ISPA 2000
W ramach programu ISPA (Przedakcesyjny Instrument Polityki Strukturalnej - ang. Instrument for Structural Policies for Pre-Accession), państwa kandydujące będą otrzymywały pomoc na wsparcie przedsięwzięć w dziedzinie ochrony środowiska i transportu. Program ten, wzorowany na Funduszu Spójności, będzie wdrażany w latach 2000 - 2006.
Rozporządzenie ustanawiające przedakcesyjny instrument ISPA zostało przyjęte przez Radę Unii Europejskiej 21 czerwca 1999 r.
Budżet ISPA szacuje się na poziomie 1040 mln Euro rocznie, dla wszystkich krajów kandydujących. Podział środków na wstępnie ustalone alokacje dla poszczególnych krajów kandydujących oparty jest o następujące kryteria: liczba ludności, wielkości produktu krajowego brutto na głowę mieszkańca liczonego według parytetu siły nabywczej, powierzchnia kraju. Przewidywana maksymalna alokacja dla Polski w roku 2000 może wynieść od 30 do 37% całości budżetu.
Środki z funduszu ISPA służyć mają finansowaniu przygotowań państw kandydujących do członkostwa w Unii Europejskiej w obszarze spójności ekonomicznej i społecznej w zakresie wspólnotowej polityki ochrony środowiska i polityki transportowej, a w szczególności:
w obszarze ochrony środowiska: wspieranie przedsięwzięć umożliwiających krajom beneficjentom dostosowanie się do wspólnotowego prawa ochrony środowiska oraz do celów Partnerstwa dla Członkostwa;
w obszarze infrastruktury transportowej: wspieranie przedsięwzięć promujących przemieszczanie się, a w szczególności stanowiących projekty o powszechnym znaczeniu, które umożliwiają krajom beneficjentom dostosowanie się do celów Partnerstwa dla Członkostwa, co obejmuje wzajemne połączenie i współdziałanie sieci krajowych z transeuropejskimi.
Projekty ISPA będą wymagały współfinansowania ze środków publicznych. Skala przedsięwzięć realizowanych w ramach Funduszu ISPA musi być wystarczająco duża by realizacja projektu wywarła znaczący wpływ na sektor ochrony środowiska. Mając to na uwadze przyjęto, że zasadniczo całościowy koszt przedsięwzięcia nie może być niższy niż 5 mln EURO.
Polska, ubiegając się o pomoc z funduszu ISPA, złożyła 14 projektów z obszaru ochrony środowiska oraz 5 projektów wspierających infrastrukturę transportową. Na posiedzeniach w dniu 6 czerwca oraz 20 lipca 2000 r. Komitet Zarządzający ds. ISPA pozytywnie zaopiniował trzy projekty, których Memoranda Finansowe podpisali 22 września Komisarz Michel Barnier oraz Sekretarz Komitetu Integracji Europejskiej, Jacek Saryusz-Wolski:
"Modernizacja i rozbudowa sieci kanalizacji ściekowej dla Bydgoszczy". Ścieki komunalne pochodzące z miasta Bydgoszczy są obecnie istotnym źródłem zanieczyszczeń rzeki Brdy oraz Wisły. Realizacja projektu pozwoli na oczyszczanie 95 % wszystkich ścieków komunalnych z miasta. Dodatkowo część inwestycji dotycząca wody do picia pozwoli na osiągnięcie standardów przewidzianych w prawie wspólnotowym. Całkowity koszt inwestycji wynosi 75.700.000 EURO. Bezzwrotna pomoc Unii Europejskiej wynosi 32.457.600 EURO.
"Budowa odcinka autostrady A4 Kleszczów - Sośnica". Odcinek ten jest obwodnicą Gliwic i częścią odcinka Wrocław - Katowice - Kraków. Cała autostrada A4 znajduje się na paneuropejskim korytarzu transportowym nr III, który ma połączyć Drezno z Kijowem zapewniając swobodną komunikację pomiędzy Europą Zachodnią a południową Polską i Ukrainą. Wynikiem projektu będzie skonstruowanie ponad 19 kilometrów dwupasmowej autostrady. Całkowity koszt przedsięwzięcia wynosi 120.692.000 EURO. Grant Unii Europejskiej opiewa na sumę 84.211.500 EURO
"Modernizacja Linii Kolejowej E-20, Odcinek Siedlce Mińska Mazowiecki". Modernizowana linia kolejowa leży na drodze paneuropejskiego korytarza transportowego nr II, mającego połączyć Berlin z Warszawą i Moskwą. Wynikiem realizacji projektu ma być unowocześnienie 52 kilometrów linii kolejowej. Całkowity koszt przedsięwzięcia wynosi 132.465.914 EURO. Unia Europejska będzie finansowała koszty inwestycji w wysokości 93.446.719 EURO.
Kolejne posiedzenia Komitetu Zarządzającego ds. ISPA odbędą się w październiku oraz listopadzie br. W czasie tych spotkań będą omawiane kolejne wnioski o dofinansowanie z funduszu ISPA, zgłoszone przez Polskę.
Tabela wszystkich propozycji złożonych do ISPA 2000
Opracowanie merytoryczne: Departament Koordynacji i Monitorowania Pomocy Zagranicznej UKIE,
Opracowanie internetowe: Michał Olszewski
Październik 2000