planum sagitale- płaszczyzna strzałkowa. Oś prostopadła do płaszczyzny to oś poprzeczna. Dzieli ciało na część prawą i lewą. Ruchy: zginanie, prostowanie, skłon.
Planum frontale- płaszczyzna czołowa. Oś prostopadła do płaszczyzny to oś strzałkowa. Dzieli ciał na część przednią i tylną. Ruchy: odwodzenie, przywodzenie, skłon do boku.
Wskaż położenie osi obrotu w następujących stawach: ramiennym, promieniowo-nadgarstkowym, kolanowym.
STAW RAMIENNY: 2,5 cm poniżej wyrostka barkowego łopatki (acromion- pionowo w dół)
STAW PROMIENIOWO-NADGARSTKOWY: w tym przypadku stosuje się lokalizację uproszczoną. Oś przechodzi przez punkt leżący w połowie odcinka łączącego wyrostki rylcowate kości łokciowej i promieniowej
STAW KOLANOWY: 2,5 cm powyżej szczeliny stawu kolanowego
Wyjaśnij pojęcia: para kinematyczna, biomechanizm, stopień swobody.
PARA KINEMATYCZNA: ruchome połączenie dwóch półpar swobodnych
BIOMECHANIZM: podstawa (człon nieruchomy) plus łańcuch kinematyczny wykonujący określone ruchy.
STOPIEŃ SWOBODY: ruch niezależny wykonany w jednym kierunku, bez zmiany położenia w stosunku do innych kierunków
Podaj parametry:
masowe:
GŁOWA: 7%
PRZEDRAMIE: 2%
UDO: 12%
STOPA 2%
b) położenie środków ciężkości:
TUŁÓW: linia łącząca osie w stawach barkowych i stawach biodrowych, na 44% długości linii łączącej te linie w osi długiej ciała
RAMIE: 47% oś obrotu w stawie ramiennym, w stawie łokciowym
PODUDZIE: 42% oś obrotu w stawie kolanowym, skokowo-goleniowym
RĘKA: w okolicy III kości śródręcza, 1 cm proksymalnie, 1 cm promieniowo
Podaj parametry:
masowe:
TUŁÓW: 43%
RAMIE: 3%
PODUDZIE: 5%
RĘKA: 1%
położenie środków ciężkości:
GŁOWA: siodło tureckie kości klinowej
PRZEDRAMIE: 42% oś obrotu w stawie łokciowym, w stawie promieniowo-nadgarstkowym
UDO: 44% oś obrotu w stawie biodrowym, stawie kolanowym
STOPA: 44% od guza pierwszego do końca III palca
Scharakteryzuj metodę wyznaczania OSC człowieka przy pomocy dźwigni jednostronnej.
Dźwignią nazywamy sztywną belkę podpartą w jednym punkcie, także może ona względem niego wykonywać ruchy obrotowe. W ruch obrotowy wprawiają dźwignie działające na nią momenty sił. Jeśli momenty równoważą się to dźwignia znajduje się w równowadze. Wyobraźmy sobie że na belce umieszczono człowieka. Ciężar ciała (Q) przyłożony do dźwigni wytwarza moment siły (Mq) . Moment ten będzie wprowadzał dźwignię w ruch obrotowy. Aby utrzymać ją w równowadze przykładamy do niej dodatkowy moment (Mr) taki sam co do wartości lecz przeciwnie skierowany. Aby wyznaczyć współrzędną środka ciężkości należy zmierzyć moment siły Mr = r *l. (koniec dźwigni opieramy na wadze która wskaże wartość siły reakcji (r ) ramię tej siły (l) będzie równe długości dźwigni.
Przedstaw podstawowe czynności mięśnia.
Czynność statyczna
Czynność dynamiczna : koncentryczna i ekscentryczna
Omów czynność statyczna mięśnia.
O czynności statycznej mówimy wówczas gdy pobudzony miesień nie zmienił swojej długości i tym samym nie zmieniła się odległość między jego przyczepami. Mięsień działający statycznie może spełniać różne funkcje względem układu ruchu. Należą do nich : stabilizacja, zrównoważenie sił zewnętrznych i wzmocnienie układu biernego. Stabilizację najprościej można przedstawić na przykładzie unieruchomienia jednego segmentu ciała. Mięśnie otaczające staw ramienny, unieruchamiając go pełnią funkcję stabilizacyjną. Miesień pobudzony działa z jednakową siła na oba punkty przyczepowe. Utrzymanie i zrównoważenie oporu zewnętrznego jest najbardziej oczywistą i widoczną funkcją statyczną mięśni. Dotyczy to sytuacji gdy momenty sił mięśniowych generowane przez siły mięśni równoważą momenty zewnętrzne. Funkcja wzmacniająca części bierne dotyczy przede wszystkim torebkę stawową i więzadła.
Scharakteryzuj czynność dynamiczna mięśnia.
O czynności dynamicznej mówimy wtedy gdy pobudzany mięsień zmienia swoją długość. Mamy dwa rodzaje czynności dynamicznej mięśnia: koncentryczną i ekscentryczną. Gdy suma momentów sił mięśniowych jest większa od przeciwnie skierowanej sumy momentów sił zewnętrznych i mięsień pokonując opór zewnętrzny skraca się to nazywamy to czynnością koncentryczną. Gdy suma momentów sił mięśniowych w stawie jest mniejsza od przeciwnie skierowanej sumy momentów sił zewnętrznych to mięsień ustępując przed siłą zewnętrzną jest rozciągany czynność taką nazywamy ekscentryczną.
Przykład czynności dynamicznej mięśnia:
Unoszenie kończyny górnej- odwodzenie - do poziomu jest czynnością koncentryczną, głównie mięśnia naramiennego. Z tej pozycji powolne opuszczenie kończyny- przywodzenie- jest czynnością ekscentryczną.
Scharakteryzuj zależność siły mięśnia od prędkości jego skracania.
Wartość siły rozwijanej przez mięsień jest zależna od prędkości jego skracania się. Zależność ta w przybliżeniu jest odwrotnie proporcjonalna. Ścisła zależność siły mięśnia w funkcji prędkości jego skracania została wyznaczona przez Hilla. Wyznaczył on równanie opisujące zależność siły mięśnia od prędkości jego skracania.
(F m + a)v = (F max - F m) b
gdzie: Fm- siła rozwijana przez mięsień skracający się z prędkością v
v- prędkość skracanie się mięśnia
stała zależna od tzw. ciepła skracania mięśnia
b - stała zależna od długości mięśnia
Fmax- maksymalna wartość siły rozwijanej przez miesień
Zdefiniuj pojęcie aktonu i klasy mięśnia.
AKTON: część mięśnia która realizuje względem stawu samodzielną funkcję. Zwykle posiada swoją nazwę np. część obojczykowa mięśnia naramiennego
KLASA MIĘŚNI: to liczba stawów, które dany mięsień obsługuje. Im więcej stawów obsługuje mięsień tym wyższa jego klasa
Zdefiniuj i przedstaw na rysunku kąt ścięgnowo-kostny.
Kąt ścięgnowo-kostny to kąt zawarty między osią długą kości na którą działa mięsień a kierunkiem przebiegu ścięgna tego mięśnia.