najmniej dwa desygnaty.

Np. „stół”, „chłopak”.

Ze wg. na miejsce, jakie może zajmować nazwa w podmiotowo-orzecznikawym zdaniu postaci „X jest Y”

Nazwa indywidualna, jest to nazwa, która nadaje się do wstawienia jedynie w miejsce „X” w podmiotowo-orzecznikawym zdaniu postaci „X jest Y”, czyli nazwy indywidualne oznaczają swoje desygnaty niezależnie od cech tych desygnatów.

Np. „Poznań”, „Tomasz”.

Nazwa generalna, jest to nazwa, która nadaje się do wstawienia zarówno w miejsce „X” i w miejsce „Y”, czyli nazwy generalne oznaczają swoje desygnaty ze względu na cech tych desygnatów.

Np. „zwodzony most”, „najwyższa góra na świecie”.

Ze wg. na status ontologiczny desygnatów.

Nazwa konkretna, jest to nazwa oznaczająca osobę lub rzecz lub coś, co wyobrażamy sobie jako osobę lub rzecz.

Np. „Władysław Jagiełło”, „rower”, „elf”.

Nazwa abstrakcyjna, jest to nazwa oznaczająca obiekt, który nie jest osobą, ani rzeczą, ani czymś co wyobrażamy sobie jako osobę lub rzecz, czyli oznaczają cechy, relacje, właściwości i inne podobne byty.

Np. „wolność”, „braterstwo”, „wola”.

Ze wg. na strukturę desygnatów.

Nazwa niezbiorowa, jest to nazwa oznaczająca obiekt będący agregatem złożonym z jednorodnych części, desygnatem nazwy zbiorowej jest materialny układ jednorodnych składników.

Np. „tłum”, „las”, „konstelacja gwiezdna”,

Tłum jest zbiorowiskiem ludzi,

Las zespołem drzew,

Konstelacja gwiezdna jest układem gwiazd.

Nazwa niezbiorowa, jest to nazwa nie oznaczająca obiektu będącego agregatem złożonym z jednorodnych części, jest to każda nazwa, która nie jest nazwą zbiorową.

Np. „jabłko”, „ołówek”, „drzewo”.

Ze wg. na możność ustalenia cz obiekt jest albo nie jest desygnatem nazwy.

Nazwa ostra, jest to nazwa, co do której o każdym obiekcie daje się ustalić , że jest on albo nie jest jej desygnatem.

Np. „ołówek” - o każdym napotkanym obiekcie jesteśmy w stanie powiedzieć, czy jest on ołówkiem czy nie jest nim.

Nazwa nieostra, jest to nazwa, co do której o pewnych obiektach nie daje się ustalić, czy są to one, czy też nie są jej desygnatami; każda nazwa nieostra pozwala wyróżnić trzy grupy obiektów:

• obiekty, o których bez wątpienia wiadomo iż są desygnatami danej nazwy

• obiekty, o których bez wątpienia wiadomo iż nie są desygnatami danej nazwy

• obiekty, o których nie sposób ustalić, czy są one czy też nie są desygnatami danej nazwy

np. „wysoki mężczyzna”, „nadmierna prędkość”, „łysy”, „otyły”.

Funktory, są to wyrazy bądź wyrażenia, które nie są zdaniami ani nazwami, lecz służą do wiązania jakichś wyrażeń w wyrażenia bardziej złożone.

Rozróżniamy:

Funktory nazwotwórcze, są to takie wyrażenie, które powstają wskutek dołączenia do nazwy, jakiejś innej nazwy; wyrażenie to daje nową nazwę dlatego jest funktorem nazwotwórczym.

Funktor nazwotwórczy jednoelementowy, jest to takie wyrażenie, które wskutek dołączenia jakiejś jednej nazwy daje nową nazwę; nową nazwę określamy mianem argumentu.

Np. „ojciec Adama Mickiewicza” oznacza Władysława Mickiewicza, który był ojcem wielkiego poety; samo wyrażenie „Adam Mickiewicz” taż jest nazwą; słowo „ojciec” jest wyrażeniem, które z jedną nazwą daje nową nazwę.

Funktor nazwotwórczy dwuelementowy, jest to takie wyrażenie, które wskutek dołączenia dwóch wyrażeń daje nową nazwę;

funktorami tego typu są wyrażenia:

„nad”, „pod”, „na”, „bez”, „+”, „-„

Np. „nad” z nazwami „młyn” i „Warta”, daje nową nazwę „młyn nad Wartą”

„pod” z nazwami „kamień” i „wierzba”, daje nową nazwę „kamień pod wierzbą”

„wiatrak bez skrzydeł”, „garnek na piecu”, „3+5”, „7-4”.

Funktor nazwotwórczy od n argumentów nazwowych, jest to takie wyrażenie, które z n-tą ilością nazw daje nową nazwę; nie ma żadnych ograniczeń co do ilości argumentów dołączonych do funktora nazwotwórczego:

Predykaty, są to takie wyrażenia, które z jedną nazwą dają zdanie; nazwa dołączona do predykatu stanowi jego argument.

Np. wyrażenie „Tata śpi”, jest zdaniem; „Tata”, jest nazwą; „śpi”, słowo to jest predykatem bo z jedną nazwą daje zdanie; argumentem predykatu :śpi” jest nazwa „tata”.

Predykat jednoargumentowy, jest to takie wyrażenie, które z jedną nazwą daje zdanie; zaliczamy do nich wyrażenia:

„rozmyśla”, „spaceruje”, „pływa”

Predykat dwuargumentowy, jest to takie wyrażenie, które z dwoma nazwami daje zdanie;

Np. nazwy „pies” i „kot” w połączeniu z wyrazem „patrzy na” daje zdanie „Pies patrzy na kota”.

Spójniki, są to takie wyrażenia, które łączą zdania wskutek czego powstaje nowe zdanie.

Spójnik jednoargumentowy, jest to takie wyrażenie, które z jednym zdaniem daje nowe zdanie; zdanie dołączone do spójnika nazywamy jego argumentem.

Spójnik negacji, jest to taki spójnik jednoargumentowy, który z argumentem będącym zdaniem prawdziwym daje zdanie fałszywe, a z argumentem będącym zdaniem fałszywym daje zdanie prawdziwe;

argument negacji nazywamy zdaniem zanegowanym;

zdanie zbudowane za pomocą spójnika negacji nazywamy negacją

Np. „Nie jest tak, że Poznań leży nad Bałtykiem”;

Wyrażenie to jest prawdziwe, ponieważ zwrot „Nie jest tak, że” w szczególny sposób przekształcił swój argument w nowe zdanie;

po dołączeniu do niego zdania fałszywego „Poznań leży nad Bałtykiem”, otrzymujemy zdanie prawdziwe; zwrot „Nie jest tak, że” to spójnik negacji, oznaczamy go symbolem „~”.

Spójnik dwuargumentowy, jest to takie wyrażenie, które z dwoma zdaniami daje nowe zdanie;

Spójnik koniunkcji, jest to taki spójnik dwuargumentowy, który z dwoma zdaniami prawdziwymi jako argumentami daje zdanie prawdziwe;

z dwoma argumentami, z których chociaż jeden jest zdaniem fałszywym daje zdanie fałszywe;

spójnikiem koniunkcji jest „i” ;

oznaczamy go symbolem „A”;

argumenty dołączone do spójnika to czynniki;

a powstałe z niego zdanie nazywamy koniunkcją.

Np. „Poznań jest miastem i Leszno jest miastem”.

Spójnik alternatywy, jest to taki spójnik dwuargumentowy, który z dwoma zdaniami jako argumentami, z których chociaż jedno jest prawdziwe, daje zdanie prawdziwe;

z dwoma zdaniem fałszywymi daje zdanie fałszywe;

spójnikiem alternatywy jest „lub”;

oznaczamy go symbolem „V”;

argumenty dołączone do spójnika to składniki;

a powstałe z niego zdanie nazywamy alternatywą.

Np. „Wróble są ptakami lub jabłonie są drzewami”.

Spójnik implikacji, jest to taki spójnik dwuargumentowy, który z fałszywym poprzednikiem lub z prawdziwym następnikiem daje zdanie prawdziwe;

a z prawdziwym poprzednikiem i fałszywym następnikiem daje zdanie fałszywe;

spójnikiem implikacji jest „jeżeli..., to”;

oznaczamy go symbolem „→”;

argumenty dołączone do spójnika to poprzednik i następnik;

a powstałe z niego zdanie nazywamy implikacją.

Np. „Jeżeli 20 jest podzielne przez 4, to 20 jest podzielne przez 2”.

Spójnik równoważności, jest to taki spójnik dwuargumentowy, który z dwoma zdaniami o tej samej wartości logicznej jako argument daje zdanie prawdziwe;

z dwoma zdaniami o odmiennej wartości logicznej jako argumentami daje zdanie fałszywe;

spójnik równoważności „wtedy i tylko wtedy, gdy”;

oznaczamy go symbolem „≡”;

argumenty dołączone do spójnika to człony;

a powstałe z niego zdanie nazywamy równoważnością.

Np. „4-3=1 wtedy i tylko wtedy, gdy 1+3=4

3.Definicja w tekście prawnym.

Prawodawca powinien znać i uwzględniać reguły języka etnicznego, w którym przepisy są formułowane, a jeśli od tych reguł odstępuje, to powinien to odpowiednio zaznaczyć w definicji;

Podstawową regułą języka w tekście prawnym jest to, że dany akt normatywny należy redagować tak, aby dokładnie i w sposób zrozumiały dla adresatów zawarte w nim normy wyrażały intencje prawodawcy;

Dla redagowania i interpretacji tekstów prawnych podstawowe znaczenie ma odróżnienie pojęć ostrych i nieostrych, otwartych i zamkniętych;

Definicja ostra, jest to taka definicja, która pozwala rozstrzygnąć o każdym obiekcie, czy sytuacji, czy podpada pod daną definicję czy też nie;

Definicja nieostra, jest to taka definicja, która nie pozwala rozstrzygnąć o każdym obiekcie, czy sytuacji, czy podpada pod definicję czy też nie;

wiąże się z tym dyrektywa, że jeżeli zachodzi potrzeba zapewnienia elastyczności tekstu prawnego, można posłużyć się określeniami nieostrymi;

Definicja równościowa, występują one wtedy, jeżeli tekst prawny wyznacza wszystkie kryteria stosowalności dla danego terminu tak że organ stosujący prawo nie może go zastosować w żadnych innych, nie podanych przez normodawcę okolicznościach;

Definicja cząstkowa, występują one wtedy, jeżeli tekst prawny wyznacza tylko niektóre kryteria stosowalności dla tego terminu, tak że można go zastosować również w innych niż wymienione w tekście prawnym sytuacjach;

Zagadnieniami tymi zajmuje się prawodawca w kontekście definicji zakresowych, czyli definicji wyliczających elementy składowe zakresu danego pojęcia; definicje te powinny być sformułowane w jednym przepisie i powinny obejmować cały zakres definiowanego pojęcia;

Podstawowe zasady:

Jeżeli nie można w jednym przepisie wyliczyć wszystkich elementów zakresu definiowanego, to definicja powinna wyraźnie zaznaczyć, że tekst aktu normatywnego ponadto zawiera elementy uzupełniające tę definicję;

Definicja powinna być tak sformułowana, aby wskazywała wyraźnie, że odnosi się do znaczenia wyrażeń, w szczególności powinna mieć postać

„określenie A oznacza przedmioty B” lub „określenie A znaczy tyle co wyrażenie B”;

W akcie normatywnym należy sformułować definicję danego określenia, jeżeli:

• dane określenie jest wieloznaczne;

• dane określenie jest nieostre, a pożądane jest ograniczenie jego nieostrości;

• znaczenie danego określenia nie jest powszechnie zrozumiałe;

Jeżeli w akcie normatywnym ustalono znaczenie pewnego określenia w drodze definicji, to w obrębie tego aktu nie wolno posługiwać się tymi określeniami w innym znaczeniu;

Jeżeli dane określenie ma być używane w jednym znaczeniu w całym akcie normatywnym lub całej jednostce systematyzacyjnej takiego aktu, to jego definicję należy zamieścić w przepisach okólnych tego aktu;

Definicja może zawierać błąd, rozróżniamy:

• błąd „nieznane przez nieznane”, polega on na nieprzystosowaniu definicji do słownika osoby, dla której ta definicja jest przeznaczona.

• Błąd „to samo przez to samo”, jest to:

- błąd tzw. Błędne koło bezpośrednie, polega on na tym, że w części stanowiącej definiens występuje wyraz definiowany.

- błąd tzw. Błędne koło pośrednie, polega na tym, że jeden wyraz definiujemy używając drugiego wyrazu a następnie drugi wyraz definiujemy trzecim wyrazem, przy czym okazuje się, że trzeci wyraz wymaga zdefiniowana przez wyraz pierwszy.

W tekstach można napotkać:

• Definicje za szerokie, występuje ona wówczas, gdy zakres definiensa obejmuje także jakieś przedmioty nie należące do zakresu definiendum; jest tutaj za mało cech i treść jest zbyt uboga;

Np. „Prokurator jest to pracownik prokuratury”.

zakres definiensa (pracownik prokuratury) jest nadrzędny w stosunku do zakresu definiendum.

• Definicja za wąska, występuje ona wówczas, gdy zakres definiensa nie obejmuje wszystkich przedmiotów należących do zakresu definiendum;

Np. „Zwykły ołówek to przyrząd do pisania złożony z pręcika grafitu umieszczonego w niebieskiej oprawce z cedrowego drzewa”, jest tutaj za bogata treść a bardzo wąski jest zakres definiensa.

W szczególnych rodzajach przepisów prawnych zawarte są wypowiedzi spełniające rolę ustawowej definicji wyrazu, ujmowane są one poza tą wypowiedzią w (nawiasie), są to definicje nawiasowe.

W technice legislacyjnej używane są również definicje intencjonalne.

4. Alternatywa i dysjunkcja

Alternatywa nierozłączna (zwykła) , jest to zdanie złożone, które jest zbudowane przy pomocy funktora alternatywy nierozłącznej, tutaj jako przybliżonego równoważnika funktora używa się słowa „ lub”;

warunkiem prawdziwości alternatywy zwykłej jest prawdziwość choćby jednego argumentu zdaniowego;

warunkiem koniecznym dla fałszywości alternatywy zwykłej jest fałszywość obu zdań składowych;

np. „Nabywca otrzymał części zamienne lub bon na bezpłatną naprawę”;

stwierdza się, że nabywca otrzymał przynajmniej jedno, a nie wyklucza się, że otrzymał i części i bon

Alternatywa rozłączna, jest to zdanie złożone, które jest zbudowane przy pomocy funktora alternatywy rozłącznej, tutaj jako przybliżonego równoważnika funktora używa się słowa „ albo”;

zdanie jest prawdziwe, gdy tylko jeden z argumentów zdaniowych jest prawdziwy oraz jeden i tylko jeden jest fałszywy;

np. „Nabywca otrzymał części zamienne albo bon na bezpłatną naprawę”;

stwierdza się, że nabywca otrzymał jedno i tylko jedno z dwóch.

Dysjunkcja, jest to zdanie złożone, które jest zbudowane przy pomocy funktora dysjunkcji, tutaj jako przybliżonego równoważnika funktora używa się słowa „ bądź ..., bądź ”;

zdanie jest prawdziwe, jeśli przynajmniej jedno ze zdań składowych jest fałszywy;

prawdziwość obu zdań składowych jest warunkiem wystarczającym fałszywości dysjunkcji.

np. „Nabywca otrzymał bądź części zamienne bądź bon na bezpłatną naprawę”;

stwierdza się, że nabywca nie otrzymał zarazem i części i bonu, co najwyżej jedno, a nie wyklucza się tego, że i nie otrzymał części i nie otrzymał bonu.

Używa się ich w mowie potocznej tylko wtedy, gdy nie wiemy, które ze zdań składowych jest prawdziwe, a które fałszywe.

5. Koniunkcja, jest to zdanie złożone, które jest zbudowane przy pomocy funktora koniunkcji, tutaj jako przybliżonego równoważnika funktora używa się słowa „ i” , „oraz”, słowa te traktowane są jako spójniki międzyzdaniowe;

warunkiem wystarczającym i zarazem koniecznym dla prawdziwości koniunkcji jest prawdziwość obu zdań składowych;

fałszywość choćby jednego zdania składowego jest warunkiem wystarczającym fałszywości koniunkcji;

fałszywość obu zdań składowych nie jest warunkiem koniecznym fałszywości koniunkcji, gdyż już przy jednym zdaniu fałszywym całość jest fałszywa;

pomiędzy zdaniami składowymi musi istnieć zależność;

kolejność zdań koniunkcji w mowie potocznej może określać następstwo czasowe zdarzeń opisywanych w tych zdaniach;

np. „Pobrali się i mieli dzieci”, „Mieli dzieci i pobrali się”.

kolejność argumentów funktora koniunkcji jest obojętna.

6. Jasność tekstu prawnego ( doktryna claritas)

Doktryna Claritas jest doktryną jasności; dominuje tu zasada, że nie dokonuje się wykładni tego, co jasne; przepisy jasno i jednoznacznie sformułowane nie wymagają wysiłku ze strony interpretatora i nie należy w tym przypadku szukać innego znaczenia przepisów niż to znaczenie, które normodawca miał na myśli.

7. Ekwiwokacja i amfibolia.

Ekwiwokacja, jest to błąd, który polega na tym, iż pewna osoba w jednym i tym samym rozumowaniu kilkakrotnie używa pewnego słowa wieloznacznego w różnych znaczeniach, sądząc błędnie, iż używa tego słowa jednoznacznie;

Np. „Każdy metal jest pierwiastkiem. Mosiądz jest metalem, a więc jest pierwiastkiem.”

w pierwszym zdaniu użyto słowa „metal” w innym znaczenia niż w drugim zdaniu;

dla chemika i fizyka to słowa ma dwa różne znaczenia;

Amfibolia, jest to błąd, który polega na wygłoszeniu wypowiedzi wieloznacznej ze względu na składnię, a osoba która go popełnia nie zdaje sobie z niego sprawy;

Np. „Pozwany płacić będzie poszkodowanemu miesięcznie 1000zł renty alimentacyjnej łącznie z zasiłkiem rodzinnym”.

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---