Gdy boli szyja
artykuł dr rehab. med. Sławomira Grzeszczyka
Siedzący tryb życia, niewłaściwa pozycja w czasie pracy czy snu, przy małej aktywności ruchowej to najczęstsze przyczyny dolegliwości bólowych odcinka szyjnego kręgosłupa.
Odcinek szyjny kręgosłupa składa się z siedmiu kręgów. Są one stosunkowo nieduże. Jedynie siódmy krąg przypomina swoją wielkością kręgi piersiowe. Dwa kręgi mają nietypową budowę. Pierwszy z nich tworzy z czaszką połączenie głowowo-szyjne, które umożliwia pochylanie głowy do przodu, natomiast połączenie kręgów pierwszego i drugiego pozwala na ruchy obrotowe głowy.
Ograniczenie ruchu w odcinku szyjnym kręgosłupa może stwarzać problemy ze zgięciem i wyprostem głowy, a także może być przyczyną znacznych dolegliwości bólowych. Często też bólom towarzyszą:
zawroty głowy (prowadzące nieraz do omdlenia),
szum w uszach,
bóle barków,
drętwienie rąk.
Problemy z kręgosłupem szyjnym występują najczęściej u osób w średnim i starszym wieku, i są spowodowane zmianami zwyrodnieniowymi. Ale coraz częściej do przychodni rehabilitacyjnych trafiają ludzie młodzi.
Nie ćwiczone, osłabione mięśnie szyi i karku, tzw. kołnierza mięśniowego, nie zapewniają skutecznej stabilizacji tego odcinka kręgosłupa, powodując w efekcie dolegliwości bólowe.
Najczęściej zaleca się:
przyjmować prawidłową pozycję w czasie siedzenia, tzn. nie pochylać nadmiernie głowy do przodu,
do niezbędnego minimum ograniczyć pozycję siedzącą,
robić krótkie przerwy relaksacyjne na rozluźnienie mięśni szyi i karku (wykonywanie ruchów głową - krążenia, skłony, skręty),
zwracać uwagę, na czym i w jakiej pozycji śpimy,
unikać przeciągów (np. otwarte okna w samochodzie),
w razie utrzymujących się dolegliwości bólowych skonsultować się z lekarzem specjalistą.
Cel ćwiczeń
Istotne jest rozluźnienie nadmiernie napiętych mięśni szyi i karku. Można samodzielnie wykonać masaż szyi i karku. Również delikatne ruchy głową we wszystkich kierunkach działają rozluźniająco.
Konieczne jest również zapewnienie stabilizacji odcinka szyjnego kręgosłupa przez wzmocnienie mięśni szyi i karku. W tym celu należy wykonywać ćwiczenia zaproponowane poniżej. Powinno się je przeprowadzać minimum raz, a najlepiej trzy razy dziennie. Pierwsze efekty można zauważyć już po 10 dniach ćwiczeń. Są one proste w wykonaniu i nie wymagają użycia sprzętu czy przyborów. Liczbę powtórzeń można systematycznie zwiększać.
Proponowane ćwiczenia
Gimnastykę przeprowadzamy w pozycji siedzącej. W czasie wykonywania ćwiczeń napinamy mięśnie, głośno odliczając do pięciu (bez wykonywania dodatkowych ruchów). Między powtórzeniami należy uwzględnić rozluźnienie przez 3-5 sekund.
Ćwiczenia
Za pomocą dłoni splecionych na czole przeciwstawiamy się ruchowi głowy do przodu.
Dłonie splatamy na potylicy i staramy się nie dopuścić do ruchu głowy do tyłu.
Ręką opartą na skroni przeciwstawiamy się skłonowi bocznemu głowy. Dla ułatwienia drugą rękę opieramy na biodrze. Po wykonaniu jednej serii ćwiczeń zmieniamy dłonie i ćwiczymy skłony w drugą stronę.
Za pomocą dłoni splecionych pod brodą, pokonujemy jej opór.
Ręką opartą na skroni blokujemy skręt głowy w jedną stronę. Drugą rękę kładziemy na biodrze. Następnie zmieniamy ułożenie rąk, ćwicząc skręty z oporem w drugą stronę