Motywacja- to racja, przyczyna działania, która to działanie inicjuje i podtrzymuje, motywacja może być zewnętrzna lub wewnętrzna. Działanie prowadzi nas do określonego celu.
Motywacja ma dwa składniki:
Element dynamiczny-
wyzwala pewną energię, napęd.
Czynnik kierunkowy:
organizuje nasze działanie.
Rodzaje motywacji:
Motywacja dodatnia: Motywacja ujemna:
~ rozumiana jako ~ rozumiana jako
chęć działania unikanie działania
Motywacja negatywna, zwana ujemną, to mechanizm oparty na różnego rodzaju karach związany z zachowaniem typu „dążenie od”, który opiera się na unikaniu. Im bliższa jest kara, tym bardziej widoczny jest unik. Powoduje ona u pracownika lęk przed utratą m.in. stanowiska, wysokości dotychczasowej pensji bądź nawet pracy, a tym samym mobilizuje do efektywniejszych działań, głównie w celu uniknięcia kary.
Motywacja pozytywna, zwana dodatnią, oparta jest na dodatnich wzmocnieniach. Związana z zachowaniem „dążenia do”, które to zachowanie jest silniejsze im bliższa jest droga do zapowiedzianej nagrody. Motywacja pozytywna ma umożliwić człowiekowi osiągnięcie lepszego niż dotychczas poziomu zaspokojenia potrzeb.
Zewnętrzna:
Bodźce pochodzące z zewnątrz (nagroda, kara) Regulaminy, Prawa Autorytet Wpływ grupy
Wewnętrzna:
Lokuje się wewnątrz, to nasze potrzeby, cele, system wartości, zainteresowania, talenty.
Pierwotna:
(biologiczna) Są to te potrzeby, z którymi przychodzimy na świat
Wtórna:
(potrzeby społeczne) To potrzeby wychowane, motywacje wyższe
Świadoma:
Człowiek jest świadomy przyczyny swojego działania.
Nieświadoma:
Człowiek nie zdaje sobie sprawy, z przyczyny swojego działania,
nie wie dlaczego tak postępuje.
Prawa
Wyróżniane są dwa prawa (jedyne w psychologii)
YERKESA-DODSONA
Wyrażają one zależność pomiędzy siła motywacji
a skutecznością działania.
Prawo I
W miarę wzrostu natężenia motywacji rośnie skuteczność działania, do pewnego momentu, po czym siła motywacji dalej rośnie a skuteczność działania maleje. Motywacja nie może być ani za niska ani za wysoka, gdy za bardzo czegoś chcemy to wypływa na psychikę, blokuje człowieka.
Na przykład gdy jesteśmy słabo motywowani do znalezienia pracy, to szukamy jej nieskutecznie (niski poziom pobudzenia emocjonalnego i niski poziom wykonania). Jeśli jednak jesteśmy skrajnie motywowani, bardzo nam zależy i jesteśmy potężnie sfrustrowani, to nasze poszukiwania mogą być chaotyczne, a zachowanie na rozmowach kwalifikacyjnych nerwowe, co także zmniejsza szanse na powodzenie - czyli wykonanie zadania.
Prawo II
Do najlepszego rozwiązania zadania trudnego potrzebna jest mała motywacja a do łatwego- duża.
Przykład. Gdy goni mnie potężny pies, będę szybciej uciekał niż wtedy, gdy goni mnie średni pies. Bieganie jest łatwym zadaniem, wysoki poziom pobudzenia podnosi wykonanie tego zadania. Gdy mam do rozwiązania zadanie matematyczne, z którym się wcześniej nie zetknąłem (trudne zadanie), to lepiej jeśli będę rozluźniony (niski poziom pobudzenia), stres szybko zmniejszy szanse na to, że dobrze je rozwiążę.
Zmienność Motywów
Motywacje się zmieniają,
To co dla małego dziecka jest bardzo wazne, dla dorosłego może być błahostką
Małe dzieci zmieniają motywy.
W miarę dojrzewania motywy powinny się stabilizować, pogłębiać. Gdy u dorosłego następuje zmieność, może to wskazywać na niedojrzałość.
Dodatkowo:
Procesy motywacyjne ukierunkowują zachowanie jednostki na osiągnięcie określonych, istotnych dla niej stanów rzeczy, kierują wykonywaniem pewnych czynności tak, aby prowadziły do zamierzonych wyników (zmiana warunków zewnętrznych, zmiana we własnej osobie, zmiana własnego położenia). Jeśli człowiek jest świadomy wyniku wykonywanych czynności wówczas ten wynik będzie nazywany celem. Proces motywacyjny składa się z zespołu pojedynczych motywów.
Motywem nazwać zaś można przeżycie pobudzające człowieka do działania lub powstrzymujące go, lub przeszkadzające jego wykonaniu.