Fundamenty to najmniej rzucająca się w oczy część budynku, ale jedna z najważniejszych. Od nich zależy trwałość i bezpieczeństwo całej konstrukcji. Źle wybudowane mogą być przyczyną licznych uszkodzeń, a nawet katastrofy budowlanej. Wybór materiału do wznoszenia ścian fundamentowych powinien więc być przemyślany, a ostateczna decyzja podjęta jak najwcześniej przed rozpoczęciem budowy.

Ściany fundamentowe

Monolityczne Beton najlepiej sprawdza się tam, gdzie ściany fundamentowe muszą mieć szczególnie dużą odporność na zawilgocenie. Możliwe są różnorodne warianty zbrojenia takich ścian, w przeciwieństwie do ścian z bloczków, w których da się wykonać jedynie proste zbrojenie poziome. Betonowe fundamenty są szczególnie polecane w przypadku gruntów niejednorodnych pod budynkiem i tam, gdzie jest wysoki poziom wody gruntowej. Ich budowa jest pracochłonna i zabiera sporo czasu. Szczególnie uciążliwa jest konieczność wykonywania deskowania i jego rozbiórki. Fundamentowe ściany z betonu są też dosyć drogie.

Murowane Ściany fundamentowe z bloczków lub pustaków zasypowych są polecane do gruntów spoistych lub niespoistych, w których poziom wody gruntowej nie jest wysoki. Nadają się do wszystkich konstrukcji typowych dla domów jednorodzinnych. Wykonuje się je łatwiej i szybciej od ścian monolitycznych. Trudniej tu również o popełnienie błędów. Murowane ściany z bloczków betonowych są tańsze od innych. Między innymi to przesądza o skali ich popularności.

Materiały na ściany fundamentowe

Do budowy ścian fundamentowych powinno się stosować materiały o dużej wytrzymałości na ściskanie, mrozoodporne i możliwie najmniej nasiąkliwe.

Beton 
Fundamenty robi się z betonu klasy B15, B20 lub B25. Można go zamówić w wytwórni, a beton klasy B15 przygotować nawet samodzielnie. Niedogodnością związaną z budową fundamentowych ścian z betonu jest konieczność robienia deskowania. Praca ta zajmuje dużo czasu i wymaga zakupu sporej ilości drewna. Lepszym rozwiązaniem są deskowania wielokrotnego użytku. Skracają one i ułatwiają pracę. Ich wypożyczenie może się okazać bardziej opłacalne od kupowania drewna i robienia deskowania samodzielnie.  Betonowe ściany fundamentowe, zwłaszcza piwniczne, wymagają przeważnie zbrojenia prętami stalowymi (jeśli projekt tak zakłada). Zaletą betonowych ścian jest ich duża wytrzymałość na ściskanie i stosunkowo mała nasiąkliwość. Podstawową wadą jest to, że trudno się je wykonuje przy bardzo niskiej lub bardzo wysokiej temperaturze. Latem świeży beton trzeba zraszać wodą, zimą poprawiać jego urabialność odpowiednimi domieszkami.  Do zrobienia fundamentów można też zamówić beton wodoszczelny, o znacznie mniejszej nasiąkliwości od tradycyjnego.

Bloczki betonowe lub keramzytobetonowe.
Te pierwsze są najpopularniejszym materiałem do murowania ścian fundamentowych. Bloczki betonowe ważą 20-29 kg. Keramzytobetonowe są od nich lżejsze, ważą 16-20 kg. Mają też mniejszą nasiąkliwość. Bloczki są produkowane w trzech rozmiarach - mają szerokość 12, 25 lub 38 cm. Są mrozoodporne, wytrzymałe na ściskanie. Nadają się niemal do wszystkich ścian fundamentowych. Mają mniejszą wytrzymałość na obciążenia boczne niż zbrojone ściany z betonu.

Pustaki zasypowe
Wytwarza się je z betonu lub keramzytobetonu. Mają duże otwory, które w trakcie budowy ścian wypełnia się betonem klasy B15. Pustaki zasypowe pełnią więc funkcję deskowania traconego. W ich otworach można pionowo umieszczać pręty zbrojeniowe.
W sprzedaży są pustaki o szerokości od 9 do 29 cm, a także pustaki połówkowe, narożnikowe lub wieńcowe. Niektóre pustaki można łączyć na sucho, a niektóre przed wypełnieniem betonem trzeba połączyć zaprawą cementową. Ściany z pustaków zasypowych, zwłaszcza tych w całości wypełnianych betonem, mają bardzo dużą wytrzymałość na ściskanie i obciążenia boczne. Są też mrozoodporne i mają nasiąkliwość podobną jak bloczki betonowe.

Ścienne jako podziemne
Z betonu komórkowego, silikatów lub pustaków ceramicznych można budować ściany piwniczne. Producenci tych wyrobów zapewniają, że nadają się one do tego równie dobrze jak bloczki betonowe, pustaki zasypowe lub beton. Normy nie zabraniają używania tych materiałów do budowy ścian zagłębionych w gruncie, pod warunkiem że nie zaistnieje ryzyko podniesienia się poziomu wody gruntowej.
Ściany takie trzeba murować na pełne, pionowe i poziome spoiny (elementy z wpustami i wypustami również) oraz jak najdokładniej zaizolować przeciwwilgociowo, stosując najlepszej jakości materiały hydroizolacyjne.

Kłopotem przy budowie ścian betonowych jest drewno z deskowania, które nie zawsze można później rozsądnie spożytkować.

Ściany z bloczków muruje się najczęściej na zaprawę cementową.

Co wpływa na koszt fundamentów?

Niezależnie od tego, jakie ściany wybierzemy, na koszt fundamentów będzie mieć wpływ przede wszystkim wielkość domu. Im większa kubatura budynku, tym solidniejsze muszą być jego fundamenty. Gdy zdecydujemy się na fundamenty monolityczne, na koszt będzie mieć wpływ dosyć wysoka cena robocizny. Trzeba też pamiętać, że sporo kosztuje drewno na deskowanie. Jeśli jednak po rozbiórce nie będzie zbytnio zniszczone, można je wykorzystać do budowy innych deskowań (wieńców, stropów, nadproży). Więcej zapłacimy za fundamenty monolityczne, jeżeli wytwórnia betonu będzie daleko od naszej posesji. Płaci się bowiem za beton i za każdy kilometr drogi, jaką musi pokonać betonowóz i samochód z pompą do betonu. Dotyczy to także innych materiałów kupowanych w składzie lub wytwórni.
Ściany fundamentowe z bloczków są tanie. Niewiele kosztuje materiał, jak również robocizna. Jednak bloczki mają określone wymiary, które nie zawsze będą pasować do szerokości ścian wynikającej z projektu. Czasem więc trzeba zastosować szersze bloczki i poszerzać ławy fundamentowe. Wiąże się to ze wzrostem ostatecznej ceny.
Koszt ścian z pustaków zasypowych zależy od tego, czy będą one całkowicie, czy tylko częściowo wypełniane betonem. Decydując się na taką technologię, możemy zapłacić więcej za wykonawstwo, niż gdybyśmy robili ściany monolityczne. Nie jest to jednak reguła i zależy od tego, jaką ekipę zatrudnimy.

---