Wykład pierwszy

Ogólna charakterystyka rachunkowości

1. Pojęcie rachunkowości

2. Historia rachunkowości

3. Cechy i funkcje rachunkowości

4. Zakres rachunkowości w świetle ustawy o rachunkowości

Rachunkowość jest systemem o charakterze retro- i prospektywnym odzwierciedlającym w mierniku pieniężnym sytuację majątkową i finansową jednostek gospodarczych, wynik finansowy oraz ujmującym kompletnie zachodzące w nich zjawiska i procesy gospodarcze w uporządkowany sposób za pomocą specyficznych metod, form, rozwiązań organizacyjnych i technicznych w celu zaspokojenia potrzeb informacyjnych użytkowników.

Historia rachunkowości - etapy rozwoju:

1. Prowadzenie ewidencji gospodarczej w starożytności (Mezopotamia - gliniane tabliczki, Egipt - zwoje papirusu, Grecja i Rzym - tabliczki woskowe)

2. Średniowieczna księgowość kupiecka XI wiek

3. Opracowania naukowe omawiające zasady prowadzenia księgowości XV w. (Luca Paccioli „Zasady arytmetyki, geometrii, proporcji i proporcjonalności” 1494 r.)

4. Rozwój rachunku kosztów (rewolucja przemysłowa XVIII w.)

5. Rozwój teorii rachunkowości (XX w.)

6. Rozwój Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (współczesność)

Cechy i funkcje rachunkowości

Rachunkowość jest traktowana jako system; posiada ustalony cel, składa się z określonych elementów (podsystemów) wzajemnie powiązanych oraz spełnia typowe funkcje systemów, obejmujące wejście, transformację, wyjście.

Rachunkowość przedstawia sytuację majątkową i finansową jednostek gospodarczych oraz ich wyniki finansowe, a także zachodzące w nich zjawiska i procesy.

Odzwierciedlenie wspomnianych zjawisk i procesów odbywa się za pomocą metod, zasad, konwencji i standardów rachunkowości.

Celem rachunkowości jest zaspokojenie potrzeb informacyjnych różnych użytkowników.

Cechy rachunkowości:

1. Głównie wartościowe opisywanie działalności gospodarczej

2. Stosowanie metody bilansowej i zasady podwójnego zapisu

3. Wykorzystywanie specyficznego urządzenia ewidencyjnego o nazwie „konto”

4. Obowiązek udokumentowania zapisów

5. Weryfikacja zapisów za pomocą inwentaryzacji

6. Przestrzeganie zasady ciągłości

Funkcje rachunkowości:

Informacyjna:

Sprawozdawcza

Dowodowa

Optymalizacyjna

Kontrolna

Analityczna

Funkcja informacyjna - nadrzędna funkcja rachunkowości polegająca na dostarczaniu informacji odbiorcom zewnętrznym i wewnętrznym, pozostałe funkcje są ich pochodnymi.

Funkcja sprawozdawcza - sporządzanie zestawień i sprawozdań dostosowanych do potrzeb odbiorców zewnętrznych i wewnętrznych.

Funkcja dowodowa - wykorzystanie urządzeń księgowych jako dowodu w ewentualnych procesach sądowych.

Funkcja optymalizacyjna - stworzenie podstaw dokonywania wyborów decyzyjnych i kształtowania przyszłej działalności gospodarczej.

Funkcja kontrolna - ochrona majątku przed nadużyciami, ochrona wierzycieli (zdolność płatnicza), ocena rzeczywistej sytuacji gospodarczej.

Funkcja analityczna - badanie i interpretacja informacji z rachunkowości w różnych przekrojach w celu ustalenia powiązań przyczynowo-skutkowych.

Zakres rachunkowości w świetle ustawy o rachunkowości:

Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości

Ustawa określa zasady rachunkowości oraz tryb badania sprawozdań finansowych przez biegłych rewidentów.

Przepisy ustawy o rachunkowości stosuje się do:

1. Spółek handlowych (osobowych i kapitałowych, w tym również organizacji) oraz spółek cywilnych, z zastrzeżeniem pkt 2, a także innych osób prawnych , z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego,

2. Osób fizycznych, spółek cywilnych oraz osób fizycznych , spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie obcej 1 200 000 EURO,

3. Jednostek organizacyjnych działających na podstawie Prawa bankowego, Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności ubezpieczeniowej lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, bez względu na wielkość przychodów,

4. Jednostek budżetowych,

Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie mogą stosować zasady rachunkowości określone ustawą również od początku następnego roku obrotowego, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej 1 200 000 EURO. W tym przypadku osoby te lub wspólnicy przed rozpoczęciem roku obrotowego są obowiązani do zawiadomienia o tym urzędu skarbowego, właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym.

Rachunkowość jednostek obejmuje:

1. Przyjęte zasady (politykę) rachunkowości,

2. Prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowy, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznymi systematycznym,

3. Okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów,

4. Wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego,

5. Sporządzanie sprawozdań finansowych,

6. Gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą,

7. Poddanie badaniu i ogłoszenie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą.

Przyjęte zasady (polityka) rachunkowości to wybrane i stosowane przez jednostkę rozwiązania dopuszczone ustawą, w tym także określone w MSR, zapewniające wymaganą jakość sprawozdań finansowych.

Rachunkowość wykład pierwszy

Rok akademicki 2009/2010 System niestacjonarny

4

---