Ćwiczenia ortofoniczne
Ćwiczenia słuchowe- rozwijają percepcję słuchową. Wiążą się ściśle z mową, obejmują wyróżnianie wyrazów w zdaniu, sylab i głosek w wyrazach, dotyczą więc słuchu fonematycznego. Stanowią przygotowanie dzieci do nauki czytania i pisania:
1."Wstań - siadaj" - dzieci stoją w kręgu. Jedno z nich stoi w środku. Na jego hasło "wstań" - należy usiąść. Po dyspozycji "siadaj" - trzeba wstać. Urozmaiceniem może być forma, w jakiej prowadzący podaje dyspozycje: prośby, błagania, rozkazu, szeptu. Kto się pomyli daje fanta lub odchodzi z gry.
2."Miłośnicy motoryzacji" - dzieci rozpoznają odgłosy charakterystyczne dla pojazdów: samochodu, pociągu, karetki pogotowia, straży pożarnej, tramwaju itp.
3. Synteza słuchowa. Nauczycielka mówi wyrazy. Dzieci, gdy usłyszą w wyrazie „ul”, tupią nogami:
ulica maluch okulary mulat
mapa sklep miód stolik
drzwi plan lodówka krzesło
wulkan tulipan tata zlew
kula but nos ulga.
1.”Co ja robię?”- uderzanie o siebie: klockami, łyżeczkami, kamykami, łyżeczką w pustą szklankę; klaskanie, darcie papieru, gniecenie papieru.
2."Kto to powiedział" - jedno z dzieci ma zawiązane oczy. Musi odgadnąć, który z kolegów się odezwał.
3.Nauczyciel recytuje wiersz. Jeżeli dzieci usłyszą głoskę „sz” i /s/ wówczas szeleszczą kartką papieru.
„Jedna szczypawka drugiej szczypawce
opowiadała bajki na trawce.
obok usiadły dwa małe świerszcze
mówiły ładnie prosiły jeszcze.”
1.Nauczyciel wymawia wyrazy z głoską „sz” i „s”. Jeżeli dzieci usłyszą wyrazy z głoską „sz” potrząsają grzechotką, jeżeli z głoską „s”- siedzą cicho: szafa, sanki, szkoła, sen, szyba, szyna, szelki, szkoda, szosa, samochód, sobota, szatnia, szalik, sklep, sznurek, szynka, szpital, sosna, sowa, syn, samolot.
2.Uderzamy drewniana pałeczką np. w szkło, żelazo, kamień, drewno.
Zadaniem dziecka jest odgadnięcie w jaki przedmiot stukamy.
3.”Co słyszę”- rozpoznawanie odgłosów z otoczenia, np. z ulicy, sąsiedniego pokoju.
4.”Co się toczy?”- toczenie po podłodze piłki, kasztana, kamyka itp.
Dziecko odgaduje, co toczymy.
5.Rozpoznawanie różnych rzeczy w zamkniętym pudełku przez potrząsanie pudełkiem (groch, kamyki, gwoździe, guziki, cukier, kasza itp.)
6.”Jaki to instrument?”- dziecko rozpoznaje efekty akustyczne wydawane przez instrumenty.
7.”Kto mnie woła”- rozpoznawanie głosu mamy, taty, babci…
8.Klaskanie w ręce- dziecko pokazuje na palcach ile było klaśnięć lub robi tyle kroków do przodu.
9.Wyklaskiwanie rytmu piosenek, wierszyków.
10.Rozpoznawanie głosów zwierząt, pojazdów, urządzeń itp.
11.”Zabawa w chowanego”- szukanie ukrytego zegarka, dzwoniącego budzika, grającego radia itp.
12.”Co słyszysz?”- wyróżnianie głosek i sylab na początku wyrazów (w nagłosie).
13.”Co powiedziałam”- odgadywanie słów wypowiadanych głoskami i sylabami, np. o-s-a (osa), d-o-m-e-k (domek), te-le-fon (telefon).
Zabawa w wyrazy”- mówienie wyrazów na daną głoskę, sylabę; np. o- oko, obraz, ba- balon, banan.
14.”Poszukaj obrazka”- wyszukiwanie obrazka na daną głoskę, sylabę.
15.Rozróżnianie wyrazów w zdaniach- analiza słuchowa. Nauczycielka mówi zdania , a dzieci układają tyle klocków, ile jest wyrazów w zdaniu:
-Kasia idzie
-Zosia maluje obrazek
-Janek kupił trzy balony
-Pies gryzie kość
-Maciej dał bratu prezent
-Tata czyta czasopismo.
16."Wsłuchujemy się w ciszę" - dzieci zachowują się bardzo cicho i starają się usłyszeć te dźwięki, które normalnie zagłuszane są przez hałas.
17."Rytmiczne echo" - dzieci wystukują podany wcześniej rytm.
18."Zabawa w chowanego" - dziecko kierując się dźwiękiem wydawanym przez ukryty przedmiot, czy różne przedmioty, stara się je odnaleźć.
Cele ćwiczeń:
- uczą koncentrowania uwagi na sygnałach słuchowych,
- uczą analizowania tego, co się słyszy,