PEDAGOGIKA SPOŁECZNA

- zagadnienia zaliczeniowe (4/5)

1. Geneza i rozwój pedagogiki społecznej (problemy, autorzy - osiągnięcia, publikacje)

2. Podstawowe zagadnienia i funkcje pedagogiki społecznej

3. Konteksty pedagogiki społecznej (pedagogika społeczna technologiczna, humanistyczna i krytyczna)

4. Środowiskowe uwarunkowania procesów wychowawczych

5. Warunki umożliwiające zaspokojenie potrzeb rozwojowych człowieka (jednostek i grup ludzkich) w różnych fazach jego życia i w różnorodnych sytuacjach życiowych (w pracy, w nauce, czasie wolnym, w miejscu zamieszkania, w rodzinie, grupie rówieśniczej i towarzyskiej oraz działalności kulturalnej).

6. Diagnostyka w pedagogice społecznej (pojęcie, rodzaje i typy diagnoz; diagnoza poznawcza i decyzyjna w badaniach i projektowaniu pedagogicznym; rozpoznanie środowiskowe i metodologia diagnozy; etyczne aspekty diagnostyki pedagogicznej)

7. Teoretyczne podstawy pracy kulturalno-oświatowej (pojęcie instytucji upowszechniania kultury; rodzaje instytucji upowszechniania kultury i ich społeczne zadania, metody i formy realizacji celów działalności kulturalno-oświatowej; ewolucja pracy kulturalno-oświatowej (od pracy oświatowej do animacji społeczno-kulturalnej)

8. Funkcje i kierunki przemian współczesnej rodziny (problemy i wyzwania rodziny we współczesnym świecie; hierarchia celów i funkcje oraz kierunki przemian współczesnej rodziny)

9. Środowisko lokalne - struktura, funkcje i przemiany (środowisko i pojęcia pokrewne; więzi w środowisku lokalnym; społeczność lokalna miasta i wsi; pedagogiczna aktywność wychowawców nieprofesjonalnych w środowisku lokalnym)

10. Grupa rówieśnicza jako środowisko wychowawcze (odmienność narodzin i funkcji grup pierwotnych i celowych; efektywność wychowawcza grupy; struktura i mechanizmy działania grupy; kryzys grup celowych i perspektywy grup pierwotnych)

11. Środowisko społeczno-wychowawcze szkoły (szkoła jako instytucja i jako środowisko; nauczyciel i uczeń jako zbiorowe i indywidualne podmioty w szkole). Szkoła środowiskowa, uspołeczniona i samorządowa

12. Funkcjonowanie organizacji i stowarzyszeń społecznych w środowisku lokalnym (istota i typologia organizacji i stowarzyszeń społecznych; funkcja opiekuńczo-wychowawcza i integracyjna organizacji i stowarzyszeń społecznych)

13. Animacja społeczno-kulturalna w społecznościach lokalnych (cele i bariery animacji s-k; fazy /etapy/ s-k; animacja jednostek i małych grup; skutki animacji s-k; osoba animatora: działacz, pracownik, kreator sytuacji animacyjnych)

14. Kształcenie ustawiczne (tradycje koncepcji i praktyki k.u; potrzeba i funkcje założone k.u.; istota i cechy k.u.; strategie tworzenia systemu k.u.; problemy i zagrożenia współczesnego k.u.)

15. Wybrane problemy społeczne (ubóstwo, bezrobocie, nieprzystosowanie społeczne, bezdomność). Zagrożenia globalne i lokalne oraz sytuacje ryzyka dla jednostek, grup i środowiska wynikające z bezrobocia, ubóstwa, deprywacji potrzeb, rozwarstwienia społecznego, niesprawiedliwości społecznej, dziedziczenia położenia społecznego, starości i dezorganizacji rodziny. Kryzys więzi społecznych i wartości. Dysfunkcjonalność instytucji i państwa.

16. Założenia, treści i praktyczne znaczenie pedagogiki czasu wolnego

17. Organizacje pozarządowe w instytucjonalnej strukturze państwa

18. Istota i treść wybranych pojęć pedagogiki społecznej (edukacja, wychowanie, kształcenie, opieka, placówka opieki, aktywizacja, działanie społeczne, naznaczanie społeczne, patologia społeczna, pomocniczość, profilaktyka społeczna, przemoc, rola społeczna, samopomoc, socjalizacja, środowisko, terapia pedagogiczna, wolontariat, wpływ społeczny, wsparcie społeczne, wyuczona bezradność, zasoby wychowania).

Literatura:

1. Borowska T., Pedagogika wobec zagrożeń, kryzysów i nadziei, Kraków 2002.

2. Frąckowiak T . (red.), Koncepcje pedagogiki społecznej, Poznań 1996.

3. Kawula S. (red.), Pedagogika społeczna. Dokonania - aktualność - perspektywy, Toruń 2003.

4. Lepalczyk I., Pilch T. (red.), Pedagogika społeczna, Warszawa 1995 Cichosz M., Polska pedagogika społeczna w latach 1945- 2003. Wybór tekstów źródłowych, Tom I i II, Toruń 2004.

5. Marynowicz-Hetke E., Piekarski J., Cyrańska E .(red.), Pedagogika społeczna jako dyscyplina akademicka: stan i perspektywy rozwoju, Łódź 1998.

6. Przecławska A .(red.), Pedagogika społeczna - kręgi poszukiwań, Warszawa 1996.

7. Przecławska A., Theiss W. (red.), Pedagogika społeczna. Pytania o XXI wiek, Warszawa 2000.

8. Trempała E., Panorama pedagogiki społecznej, Bydgoszcz 1999.

---