Pax Britanica

1914-1944

1945-1973 - PAX Americana

1973-1994

1995-2010

Polityka handlowa

Liberalizacja wymiany handlowej Towary pdst. (surowce i art. Rolnicze) Państwa najwyżej rozwinięte - art. Przemysłowe

1918-1924

1924-1929

1929-1939

Liberalizacja handlu międzynarodowego (układ GATT i EWG) Zniesienie ceł z okresu międzywojennego Liberalna polityka USA

Nasilenie barier protekcjonalistycznych Liczne konflikty handlowe Zahamowanie liberalizacji handlu na forum GATT Niewielkie efekty integracji regionalnej w Europie

Eliminacja barier handlowych w wyniku negocjacji Rundy Urugwajskiej GATT Utworzenie Światowej Organizacji Handlu Proces liberalizacji w skali globalnej Nasilenie protekcjonizmu po 2000 roku

Eskalacja barier handlowych, powrót do protekcjonizmu

Polepszenie stosunków międzynarodowych

Wzrost protekcjonizmu i załamanie handlu światowego - bariery handlowe

Przepływy kapitału

Wielka Brytania - ZIB - Europa Zachodnia, USA, Indie Francja, Niemcy - pożyczkowa forma wywozu kapitału - Europa Wschodnia i Afryka Kolejnictwo, górnictwo, hutnictwo, bankowość, handel, rolnictwo

Rozpad międzynarodowego rynku kapitałowego - ruch kapitału związany głównie z wypłatą reparacji wojennych Głównym pożyczkodawcą - USA

Wzrost międzynarodowych przepływów kapitałowych Głównym eksporterem kapitału USA

Drastyczny spadek zagranicznych inwestycji kapitałowych, ograniczenia w wywozie kapitału

Wzrost poziomu ZIB firm amerykańskich w Europie Rozwój ZIB i działalności korporacji międzynarodowych - USA, następnie inwestycje europejskie i japońskie

Ekspansja inwestycyjna, obejmująca wszystkie kontynenty Inwestycje w krajach słabiej rozwiniętych, przede wszystkim azjatyckich oraz Meksyku i Brazylii, w celu racjonalizacji kosztów produkcji Umiędzynarodowienie produkcji Główni inwestorzy: Europa Zachodnia i Japonia USA staje się miejscem lokaty ZIB

Wzrost znaczenia UE jako inwestora zagranicznego i obszaru inwestowania Wzrost napływu kapitału do Azji Południowo-Wschodniej Wzrost napływu kapitału do krajów Europy Środkowo-Wschodniej Rozwój ZIB w dziedzinie usług Wzrost liczby fuzji i przejęć Outsourcing w krajach rozwijających się Ekspansja inwestycyjna korporacji międzynarodowych

Układ sił gosp.

Wielka Brytania, USA (wzrost zewnętrznej ekspansji), Niemcy, Francja, Rosja, Indie, Belgia

Utrata pozycji lidera przez Wielką Brytanię na rzecz USA Wzrost znaczenia Japonii

USA gospodarką dominującą (zniszczenia w Europie)

USA, Wielka Brytania, Niemcy (z Austrią), Japonia, Francja

USA wiodącym centrum gospodarki światowej, wzrost znaczenia Europy Zachodniej i Japonii Triada gospodarcza

Wzrost znaczenia nowo uprzemysłowionych krajów azjatyckich oraz Brazylii i Meksyku USA, Wspólnota Europejska

Wzrost znaczenia krajów rozwijających się - zwłaszcza Chin, Indii i Brazylii Utrata pozycji przez Japonię Największy udział w światowym PKB i handlu mają UE i USA Wzrost znaczenia ugrupowań regionalnych

System walutowy

System waluty złotej oparty na stałych kursach walut i pełnej wymienialności walut na złoto

Upadek systemu waluty złotej Przejście do płynnych kursów walut Wysoka inflacja

Powrót do systemu waluty złotej - Gold bulion Standard, Gold Exchange Standard

Załamanie systemów walutowych, upłynnienie funta i dolara

System walutowy z Breton Woods - stałe kursy walutowe, dolar USA pieniądzem światowym wymienialnym na złoto

Niestabilność walutowa, inflacja Odejście przez większość krajów od stałych kursów walutowych Zwiększone ryzyko kursowe

System wielodewizowy - funkcję pieniądza światowego pełni wiele walut, największe znaczenie mają dolar, euro, funt brytyjski i jen japoński

Wzrost gosp.

Wzrost gospodarczy - bardzo duży wzrost dynamiki produkcji światowej i jeszcze większy obrotów handlowych

Załamanie gosp. Po I wojnie światowej, gwałtowny spadek produkcji w Europie, zmniejszenie się obrotów handlowych

Ożywienie gospodarcze

Kryzys i dezorganizacja gospodarki światowej

Wysokie tempo wzrostu gospodarczego spowodowane m.in. wysoki popyt konsumpcyjny i inwestycyjny, wysoki poziom inwestycji infrastrukturalnych, wzrost wydajności pracy, kwalifikacji, zmiany technologiczne, sprzyjająca polityka rządów i działalność korporacji międzynarodowych

Głęboki kryzys gospodarczy, spadek dynamiki wzrostu PKB, wydajności pracy i stagflacja Spadek popytu i produkcji na głównych rynkach świata

Ożywienie gospodarcze w Europie Zachodniej i USA od połowy `80 Wysoka dynamika wzrostu w krajach Azji Południowo-Wschodniej i wzrost ich udziału w światowej produkcji Spadek dynamiki wzrostu PKB Japonii, spadek wydajności pracy w UE Najwyższa dynamika PKB w Chinach i wzrost ich udziału w produkcji światowej

Postęp tech.

Rozwój masowej produkcji i nowych gałęzi przemysłu, nowe formy przedsiębiorstwa - spółka akcyjna, wzrost znaczenia dużych przedsiębiorstw Rozwój systemu bankowego o zasięgu międzynarodowym, giełd i banków inwestycyjnych Wielkie monopole i kartele międzynarodowe - przemysł naftowy, ciężki, elektrotechniczny i cukrowniczy

Ograniczenie rozmiarów produkcji w Wielkiej Brytanii, Francji i Niemczech

Wzrost znaczenia nowych źródeł energii, energia elektryczna, ropa naftowa, metale kolorowe, stal

Załamanie produkcji w Ameryce Płn, Płd i Europie

Zmiany technologiczne, produkcja na wielka skalę, prace badawcze, wzrost nakładów na B+R, włókna syntetyczne, rozwój elektroniki, automatyzacja produkcji, zmiany w dziedzinie transportu (spadek kosztów i czasu, nowe środki - tr. Lotniczy), rozwój telewizji

Pojawienie się nowych, bardziej energooszczędnych technologii Rozwój przemysłu elektronicznego i początki informatycznego Poprawa metod komunikacji Wzrost kosztów transportu spowodowany wzrostem cen paliw

Intensyfikacja zmian w wykorzystywanych technologiach Rozwój nowoczesnych dziedzin produkcji: TI, telekomunikacja, farmaceutyka, biotechnologia Wzrost liczby oferowanych produktów, większe zróżnicowanie Skrócenie cyklu życia produktu Spadek kosztów i redukcja czasu transportu Internet, transmisja satelitarna, rozwój telefonii komórkowej

---