Bulimia psychiczna
Bulimia należy do zaburzeń odżywiania. Składają się na nią niekontrolowane epizody objadania się. Epizody „obżarstwa” służą rozładowaniu napięcia psychicznego. Poprawa samopoczucia jest krótkotrwała, szybko zastępuje ją poczucie winy. Chore próbują uciszyć wyrzuty sumienia na przykład poprzez wymiotowanie spożytej treści.
Kogo najczęściej dotyczą zaburzenia odżywiania w postaci bulimii?
Szczyt zachorowań przypada później niż w przypadku anoreksji. Najczęściej dotyczy
dziewcząt w późnym okresie pokwitania. Ilość zachorowań wśród mężczyzn jest znikoma. Badania populacyjne (przeprowadzone na dużej grupie osób) dowodzą, że bulimia występuje częściej niż anoreksja, niemniej chorzy na bulimię rzadziej poszukują fachowej pomocy.
Na czym polega klasyczny napad objadania się w bulimii?
U większości chorych epizody niekontrolowanego objadania się poprzedzone są przez narastające napięcie psychiczne. Często chore nie potrafią ustalić konkretnej przyczyny gorszego samopoczucia. Powodem bywa uczucie osamotnienia, znudzenia, czasem poczucie głodu. „Bulimiczki” usiłują wyciszyć postępujące napięcie, ale niezależnie od podejmowanych czynności myśli zaczynają krążyć wokół jedzenia. Chore nie potrafią nad tym zapanować, zaczynają gromadzić pokarm, raz po raz kierują kroki w pobliże lodówki. W pewnym momencie tracą nad sobą kontrolę i niemal rzucają się na jedzenie. Zjadają ogromne ilości pokarmu w krótkim czasie. Niejednokrotnie ich wartość odżywcza przekracza nawet kilkukrotnie zapotrzebowanie dobowe, a większość zdrowych osób nie byłoby w stanie zjeść podobnej ilości pożywienia w zbliżonych okolicznościach. Również sposób, w jaki chore w trakcie napadu przyjmują jedzenie znacznie odbiega od wszelkich norm kulturowych- nie dbają wtedy zupełnie o to co, i w jaki sposób spożywają. W trakcie epizodu i bezpośrednio po nim uczucie niepokoju i napięcia zanika. Rozluźnienie jest jednak tylko chwilowe. Szybko zostaje zastąpione przez poczucie winy z powodu utraty kontroli nad sobą. Chore zwykle postrzegają spożyte produkty jako niezdrowe i tuczące. Świadomość ta je przeraża. Czują się osaczone przez wyrzuty sumienia, chcąc się ich pozbyć- prowokują wymioty.
Czy po każdym epizodzie objadania się chore prowokują wymioty?
Po każdym epizodzie objadania się chore pragną się „oczyścić”. Najczęściej prowokują wymioty. Niektóre w trakcie napadu obżarstwa przyjmują znaczne ilości płynów, co może odruchowo prowokować wymioty. Część dziewcząt z upodobaniem sięga po środki przeczyszczające, lewatywy, inne między atakami podejmują bardzo drastyczne diety, lub bardzo intensywny wysiłek fizyczny. Niektóre sięgają po alkohol czy narkotyki. Niezależnie od sposobu chore za wszelką cenę dążą do pozbycia się przyjętego pokarmu. Wymioty to najczęściej występujące zachowanie kompensacyjne, trwają do momentu uzyskania pewności, że wszystko zostało usunięte (od kilku do kilkudziesięciu minut).
Jak to się zaczyna- czyli co bywa bezpośrednim czynnikiem rozwoju bulimii?
Większość dziewcząt, które popadają w anoreksję, ma za sobą nieudane doświadczenia ze stosowaniem przeróżnych diet. Często na początku mają nieznaczną nadwagę. Jedzenie, a raczej myślenie o jedzeniu absorbuje ich uwagę. Dopiero sytuacja stresowa- niekoniecznie związana z troską o wagę może sprowokować epizod obżarstwa i wymiotów, lub inną reakcję kompensacyjną. Przyczyny bywają różne- kryzys rodzinny, śmierć kogoś bliskiego, egzamin, zmiana szkoły, czasem ciąża.
Jak rozwija się choroba- czyli jak patrzeć, aby nie przeoczyć?
Zachowanie początkowo niczym nie różnie się od zachowania sprzed choroby, dlatego bulimia jest zwykle wykrywana stosunkowo późno. Dziewczęta starają się ukrywać swoje problemy- ataki obżarstwa i następowego oczyszczania się zwykle nie mają świadków.
Z jednej więc strony, epizody nadmiernego objadania się są niezależne od woli chorych- nie potrafią nad nimi zapanować, a z drugiej są częściowo zaaranżowane, przygotowane.
Wygląd dziewcząt długo nie zdradza istnienia choroby. Bulimia przebiega z okresami pogorszeń i polepszeń. Masa ciała- nie tylko na początku, ale często nawet po długim okresie choroby nie schodzi poniżej normy. Niemniej bulimiczki zwykle już od samego początku mają poczucie choroby. Część z nich wyraża chęć leczenia, ale trudno im wytrwać w tym postanowieniu.
Możliwe do zaobserwowania objawy związane są głównie z wymiotami.
Możemy spotkać się z :
- obrzękiem ślinianek przyusznych,
- chrypką,
- chorobami dziąseł- zmiany zapalne,
- skargami na dzwonienie w uchu,
- nasileniem zmian próchniczych.
Charakterystyczne są zmiany na grzbiecie dłoni, które powstają w momencie prowokowania wymiotów.
Długotrwała choroba może doprowadzić do licznych zaburzeń uchwytnych w badaniach lekarskich.
Czy bulimiczki są do siebie podobne?
Niektórzy mówią o tak zwanej osobowości bulimicznej, bezpieczniej jest jednak zwrócić uwagę raczej na pewne cechy charakteru wspólne chorującym na bulimię. Zaobserwowano, iż chore nie mają umiejętności samokontroli- miewają zmienne nastroje, częściej niż innym zdarza im się działać impulsywnie. Generalnie nie są z siebie zadowolone. Trwają w poczuciu braku sukcesu. Niektóre są odbierane jako wstydliwe, czy zamknięte w sobie, dlatego otoczenie może nie zdawać sobie sprawy, z tego, że młoda dziewczyna nosi w sobie chorobliwy lęk przed nadwagą.
Nie oznacza to oczywiście, że jeśli ktoś ma którąś, lub nawet wszystkie z podanych cech ton zachoruje na bulimię, tak jak ich brak nie gwarantuje, że nie dojdzie do rozwoju bulimii.
W jaki sposób leczy się bulimię?
Leczenie w bulimii zależy od stanu pacjenta. Można podzielić je na biologiczne i psychologiczne.
Terapia biologiczna, to leczenie objawowe- skupiające się na wyrównaniu poziomu życiowych pierwiastków (elektrolitów), ewentualnej odbudowie masy ciała. W tym celu wykorzystuje się odpowiednio dobraną dietę oraz lekarstwa- na przykład leki przeciwdepresyjne.
Metody psychologiczne to głównie psychoterapia. W zależności od potrzeb proponuje się psychoterapię rodzinną (skierowaną do całej rodziny), lub indywidualną (nastawioną na leczenie osoby chorej).
Większość chorych nie wymaga leczenia szpitalnego, proponuje się im prowadzenie w poradniach zdrowia psychicznego, lub psychologicznych.
Jeśli nurtuje Cię sposób odżywiania Twojego dziecka, niepokoją jego diety, utrata masy ciała- zgłoś się do lekarza.