Podstawowe informacje
Czym jest keramzyt?
W formie użytkowej jest to granulowane kruszywo o strukturze porowatej, owalnym kształcie i różnym stopniu uziarnienia wynikającym z rodzaju frakcji. Najlepszy budulec ścian stosowany w nowoczesnym budownictwie. Określany jako „gliniane złoto'.
Od kiedy jest stosowany?
Od początku XX wieku wytwarzany jest na skalę przemysłową. Produkcję rozpowszechnili Amerykanie; pod nazwą haydit (od nazwiska osoby, która go opatentowała). Bardzo szybko rozpowszechnił się na zachodnich i skandynawskich rynkach budowlanych. W Polsce produkcję rozpoczęto w latach 70.
Produkcja.
Surowcem do produkcji jest jedynie oczyszczona glina, bez jakichkolwiek substancji szkodliwych. Proces produkcji polega na składowaniu surowca bezpośrednio po wydobyciu tzw. leżakowanie, następnie następuje rozdrobnienie i rozrobienie z wodą. Nie stosuje się żadnych dodatkowych domieszek. Powstałą w dotychczasowym procesie masę charakteryzuje duża plastyczność, jest ona następnie wypalana w temperaturze 1250 stopni Celsjusza w obrotowych piecach, podczas tego procesu kulki gliny kilkakrotnie zwiększają swoją objętość. Tak tworzą się porowate, pokryte ceramiczną powłoką ( o grubości 0,5-1 mm) kulki barwy czerwono-brązowej. Po ostudzeniu keramzyt sortuje się metodą przesiewu na poszczególne frakcje.W trakcie procesu wytwarzania keramzytu nie nie powstają odpady, a surowiec do jego produkcji dostarczają rodzime złoża glin ilastych na Pomorzu Gdańskim i Mazowszu.
Frakcje.
W procesie wypalania keramzytu można uzyskać różne frakcje tego materiału. Po sortowaniu keramzyt jest dostępny w następujących frakcjach:
- frakcja 0-2 mm (ciężar objętościowy - 425-575 kg/m3)
- frakcja 2-4 mm (ciężar objętościowy - 332-449 kg/m3)
- frakcja 4-8 mm (ciężar objętościowy - 280-380 kg/m3)
- frakcja 4-10 mm (ciężar objętościowy - 270-370 kg/m3)
- frakcja 8-20 mm - (ciężar objętościowy - 230-310 kg/m3)
- frakcja 10-20 mm - (ciężar objętościowy - 230-310 kg/m3)
Do czego stosowane są poszczególne frakcje?
- 0-2 mm - kruszywo do produkcji zapraw ciepłochłonnych
- 2-4, 4-8, 4-10 mm - surowiec idealny do produkcji pustaków, elementów drobno i wielkowymiarowych oraz lekkich betonów
- 10-20 mm - materiał niezastąpiony w geotechnice, ogrodnictwie i różnego rodzaju izolacjach.
Właściwości.
1. Keramzyt charakteryzuje się niskim współczynnikiem przewodności cieplnej co sprawia, że można wykorzystywać go do wykonywania elementów o doskonałej izolacyjności - ściana z keramzytu o grubości 15 centymetrów izoluje w równym stopniu, co ściana z cegły o grubości pół metra, Bardzo dobry współczynnik przenikania ciepła U= 0,26 W/m2*K
2. Keramzyt jest doskonałym kumulatorem ciepła, dzięki czemu ściana z keramzytu potrafi utrzymać ciepło dłużej niż ściany z innych materiałów budowlanych,
3. Paraprzepuszczalność - dzięki czemu w naszych domach utrzymuje się bardzo korzystny mikroklimat. Wyroby z keramzytu charakteryzuje najlepsza paroprzepuszczalność spośród wszystkich materiałów dostępnych na rynku. Oznacza to, że ściany i stropy keramzytobetonowe swobodnie odprowadzają parę wodną na zewnątrz budynku nie dopuszczając do zawilgocenia budynku, a jak wiadomo tylko suchy materiał jest dobrym izolatorem przed zimnem.
4. Keramzyt jest odporny na czynniki chemiczne, atmosferyczne, grzyby, owady i gryzonie.
5. Keramzyt jest materiałem bezwonnym, pozbawionym związków palnych, mrozoodpornym, posiada małą nasiąkliwość i szybko oddaje wilgoć
6. Keramzyt jest czterokrotnie lżejszy od kruszyw naturalnych, jednak pomimo swej lekkości (ciężar keramzytu wynosi 0,65 - 0,30 kg/dm3) jest bardzo wytrzymały na ściskanie, jednocześnie zapewniając konstrukcjom budowlanym jedne z najlepszych właściwości statycznych.
7. Keramzyt jest niepalny - elementy budowlane z keramzytu posiadają najwyższą klasę odporności ogniowej (klasa A),
8. Struktura keramzytu zapewnia ścianom doskonałe właściwości dźwiękochłonne co przekłada się na komfort mieszkania w tego typu budynkach.
Zastosowanie.
-budownictwo,
-drogownictwo, do produkcji masy asfaltowej
-rolnictwo, stosuje się ściółkowanie w celu zahamowania rozwoju chwastów
-ogrodnictwo, do pokrycia gruntów wokół krzewów i rabatów kwiatowych, do wykonywania konstrukcji lekkich nasypów drogowych,
-kwiaciarstwo, jako składnik podłoży (w mieszankach z torfem, w ilości nie przekraczającej 1/3 objętości) do uprawy gerber, anturium, skrzydłokwiatu i innych.
-hydroponika, czyli bez gruntowa uprawa roślin.
-geotechnika, dzięki małemu ciężarowi i niezłej wytrzymałości nadaje się zwłaszcza do naprawy, wzmacniania i poprawy stabilności uszkodzonych bądź nierównomiernie osiadających nasypów, zboczy lub dróg
-radiestezja,
-drenaż.
Zastosowanie w budownictwie.
* Frakcje drobne w gotowych wyrobach wpływają na wytrzymałość i pozwalają na wykonywanie elementów konstrukcyjnych oraz są składnikami niektórych odmian tynków i zapraw,
* Frakcje grubsze zachowują cechy izolacyjno-konstrukcyjne,
* Frakcje najgrubsze - cechy izolacyjne (niekonstrukcyjne).
Poprzez odpowiednie dobieranie frakcji uzyskuje się wyroby o określonej jakości (tzn. o stałych parametrach, a więc zachowujących powtarzalność właściwości). To właśnie z tych powodów zakres zastosowania keramzytu w budynku jest dość obszerny.
Jego granulaty są np. składnikami lekkich betonów określanych mianem keramzytobetonów oraz wytwarzanych z nich produktów zwanych wyrobami keramzytobetonowymi, które mogą występować jako elementy prefabrykowane bądź być wytwarzane w warunkach in situ (czyli wykonywane na miejscu, w terenie). Należą do nich:
murowe elementy konstrukcyjne ścienne (bloczki i pustaki),
elementy parkanów i ekranów akustycznych,
elementy stropowe gęstożebrowe,
elementy wieńcowe i nadproża,
systemy kominowo-wentylacyjne,
elementy tzw. małej architektury.
W formie zasypowej granulat ten wykorzystywany jest:
do rozwiązań izolacji i drenażu podłoża, na którym posadowiona jest budowla,
do odciążania gruntów słabonośnych w celu odpowiedniego przygotowania podłoża pod realizacje projektowanych budowli,
do stabilizacji gruntów pod zabudowę na terenach pochyłych,
do wypełniania nierówności i ubytków w podłożu,
do systemów termoizolacji dachów płaskich,
do ociepleń podłóg na gruncie,
do ocieplania i renowacji stropów,
do systemów hydroizolacyjnych dachów zielonych jako element drenujący.
Gatunki keramzytu o najdrobniejszej granulacji są składnikami zapraw cienkowarstwowych oraz tynków ciepłochronnych.
Powyższe spektrum zastosowań dowodzi, że ten materiał możne być obecny niemal we wszystkich podstawowych elementach konstrukcji budynku.
Zastosowanie... Podłoże budowlane.
* Na gruntach niejednorodnych i o małej nośności nadaje podłożom wymaganą stateczność (stabilizuje grunt), gdzie w tych warunkach dopiero po jego położeniu można bezpiecznie realizować harmonogram prac budowlanych. Problemy z osiadaniem fundamentów na takich gruntach rozwiązywane są poprzez wymianę górnych warstw gruntu na podsypkę granulatu keramzytowego, która redukuje lub eliminuje późniejszy negatywny wpływ ciężaru budowli na podłoże (w tym na szkodliwe procesy osiadania budowli).
* Na terenach pochyłych taka podsypka ponadto wspomaga uzyskiwanie równomiernego rozkładu naprężeń pod obiektem budowlanym, a na gruntach spoistych ułatwia odprowadzenie wód opadowych z dużej powierzchni, co przy zmiennych warunkach hydrologicznych gruntu znacząco ogranicza możliwości i natężenie oddziaływania wód gruntowych na konstrukcję budynku.
Zastosowanie... Sieci instalacji podziemnych doprowadzanych do budynku.
* Granulat sprawdza się jako składnik technologii montażu i zabezpieczania instalacji, rurociągów podziemnych i przyłączy oraz urządzeń przydomowych (np. zbiorników podziemnych na olej opałowy).
* Dodatkowymi atutami jego zastosowania w tego typu pracach są możliwości ułożenia sieci na mniejszej głębokości niż przy technologiach konwencjonalnych, co pozwala znacząco obniżać koszty robocizny i zmniejszać negatywny wpływ na środowisko.
* Granulat skutecznie zabezpiecza sieci przed :
-przemarzaniem i uszkodzeniami spowodowanymi wysadzinami w gruncie oraz obciążeniami mechanicznymi wywołanymi np. ruchem pojazdów,
-zapewnia ochronę termiczną (izoluje cieplnie) i mechaniczną oraz drenaż gruntu (wymagany dla sieci ciepłowniczych, wodociągów, kanalizacji, kabli elektrycznych, gazociągów itp.).
-w warunkach pożaru z powodu niepalności nie przenosi ognia przez kanały rurowe (tworzy barierę przeciwogniową).
* Izolacja instalacji w takich kanałach jest szybka i łatwa do przeprowadzenia, bo polega tylko na równomiernym i dokładnym zasypaniu przewodów granulatem, który w razie awarii sieci lub jej remontu można łatwo wybrać, a później powtórnie wykorzystać.
Zastosowanie... Fundamenty.
W konstrukcjach fundamentowych keramzyt wykorzystywany jest w formie granulatu bądź zaprawy betonowej, w szczególności:
jako granulat przy wypełnianiu przestrzeni pomiędzy wykopem (skarpą wykopu) a ścianami do redukcji parcia i obciążeń gruntem ścian oporowych i konstrukcji przewidzianych do zasypania;
jako granulat do ocieplania ścian piwnicznych (zgodnie z projektem na odsłoniętych od gruntu ścianach wykonuje się pionową izolację przeciwwilgociową, układa geowłókninę na dnie i ścianach wykopu z zapasem pozwalającym na przykrycie granulatu od góry; w tak przygotowany wykop sypie się granulat i zagęszcza, przykrywa geowłókniną od góry, układa podsypkę żwirową/piaskową i na niej wykonuje opaskę betonową);
jako granulat do wykonywania drenażu opaskowego na gruntach o zmiennym poziomie wód gruntowych (wykonanie jak wyżej; grunt może się okresowo nawadniać, więc na poziomie fundamentów układa się w granulacie system drenów; przy jego układaniu powinno się korzystać z konsultacji geotechnicznej; drenaż w przepuszczalnym keramzycie jest najlepszą izolacją ścian piwnic, bo zbiera i odprowadza wodę z gruntu, dzięki czemu przeciwdziała jej wsiąkaniu w ściany);
jako keramzytobeton do wykonywania ścian fundamentowych i piwnicznych z wykorzystaniem wykonanych z niego gotowych elementów prefabrykowanych - pustaków fundamentowych i szalunkowych (z uwagi na obciążenia ze stropów przy sporządzaniu projektu należy pamiętać, by ławy fundamentowe były wykonywane wyłącznie z żelbetu).
Zastosowanie... Posadzki na gruncie.
* Keramzyt stosuje się do ocieplania i ochrony przeciwwilgociowej/przeciwwodnej posadzek w piwnicach i podpiwniczeniach w postaci granulatu lub w formie prefabrykatów (bloczków/płyt keramzytobetonowych)..
* Technologia z zastosowaniem granulatu przewiduje usunięcie warstwy humusu, na jej miejscu usypanie na gruncie 15-25 cm warstwy granulatu i jego zagęszczenie. Wierzch można pokryć cienką warstwą szprycu cementowego, który zespala granulat w górnej jego warstwie. Tę warstwę następnie przykrywa folia izolacyjna (lub papa albo geowłóknina) i położona na wierzchu siatka metalowa, które później zalewane są warstwą zaprawy betonowej tworzącą posadzkę.
* Stosowana jest też wersja z użyciem granulatu pakowanego w worki, które równomiernie układa się na ocieplanej powierzchni (tak aby dokładnie do siebie przylegały). Każdy worek wymaga kilkakrotnego przekłucia/przecięcia w celu odpowietrzenia i równomiernego rozłożenia granulatu w warstwie izolacyjnej. Zaletą tej metody jest przyspieszenie tempa robót (wyeliminowanie czynności zagęszczenia i wyrównania warstwy).
* Przy wykonywaniu posadzek na gruncie z użyciem bloczków izolacyjnych po zdjęciu warstwy humusu wprowadza się wypoziomowaną i zagęszczoną podsypkę piaskową, na której układa się elementy prefabrykowane (dalsze etapy prac są identyczne jak przy technologii z użyciem granulatu).
Zastosowanie... Ściany wewnętrzne i zewnętrzne.
* Ceramika budowlana oparta na keramzytobetonie zachowuje w sobie wszystkie korzystne główne cechy keramzytu, w tym izolacyjność i pojemność cieplną, izolacyjność akustyczną, odporność ogniową, wytrzymałość mechaniczną, zwiększoną hydrofobowość, neutralność i odporność biologiczną oraz lekkość (porównywalnie niższą w stosunku do alternatywnych materiałów). Nawet w przypadkach nadzwyczajnego zawilgocenia murów (np. pod wpływem długotrwałych opadów, zalania mieszkania, uszkodzenia rynien i rur spustowych itd.) izolacyjność takich ścian zmienia się nieznacznie, a ich wysychanie przebiega względnie szybko.
* Istotną jej cechą jest również odporność na czynniki atmosferyczne - powierzchnie takich elewacji w zasadzie nie wymagają dodatkowych zabezpieczeń przed deszczem, śniegiem ani mrozem i z tego względu budynek po wymurowaniu może być tynkowany w dowolnym terminie, dowolnym rodzajem tynku (w tym nawet tynkami cienkowarstwowymi) bez obawy o przemarzanie ściany.
* W technologiach budowy domów wykorzystuje się różne prefabrykowane elementy keramzytobetonowe, które znakomicie przenoszą obciążenia konstrukcyjne wynikające z projektu. Bardzo dobrze sprawdzają się w budownictwie jednorodzinnym, gdzie z powodzeniem konkurują z elementami murowymi wykonywanymi z innych materiałów budowlanych.
* W zależności od projektu stosowane są keramzytobetonowe cegły, bloczki, pustaki, a nawet prefabrykowane ściany. Takie elementy można wykorzystywać do wybranego w projekcie rodzaju ściany konstrukcyjnej i działowej. W szczególności mogą to być elementy do konstruowania jednowarstwowych ścian zewnętrznych (które zależnie od grubości wymagają bądź nie wymagają docieplenia), nienośnych ścian osłonowych, ścian trójwarstwowych, wewnętrznych ścian nośnych, działowych, kominowych, specjalnych. * Możliwe jest też docieplanie granulatem ścian szczelinowych metodą „blow-in”, gdzie granulat wypełnia przestrzenie ściany.
Zastosowanie... Ściany kominowe i wentylacyjne.
* W takich ścianach wykorzystywane są odpowiednio ukształtowane pustaki keramzytobetonowe, które stanowią obudowy kanałów kominowych i wentylacyjnych. Ze względu na ilość kanałów mogą to być kształtki jedno- bądź wielokanałowe. Przewody kominowe wykonywane są jako konstrukcje samonośne oddzielone od elementów nośnych budynku
* Uformowane z nich otwory kanałowe umożliwiają wentylację grawitacyjną bądź odprowadzanie spalin1).
* Wśród zalet warte uwagi są: duża odporność na działanie wysokich temperatur i pożar sadzy (odporność ogniowa nawet do 90 min), brak konieczności obmurowania, minimalne opory i dobry ciąg powietrza/spalin (ze względu na kolisty przekrój kanałów, małą ilość spoin na wysokości przewodu i dużą dokładność wykonania), łatwy i szybki montaż (oszczędności na robociźnie w porównaniu z przewodami ceramicznymi) oraz łatwość otynkowania (dobra przyczepność do struktury keramzytowej).
Zastosowanie... Tynki i zaprawy budowlane.
* Znane są technologie wykorzystujące granulat keramzytowy do zapraw i tynków cienkowarstwowych. Z uwagi na normatywny limit grubości stosowane są w nich granulaty o najniższych frakcjach (uziarnienie od 0 do 2 mm). * Takimi zaprawami można łączyć wszelkie elementy murowe charakteryzujące się dokładnymi wymiarami liniowymi oraz równymi krawędziami (ten warunek spełniają głównie bloczki i pustaki keramzytowe, silikatowe bądź wykonywane z ceramiki poryzowanej i betonu komórkowego).
* Obecność keramzytu nadaje zaprawie głównie własności ciepłochronne. Tynki cienkowarstwowe zawierające keramzyt mogą wchodzić w skład wielu systemów ociepleniowych.
* Ich atutem jest duża odporność na warunki atmosferyczne, głównie wilgotnościowe (deszcz, śnieg, mróz).
* Z informacji uzyskanych od polskich producentów keramzytu wynika jednak, że granulaty z polskich złóż nie są polecane do tego typu prac z uwagi na gorsze ich właściwości użytkowe.
Zastosowanie...Wieńce i nadproża.
* Elementy nadprożowe stanowią monolityczne belki prefabrykowane i kształtki U do samodzielnego wykonania bezpośrednio na budowie zgodnie z projektem nadproży, wieńców ich obmurówek itp. W korytkach kształtek nadprożowych umieszcza się zbrojenie, a przestrzeń wypełnia betonem. Ich szerokości i wysokości zwykle odpowiadają modularnym wymiarom pustaków. Rolę pustaków wieńcowych mogą spełniać bardzo wąskie pustaki, które stosuje się jako elewacyjną osłonę żelbetowego wieńca spinającego zewnętrzne ściany każdej kondygnacji.
Zastosowanie...Stropy.
* Keramzyt na stropach może być stosowany w ich konstrukcjach nośnych (stropowe pustaki keramzytobetonowe spełniające w stropach typu Teriva funkcję wypełnienia, a oprócz tego kształtujące żebra nośne i izolujące takie stropy termicznie i akustycznie).
* W niektórych typach sufitów i podłóg w formie granulatu zapewnia ochronę termoizolacyjną i akustyczną. W formie granulowanej z uwagi na naturalną lekkość jest to również znakomity materiał do docieplania stropów i podłóg drewnianych, zwłaszcza w obiektach zabytkowych, gdzie dodatkowo poprawia w nich parametry paroprzepuszczalności i znacznie obniża ciężar stropów w porównaniu do tradycyjnych technik ociepleń (np. warstwa keramzytu 15 cm waży tylko 40-50 kg/m2, a więc prawie o 80% mniej niż „zabytkowa” polepa, tj. mieszanina gliny, sieczki i wapna, umieszczona w przestrzeni między belkami).
* Zasypką można wypełniać też rozmaite zagłębienia w sklepieniach (zwłaszcza przy łukach, krzywiznach itp.), co też obniża ich ciężar.
Zastosowanie...Dachy.
* Zakres zastosowań keramzytu na dachach obejmuje stropodachy niewentylowane (pełne), wentylowane (dwudzielne) i dachy odwrócone (dachy użytkowe i dachy zielone), a nawet konstrukcje dachów krytych blachą trapezową, gdzie wykorzystywany jest w formie granulatu2).
* W stropodachach niewentylowanych spełnia funkcję izolacji termicznej i formuje również spadki płaszczyzny dachu; na płycie stropowej ostatniej kondygnacji układa się folię paroizolacyjną, wysypuje granulat zgodnie z projektem i regułami technologii (zagęszczenie warstwy, zachowanie stopnia spadku dachu), wykonuje szpryc cementowy, wylewa warstwę betonu, wreszcie pokrywa dach papą.
* W konstrukcjach stropodachów wentylowanych (np. dachów budownictwa wielkopłytowego lat 70.) ten lekki granulat może być wprowadzany do pustek metodą wdmuchiwania (blow-in). Pozwala on na szybkie, tanie i nieuciążliwe dla mieszkańców budynku ocieplenie stropu bez naruszania konstrukcji dachu.
* W konstrukcji dachu odwróconego granulat jako warstwa termoizolacyjna może docieplać płytę nośną stropodachu. Po jej przykryciu folią przeciwwodną i folią zabezpieczającą przed porastaniem korzeni można również na niej kłaść kolejną warstwę granulatu, który tym razem spełni funkcję drenażu.
* Ponadto w przypadku dachu zielonego (czyli ogrody na dachu) granulat może być wykorzystany jako domieszka do gleby w celu poprawy jej struktury i zmniejszenia ciężaru tej warstwy oraz jako czynnik ograniczający wegetację chwastów.
Zalety.
* znakomite parametry cieplne, akustyczne, przeciwpożarowe, higroskopijne i wytrzymałościowe.
* jest materiałem bezwonnym, niepalnym, mrozoodpornym o małej nasiąkliwości
* zapewnia utrzymanie zdrowego mikroklimatu w pomieszczeniach.
* surowiec łatwy w transporcie, nie nastręczający kłopotów przy składowaniu, prosty, a zarazem wszechstronny w użyciu, przy produkcji nie powstają odpady
Wady.
BRAK, w ostateczności cena.