Fundusze strukturalne są - obok Funduszu Spójności i Europejskiego Banku Inwestycyjnego - narzędziami realizacji polityki Unii Europejskiej, która zmierza do wyrównywania różnic społecznych i gospodarczych w krajach członkowskich. W latach 2004 - 2006 funkcjonowały  cztery fundusze: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejski Fundusz Społeczny (EFS), Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOiGR), Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa (FIWR).

W latach 2007 - 2013 funkcjonują dwa fundusze strukturalne:

• Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

• Europejski Fundusz Społeczny

         oraz Fundusz Spójności.

    Za ich pomocą realizowane będą 3 cele polityki regionalnej Unii Europejskiej:

Źródło: Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej

Cel Konwergencja został wyznaczony po to, aby tworzyć warunki sprzyjające wzrostowi oraz niwelować różnice pomiędzy państwami członkowskimi i regionami. Celem objęte są osiemdziesiąt cztery regiony w siedemanstu państwach Unii, w których poziom PKB przypadający na głowę jest niższy od 75 % przeciętnej europejskiej (średnie PKB UE minus 25). Dodatkowo cel Konwergencja obejmuje szesnaście regionów, w których poziom PKB nieznacznie tylko przewyższa próg przeciętnej europejskiej, objętych wygasającą pomocą przejściową w związku z efektem statystycznym rozszerzenia Unii Europejskiej. Fundusze dostępne w ramach celu Konwergencja wynoszą 282,8 miliardów euro, co stanowi 81,5 % ogółu środków.

Cel Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie zmierza do umocnienia konkurencyjności i atrakcyjności regionów oraz do zwiększenia zatrudnienia. Czyni to w dwojaki sposób. Po pierwsze poprzez programy rozwoju pomagające regionom w przewidywaniu i propagowaniu przemian gospodarczych poprzez innowacje i promowanie ochrony środowiska, społeczeństwa opartego na wiedzy i przedsiębiorczości. Po drugie zwiększa liczbę i poprawia jakość miejsc pracy dzięki przystosowaniu pracowników do zmian i inwestycjom w kapitał ludzki.
W Unii Europejskiej liczącej 27 państw do objęcia pomocą w wysokości 55 miliardów euro zakwalifikuje się łącznie 168 regionów.

Cel Europejska współpraca terytorialna ma umocnić współpracę transgraniczną w drodze wspólnych inicjatyw na szczeblu lokalnym i regionalnym, współpracy międzynarodowej i międzyregionalnej. Ludność żyjąca w strefach nadgranicznych liczy 181,7 milionów ludzi (37,5 % ogółu populacji Unii Europejskiej). Wszystkie regiony i wszyscy obywatele Unii objęci są jednym z 13 istniejących obszarów współpracy międzynarodowej. 8,7 miliardów euro (2,5 % ogółu środków) przeznaczonych na ten cel zostanie podzielone następująco: 6,44 miliardów euro na działania transgraniczne, 1,83 miliardów euro na międzynarodowe, i 445 milionów euro na współpracę międzyregionalną.

Za pomocą EFRR (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego) Unia Europejska chce zwiększyć spójność gospodarczą i społeczną, likwidując nierówności pomiędzy regionami. Pieniądze z tego funduszu przeznaczone są m.in. na:

• infrastrukturę podnoszącą poziom życia w regionie, np. budowa dróg, oczyszczalni ścieków, wodociągów i kanalizacji, modernizacja szpitali i szkół, inwestycje w ochronę środowiska, rozwój turystyki i kultury, rozwój społeczeństwa informacyjnego,

• dotacje dla firm i instytucji wspierających przedsiębiorców,

• badania naukowe i rozwój technologiczny.

Więcej informacji na stronie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego.

Programy i inicjatywy współfinansowane z EFRR w Polsce w latach 2004-2006:
- Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR)
- Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (SPO WKP)
- Sektorowy Program Operacyjny Transport (SPO T)
- Program Operacyjny Pomoc Techniczna (PO PT)
- Program Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III

Programy współfinansowane z EFRR w Polsce w latach 2007 - 2013:
- Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej
- Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko
- Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka
- Program Operacyjny Pomoc Techniczna
- Regionalne Programy Operacyjne
- Program Europejskiej Współpracy Terytorialnej

Środki z EFS (Europejski Fundusz Społeczny) wspierają politykę społeczną polegającą na przeciwdziałaniu bezrobociu i stałym rozwijaniu kompetencji osób pracujących. Finansowane są działania (np. szkolenia, kursy, praktyki zawodowe) aktywizujące zawodowo różne grupy społeczne, które mają utrudniony dostęp do rynku pracy ze względu na niskie kwalifikacje bądź trudną sytuację życiową, np. osoby niepełnosprawne, młodzież, kobiety, osoby długotrwale bezrobotne, uchodźcy, alkoholicy, bezdomni.
EFS finansuje także studia podyplomowe, kury językowe i szkolenia dla osób zatrudnionych chcących podnosić swoje kwalifikacje zawodowe.

Więcej informacji na stronie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i Komisji Europejskiej.

Programy i inicjatywy współfinansowane z EFS w Polsce w latach 2004-2006:
- Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzki (SPO RZL)
- Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR)
- Inicjatywa Wspólnotowa Equal

Programy współfinansowane z EFS w Polsce w latach 2007 - 2013:
- Program Operacyjny Kapitał Ludzki

Fundusz Spójności nie jest funduszem strukturalnym , chociaż także przy jego pomocy Unia Europejska realizuje cele swojej polityki. Fundusz wzmacnia sferę społeczną i gospodarczą Unii poprzez finansowanie dużych projektów (wartość powyżej 10 milionów euro) tworzących spójną całość w zakresie ochrony środowiska i infrastruktury transportowej. Pomoc Unii Europejskiej dla sektora środowiska i sektora transportu odzwierciedla filozofię trwałego i zrównoważonego rozwoju. Polega ona na zwiększaniu konkurencyjności gospodarki głównie poprzez rozwój infrastruktury transportowej, lecz zarazem nie kosztem środowiska i jego zasobów, a przez to - kosztem przyszłych pokoleń.

Więcej informacji na stronie:
- Ministerstwa Rozwoju Regionalnego
- Narodowego Funduszu Środowiska i Gospodarki Wodnej

W latach 2007 - 2013 z Funduszu Spójności współfinansowany będzie Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko.

Źródło: http://www.fundusze.dolnyslask.pl/

---