Agnieszka Banaszyk
III rok, APiŚ
Referat o Słowianach
Naszą wiedzę o Słowianach czerpiemy głównie z przekazów kronikarskich czy innych dzieł pisanych.
Źródła:
Prokop z Cezarei ( Bizancjum) VI wiek
Thietmar z Marserburga pocz. XI wieku
Saks Gramatyk - kronika duńska XII wiek
Helmold z Bozowa ( Wagria, wsch. Holsztyn) - Kronika Słowian XII wiek
Powieść minionych lat - najstarsza ruska kronika
Saga o potomkach Knuta - Knytlingsaga - 125o rok około
Mamy także Herborda, mnicha Ebbo - Ebonisa i zapiski biskupa Ottona. Niestety nie posiadamy żadnych źródeł pisanych sporządzonych przez samych Słowian ( „pogańskich”), czy przynajmniej nie znamy ich, ponieważ wówczas korzystano z łaciny, która towarzyszyła dworom chrześcijańskich władców. Z związku z tym osoby zajmujące się problematyką i interpretacją źródeł muszę zwrócić uwagę na zjawisko INTERPRETATIO CHRISTIANA, czyli negatywnej ocenie dziejów i zachowań przez mnichów, bądź pewnym zakłamaniu, czy niewiedzy i ignoranctwie.
Do dziś na terenie wyspy Rugii, istnieje wiele widocznie zachowanych w formie terenowej grodzisk. Ważnym elementem dla wierzeń są miejsce kultowe, a te z kolei możemy podzielić na kilka kategorii:
Miejsca wotywne, gdzie składano dary
Święte gaje
Świątynie
Hale kultowe
Kąciny, kontiny
Radogoszcz - upadła w 1068 roku, a tej przyczyny główną rolę przejęła Arkona. Do dziś nie zlokalizowano tego grodu, lecz przekazy istnieją lokujące je mniej więcej, bądź zasięg w jakim mogłoby występować. Miał to być trójkątny gród z trzema wejściami. Czczono tam Swarożyca bądź Ragigasta jak różnie podają źródła.
Arkona - zyskuje po upadku Radogoszczy, znajduje się na wapiennym czy kredowym klifie na Płw. Witowskim. Do budowy wału wykorzystywano konstrukcje skrzyniowe, były przebudowywane i przesunięte o 100 metrów w głąb lądu. Nie znaleziono żadnych śladów świątyni, ani nie stwierdzono gęstej zabudowy za linią wału, wg źródeł Świątowit ( głowne bóstwo Arkony) miał mieć do dyspozycji 300 koni i tyluż jeźdźców. Badania były prowadzone w 1926 roku - Schuchhardt, i w 1974 przez Herrmanna i Berlekampa. Pierwszego opisu Świętowita dokonał Saks Gramatyk.
Gross Raden - odkryto tu świątynie czy hale kultową ( 7x11m) prowadziła do niej osobna droga, badane przez Ewalda Schuldta ( 1973-1980) nad jeziorem Bienned See, osada datowana prawdopodobnie na IX-X wiek. Dwie fazy zabudowy. Budowla składała się z dwóch rzędów desek-dranic zdobionych na końcach w antropomorficzne kształty, w postaci schematycznych ludzkich głów. W obrębie budowli znaleziono 6 czasek końskich, 1 byka, dwa groty włóczni i drewniane umbo + unikatowy, gliniany puchar. Obecnie miejsce jest zrekonstruowane i na jego miejscu istnieje skansen. Zachowało się około 50 takich antropomorficznych „desek”.
Parchim - również grodzisko, świątynia czy hala kultowa, na uboczu od centrum, prowadziła do niego osobna ścieżka - schemat się powtarza. Między nią a jeziorem, nie było niczego poza wałem.
W prezentacji są dwa slajdy rekonstruujące wygląd świątyni arkońskiej wg opisu ze źródeł, bukowski dał swoją rekonstrukcję od tak tylko na podstawie źródłę, Herrmann na podstawie źródeł i znalezisk w Gross Raden.
Mamy posąg ze Zbrucza. Wys. 2,6 m, szer. Ok. 30 cm, waga pół tony