CZASY i TRYBY:

CZASY:

PRESENT - czas teraźniejszy. Gr. I - czasowniki zakończone na -er (parter - mówić, inrier? regarder - oglądać, presenter - przedstawiać, charter - śpiewać, trouver - uważać że)

LES ADJECTIFS POSSESSIFS:

1. Jeden posiadacz, jedna rzecz posiadana

F. (r. żeński)

Ma

Ta

Sa

M. (r. męski)

Mon

Ton

Son

2. Jeden posiadacz, wiele rzeczy posiadanych

F. i M. (żeński i męski)

Mes

Tes

Ses

3. Wielu posiadaczy, jedna rzecz posiadana

F. i M.

Notre

Votre

Leur

4. Wielu posiadaczy, wiele rzeczy posiadanych

F. i M.

Nos

Vos

Leurs

TRYB ROZKAUJĄCY - IMPERATIF

Przykład - ouverez la fenetre (otwórzcie okno)

PRONOMS TONIQUES (zaimki mocne)

Je - moi - ze mną nous - nous - z nami

Tu - toi - z tobą vous - vous - z wami

Il - lui - z nim ils - eux - z nimi

Elle - elle - z nią elles - elles - z nimi (żeński)

KIEDY LUI A KIEDY LE I LA:

Jeśli jest: J'ecris a Marie - Je lui ecris

Jeśli jest: Jean invite Marie - Jean l'invite

CZASY PRZYSZŁE

1. FUTUR PROCHE - czas przyszły bezpośredni. Składa się z czasownika aller odmienianego w czasie teraźniejszym i bezokolicznika czasownika odmienianego. Do wyrażania czynności, które mają nastąpić w bliskiej przyszłości.

Przykład: kupię (kupować - acheter)

Je vais acheter nous allons acheter

Tu vas acheter vous allez acheter

Il, elle va acheter ils, elles vont acheter

(Futur Proche du passe - aller w L'imparfait)

2. FUTUR SIMPLE - czas przyszły prosty. Do określania wydarzeń, które mają nastąpić w niekoniecznie sprecyzowanej przyszłości. Tworzony dodając do tematu Futur Simple końcówki:

- ai - ons

- as - ez

- a - ont

(w I i II grupie czasowników, końcówki Futur Simple dodaje się do okolicznika, przykład: je parlerai, je finirai, ecrire - ucina się -e - erir, boire - uciąć -e - boir - ecrirai, boirai)

Czas ten jest rzadko używany!

3. FUTUR ANTERIEUR - czas przyszły uprzedni. Występuje w zdaniu podrzędnym czasowym i wprowadzonym najczęściej spójnikiem „quand”. Za pomocą tego czasu wyrażamy czynność przyszłą, która ma się dokonać przed inną czynnością przyszłą wyrażoną w futur simple.

Quand tu auras ecoute la cassete plusieurs fois, tu verras que la chanson poetique n'est pas difficile a commprendre.

Futur anterieur jest czasem złożonym, składa się z futur simple czasownika posiłkowego i participe passe czasownika odmienianego: j'aurai ecoute…tu auras ecoute….

CZASY PRZESZŁE

1. PASSE COMPOSE - czas przeszły złożony, dokonany. Składa się z czasownika posiłkowego etre lub avoir odmienianego w czasie teraźniejszym i Participe Passe (imiesłów czasu przeszłego) czasownika odmienianego.

PARTICIPE PASSE: (imiesłów bierny)

- czasowniki zakończone na -er: gr. I - parler, chanter, trouver - ucina się końcowe „r”, a nad „e” stawia się kreseczkę u góry (zobacz zeszyt)

- czasowniki II grupy, zakończone na -ir - finir, ouvrir - ucina się „r” - fini, ouvri

- czasowniki III grupy, zakończone na -re, dodajemy -s, -u, -t - przykład ecrire - ecrit, faire - fait, apprendre - appris

Czas ten dotyczy wszystkiego, co jest zamknięte w czasie, zakończone.

UWAGA!

W przypadku czasowników odmieniających się z etre, czasownik uzgadnia się w liczbie i rodzaju z podmiotem. W rodzaju żeńskim do participe passe dodaje się „e”, a w liczbie mnogiej „s”.

UWAGA!

W przypadku czasowników odmieniających się z avoir, nie następuje uzgodnienie imiesłowu przeszłego z podmiotem.

Z etre odmieniają się:

Aller - alle (iść) j'ai attendu - attendre - czekać

Arriver - arrive (przybywać) j'ai entendu - entendre - słyszeć

Descendre - descendu (schodzić) j'ai conduit - conduire - prowadzić

Devenir - devenu (stawać się) j'ai ecrit - ecrir - pisać

Entrer - entre (wchodzić) j'ai compris - comprendre - rozumieć

Monter - monte (wchodzić na coś) j'ai connu - conaitre - poznawać

Mourir - mort (umierać) j'ai fait - faire - robić

Naitre - ne (rodzić się) j'ai repondu - repondre - odpowiadać

Partir - parti (wyjeżdżać) j'ai su - savoir - wiedzieć

Rentrer - rentre (wracać)

Rester - reste (zostawać)

Revenir - revenu (wracać)

Sortir - sorti (wychodzić)

Tomber - tombe (spadać)

Venir - venu (przychodzić)

Pozostałe czasowniki odmieniają się z avoir.

Przykład - je suis ne (urodziłam się)

Vous etes sorti (wyszliście)

Z avoir - przykład: j'ai achete (kupiłam)

ZGODNOŚĆ PARTICIPE PASSE CZASOWNIKÓW ODMIENIANYCH Z „AVOIR”

1. Participe passe czasowników odmienianych z etre zgadza się w liczbie i rodzaju z podmiotem - il est arrive, elle est arrivee

2. Participe passe czasowników odmienianych z avoir jest nieodmienny - il a travaille. Elle a travaille

3. Trzecia opcja to participe passe czasowników odmienianych z avoir zgadza się w rodzaju i liczbie z dopełnieniem bliższym, jeżeli znajduje się ono przed czasownikiem: j'ai pris mes valises. Je les ai prises.

UWAGA!

Jeżeli zaimkiem dopełnieniowym jest en wówczas zgodności tej nie ma - elle a ecrit des cartes postales. Elle en a ecrit.

KIEDY PASSE COMPOSE A KIEDY L'IMPARFAIT?

Passe compose:

Czynności dokonane zakończone. Czynności, fakty, zdarzenia, które oceniamy w kontekście jako czynności główne, tzn mające wpływ na bieg akcji. Czynności te dokonują się zwykle na tle innych czynności lub stanów wyrażonych w imparfait.

L'imparfait:

Służy do wyrażania stanów i czynności dokonujących się w przeszłości, których początku ani końca nie możemy precyzyjnie określić. Wyraża stany i czynności dokonujące się, stanowiące tło, opis, okoliczności dla czynności głównych wyrażonych w passe compose. Imparfait ze względu na charakter czynności, które wyraża, na ogół nie występuje sam. Wymaga on w kontekście towarzystwa innego czasu (może być to także imparfait).

Przykład:

Je suis arrivee, le train etait vide, je suis entree, il n'y avait personne, je me suis instalee, les wagons etaient mal eclaires, j'ai ouvert la fenetre.

Używany bardziej do wyrażenia akcji, L'imparfait bardziej pasywny.

2. L'IMPARFAIT - czas przeszły prosty, niedokonany, wyraża czynności niedokonane lub powtarzające się w przeszłości, używany dla:

- opisu krajobrazu, charakterystyki osób

Il faisait beau, le soleil beillait, le ciel etait bleu et sans nauge (była piękna pogoda, świeciło słońce, niebo było niebieskie i bezchmurne.

- wyrażenia czynności, która się powtarzała i była zwyczajem

Quand j'etais jeune, je me levais toujours a 6 heures du matin (kiedy byłem młody wstawałem zawsze o 6 rano)

- czynności trwające

Il marchait lantement (szedł wolno)

- czynności jednoczesne

Pendant que le mari dormait , la femme regardait la tele (w czasie, gdy mąż spał, żona oglądała telewizję)

- w zwrotach grzecznościowych

Je voulais vous demander un service (chciałem poprosić pana o przysługę)

- w zdaniach warunkowych (II typ zdań warunkowych)

Si j'etais riche, je ne travaillerais pas (gdybym był bogaty, nie pracowałbym)

- wyrażenia czynności, o której nie wiemy kiedy się rozpoczęła i kiedy się zakończyła.

Tworzy się go dodając do tematu czasu teraźniejszego 1 os. liczby mnogiej końcówki:

- ais - ions

- ais - iez

- ait - aient

Avoir:

J'avais nous avaions

Tu avais vous aviez

Il, elle avait ils, elles avaient

Etre

J'etais nous etions

Tu etais vous etiez

Il, elle etait ils, elles etaient

3. PASSE RECENT - czas przeszły bezpośredni. Wyraża czynność, która została zakończona niedawno (przed chwilą). Składa się z czasownika venir odmienianego w czasie teraźniejszym, przyimka de i bezokolicznika czasownika odmienianego.

je viens de lire mon lecture

tu viens de lire ton lecture

il, elle vient de lire son lecture

nous venons de lire nous lecture

vous venez de lire vous lecture

ils, elles vennnent de lire leurs lecture

PASSE RECENT du PASSE (tworzenie - czasownik venir użyty w L'IMPARFAIT - przykład - je venais de lire mon lecture)

4. PLUS-QUE-PARFAIT - czas zaprzeszły złożony. Składa się z czasownika posiłkowego etre lub avoir odmienianego w L'IMPARFAIT i Participe Passe czasownika.

Używa się go dla wyrażenia czynności przeszłej dokonanej, uprzedniej w stosunku do innej czynności przeszłej.

Przykład: j'avais travaille, j'etais sorti

5. PASSE SIMPLE - czas przeszły prosty. Wyraża czynności przeszłe, całkowicie zakończone, jest to czas literacki, używa się go tylko w języku pisanym.

Tworzenie:

Dodajemy do tematu końcówki:

- I gr. ai, as, a, ames, ates, erent (je demandai, tu demandas, il, elle demanda, nous demandames, vous demandates, ils, elles, demanderent)

- II gr. is, is, it, imes, ites, irent ( je finis, tu finis, il, elle finit, nous finimes, vous finites, ils, elles finirent)

- III gr. us, us, ut, umes, utes, urent ( etre i avoir)

Etre: Avoir:

Je fus nous fumes j'eus nous eumes

Tu fus vous futes tu eus vous eutes

Il, elle fut ils, elles furent il, elle eut ils, elles eurent

TRYBY:

1. CONDITIONEL PRESENT - tryb przypuszczający czasu teraźniejszego.

Używany dla wyrażenia:

- prośby, pragnienia - czynności, która może się wydarzyć

- dla złagodzenia rozkazu i wtedy nazywamy ten tryb grzecznościowym CONDITIONEL

DE POLITESSE.

Tryb ten pełni funkcję czasu przyszłego w zdaniach warunkowych.

Tworzenie:

Dodajemy do tematu Futur Simple czasownika końcówki L'imparfait

2. SUBJONACTIF PRESENT - jest to tryb, który nie ma odpowiednika w j. polskim. Używamy go dla wyrażenia wszystkiego, co jest niepewne. Subjonctif występuje przede wszystkim w zdaniach podrzędnych, jego użycie określają reguły gramatyczne. Służy do wyrażania myśli przez pryzmat własnych odczuć, życzeń, wątpliwości, przekonań itp…Wszystko, co subiektywne, nie pewne.

Tworzenie:

Dodajemy do tematu 3os. liczby mnogiej czasu terażniejszego końcówki:

- e - ions

- es - iez

- e - ent

Cała odmiana poprzedzona jest que.

Przykład: que je parle, que tu parles, que il, elle parle, que nous parlions, que vous parliez, que ils, elles parlent

Końcówki subjonactif są jednakowe dla wszystkich czasowników. Końcówki pierwszej i drugiej osoby liczby mnogiej odpowiadają imparfait, a końcówki pozostałych osób są końcówkami czasowników pierwszej grupy w present.

Niektóre czasowniki mają dwa różne tematy. Pierwsza i druga osoba liczby mnogiej jest wtedy identyczna z imprafait.

Boire - que je boive, que nous buvions, qu'ils boivent

Recevoir - que je recoive, que nous recevions, qu'ils recoivent

Ecrire - que j'ecrive, que nous ecrivions, qu'ils ecrivent

Mourir - que je meure, que nous mourions, qu'ils meurent

Prendre - que je prenne, que nous prenions, qu'ils prennent

Venir - que je vienne, que nous venions, qu'ils viennent

Nieliczna grupa czasowników tworzy subjonactif w sposób nieregularny:

Aller - que j'aille, que nous allions, qu'ils aillent

Faire - que je fasse, que nous fassions, qu'ils fassent

Pouvoir - que je puisse, que nous puissions, qu'ils puissent

Savoir - que je sache, que nous sachions, qu'ils sachent

Valoir - que je vaille, que nous valions, qu'ils vaillent

Vouloir - que je veuille, que nous voulions, qu'ils veuillent

Falloir - qu'il faille

Avoir Etre

Que j'aie que je sois

Que tu aies que tu sois

Qu'il ait qu'il soit

Que nous ayons que nous soyons

Que vous ayez que vous soyez

Qu'ils aient qu'ils soient

Dla wyrażenia życzenia, rozkazu, w trzeciej osobie liczby pojedynczej i mnogiej:

Qu'il vienne - oby przyszedł - życzenie

Qu'ils sortent - niech wyjdą - rozkaz

- Subjonactif występuje w zdaniu podrzędnym gdy w zdaniu głównym występują czasowniki wyrażające wolę, życzenie, przypuszczenie, obawę, rozkaz:

W zdaniach podrzędnych dopełnieniowych, jeśli w zdaniu nadrzędnym występuje:

- orzeczenie wyrażające wolę, uczucie, wątpliwości itp…

Vouloir - je voudrais que Catherine visite Paris

Desirer - je desire que tu fasses un beau voyage

Aimer - j'amerais que nous visitions la province

Regretter - je regrette que tu partes

Souhaiter - je souhaite qu'elle fasse un bon voyage

S'ettoner - je m'etonne qu'il ne connaisse pas Le Marais

Preferer - je prefere qu'il vienne me prendre a la maison

Aimer mieux - j'aime mieux qu'elle n'y aille pas seule.

Desirer

Craindre

Ordonner

- Po czasownikach: penser (uważać, myśleć), croire (uważać, myśleć), esperer ( mieć nadzieję) w formie przeczącej i pytającej.

Je ne pense pas qu'il soit d'accord

Je ne crois pas que nous ayons beaucoup de temps

Je n'espere pas qu'elle vienne ce soir.

- Po wyrażeniach osobowych odzwierciedlających stan emocjonalny:

Etre content (być zadowolonym)

Etre haureux (być szczęśliwym)

Etre triste (być smutnym)

- Po wyrażeniach nieosobowych:

Il faut que (trzeba)

Il semble (wydaje się)

Il possible que (możliwe)

Il est desirable (jest pożądany)

Il est necessaire que

Il faut que tu ailles a Paris

Il est possible, que nous visitons quelques villes de province.

UWAGA!

Po wyrażeniach nieosobowych, które wyrażają pewność lub bardzo wysoki stopień prawdopodobieństwa Subjonactif występuje tylko w formie pytającej i przeczącej.

Il est certain - jest pewne

Il est sur - jest pewne

Il est probable - jest prawdopodobne

Il me semble - mnie się wydaje

- Po spójnikach:

Avant que - zanim

Pour que - aby

Quoique - chociaż

- Po najwyższym stopniu przymiotnika oraz po równoważnikach najwyższego stopnia przymiotnika

Le dernier - ostatni

Le premier - pierwszy

L'unique - jedyny

3. CONDITIONEL PASSE - tryb warunkowy czasu teraźniejszego. Składa się z czasownika posiłkowego etre lub avoir odmienianego w Conditionel Present i Participe Passe czasownika odmienianego.

Przykład: j'aurais quitte, je serais venu

Conditionel Passe - w przeszłości warunek niemożliwy do spełnienia.

Etre Avoir

Je serais nous serions j'aurais nous aurions

Tu serais vous seriez tu aurais vous auriez

Il, elle serait ils, elles seraient il, elle aurait ils, elles auraient

LE PASSIF - strona bierna

Stronę bierną tworzą czasoeniki przechodnie (takie, które posiadają dopełnienie bliższe). Zamieniając stronę czynną na bierną dopełnienie bliższe staje się podmiotem.

Czasownik etre w takim czasie w jakim jest czasownik w stronie czynnej.

Participe Passe czasownika odmienianego, przyimek „par” i podmiot ze strony czynnej.

Przykład:

Les touristes visitent Paris (present)

Paris est visite par les touristes.

Pierre invitera Lili au diner (futur simple)

Lili sera invitee au diner par pierre.

Monique a achete une belle robe (passe compose)

Une belle robe a ete achete par Monique.

W stronie biernej Participr Passe uzgadniamy z podmiotem.

Jeżeli podmiot wyrażony jest zaimkiem nieokreślonym (on) strona bierna jest niepełna, tzn. nie wiemy przez kogo czynność jest wykonywana,

przykład:

On achete beaucoup de fruits au marche.

Beaucoup de fruits sont achetes au marche.

Czasownik avoir w stronie biernej zastępujemy czasownikiem posseder,

Przykład:

J'ai les livres.

Les livres sont possedes par moi.

LE COMPLEMENT D'OBJECT DIRECT - (dopełnienie bliższe)

Dopełnienie bliższe wyrażone rzeczownikiem stoi po czasowniku i nie jest poprzedzone żadnym przyimkiem.

Pierre ecrit la lettre a son ami Paul.

Me - mnie nous - nas

Te - ciebie vous - was

Le la - jego, ją (męski, żeński) les - ich, je (męski, żeński)

W formie rozkazującej me i te stają się moi i toi.

Zaimki - me, te, le, la podlegają prawu elizji przed czasownikami zaczynającymi się od samogłoski lub „h” niemego.

Pierre l'ecrit a son ami Paul

Dopełnienie bliższe wyrażone zaimkiem stoi przed czasownikiem z wyjątkiem tryby rozkazującego formy twierdzącej.

LES PRONOMS COMPLEMENT D'OBJECT INDIUD (zaimki dopełnienia dalszego)

Dopełnienie dalsze wyrażone rzeczownikiem stoi po czasowniku i jest poprzedzone „a”.

Je donne les freurs a Jean.

Me - mi nous - nam

Te - tobie vous - wam

Lui - jemu, jej leur - im

UWAGA!

Zaimki dopełnienia dalszego odnoszą się tylko do osób!!!

Je lui donne les fleurs.

Zaimki funkcji dopełnienia dalszego stawimy przed czasownikiem, z wyjątkiem trybu rozkazującego formy twierdzącej.

UWAGA!

Jeżeli obydwa dopełnienia wyrażone są zaimkiem to bezpośrednio przy czasowniku stoi dopełnienie bliższe.

Pierre me donne le livre.

UWAGA!

Jeżeli obydwa dopełnienia są w 3osobie (liczby pojedynczej lub mnogiej) to przy czasowniku jest dopełnienie dalsze.

Nous donnons le livre a Jean. (le livre - le, Jean - lui)

Nous le lui donnons.

DISCOUR INDIRECT (mowa zależna)

W mowie zależnej que znaczy „że”, si - znaczy „czy”, de i bezokolicznik znaczy „żeby”

Zdanie pytające:

Dis-moi - powiedz mi

Je vous demande - pytam Was

Je veux savoir - chcę wiedzieć

Zdanie wprowadzające, które jest zdaniem głównym.

Mowa niezależna Mowa zależna

Est-ce que - Si

Inwersja prosta i złożona

Qu'est-ce que - Ce que

Que

Qu'est-ce qui - Ce qui

Qui, Qui est-ce - Qui

Combien de, ou, pourquoi - bez zmian

- w mowie zależnej nie ma inwersji

- przy zamianie zdań twierdzących i przeczących wprowadzamy „que” (że) i uzgadniamy wszystkie zaimki ze zdaniem głównym

Pierre dit „j'irai au cinema” (mowa niezależna)

Pierre dit qu'il ira au cinema (mowa zależna)

Zamieniając zdanie rozkazujące wprowadzamy przyimek „de” i bezokolicznik czasownika odmienianego.

Je vous dis „ouvrez la fenetre!” (mowa niezależna)

Je vous dis d'ouvrer la fenetre. (mowa zależna)

Mowa zależna - zgodność czasów.

Jeżeli w zdaniu głównym jest jeden z czasów przeszłych, to w zdaniu podrzędnym zamieniamy czasy zgodnie z regułą zastępstwa czasów:

Present - l'imparfait

Futur simple - conditionel present

Futur proche - futur proche du passe

Passe compose - plus-que-parfait

Passe recent - passe recent du passe

---