Cel ćwiczenia
Celem ćwiczenia jest ilościowe zbadanie efektu Seebecka - wyznaczenie wspołczynnika Seebecka (zdolności termoelektrycznej) oraz oporu wewnętrznego termogeneratora.
Obliczenia
TG [K] |
TC [K] |
∆T = TG - TC [K] |
U [V] |
- |
- |
0 |
0 |
301 |
295,0 |
6,0 |
0,30 |
305 |
295,3 |
9,7 |
0,55 |
311 |
295,5 |
15,5 |
0,80 |
314 |
295,7 |
18,3 |
1,03 |
320 |
296,0 |
24,0 |
1,30 |
324 |
296,3 |
27,7 |
1,55 |
328 |
296,5 |
31,5 |
1,75 |
334 |
296,7 |
37,3 |
2,00 |
338 |
297,0 |
41,0 |
2,23 |
TG - temperatura ogrzewanej strony termogeneratora
TC - temperatura chłodzonej strony termogeneratora
U - napięcie wskazane przez woltomierz
Wykres zależności napięcia U wytworzonego przez termogenerator
w funkcji różnicy temperatur.
Obliczenie współczynnika Seebeka:
α = a/142 α = 0,00038 V/K
Obliczenie błędu współczynnika Seebeka:
∆α = ∆a/142 ∆α = 0,0000055 V/K
I[A] |
U[V] |
0,65 |
0,10 |
0,58 |
0,40 |
0,28 |
1,40 |
0,20 |
1,55 |
0,14 |
1,75 |
0,12 |
1,80 |
0,10 |
1,85 |
0,08 |
1,90 |
0,07 |
1,95 |
0,06 |
2,00 |
Wykres zależności napięcia UR od natężenia I.
Obliczenie oporu wewnętrznego termogeneratora:
rw = -a rw = 3,13 Ω
Obliczenie błędu oporu wewnętrznego:
∆rw= │∆a│ ∆rw= 0,068 Ω
Obliczenie napięcia nieobciążonego termogeneratora (siły elektromotorycznej) powstałego podczas 2 części pomiaru:
U = b U = 2,19 V
Obliczenie błędu z jakim zostało wyznaczone powyższe napięcie:
∆U =│∆b│ ∆U= 0,021 V
Wyniki
α = αobl ± ∆α α = 0,00038 ± 0,0000055 V/K
rw = rw obl ± ∆rw rw = 3,13 ± 0,068 Ω
U = Uobl ± ∆U U = 2,19 ± 0,021 V
Wnioski
- napięcie między końcami półprzewodników zależy od różnicy temperatur obu styków. Jest to zależność liniowa.
- zmiana natężenia prądu I (wywołana zmianą oporu R) powoduje zmianę napięcia między końcami termogeneratora. Zależność ta jest liniowa.
- w czasie pomiarów napięcia i natężenia temperatura Tc nieznacznie wzrosła, a po odłączeniu potencjonometru i amperomierza nieco spadła. Świadczy to o zajściu zjawiska Peltiera.