A oto kilka przykładów takiej regulacji konstytucyjnej:

- „Powszechnym obowiązkiem władzy publicznej jest zapewnienie reali­zacji prawa do pracy, mieszkania i wykształcenia oraz prowadzenia działal­ności mającej na celu opiekę, bezpieczeństwo socjalne oraz właściwe stosunki międzyludzkie"¹⁸.

- „W wykonywaniu funkcji administracyjnych do Rządu należy: [...] dokonywanie wszystkich czynności oraz przedsiębrać wszelkie konieczne kroki konieczne dla zadośćuczynienia potrzebom zbiorowym"¹⁹.

- „Kto popada w trudną sytuację i nie jest w stanie zatroszczyć się o siebie, ma prawo do pomocy i opieki oraz do środków, które są niezbędne do zapew­nienia egzystencji godnej człowieka"²⁰.

- „Każdy ma prawo [...] do zabezpieczenia socjalnego, do ochrony zdro­wia, do pomocy społecznej, medycznej i prawnej"²¹.

- „Władze państwa są zobowiązane do stworzenia warunków umożli­wiających każdej zdolnej do pracy osobie utrzymania się ze swej pracy"²².

- „Republika stara się o opiekę socjalną i bezpieczeństwo socjalne obywa­teli zgodnie z zasadą sprawiedliwości społecznej"²³.

- „Państwo zapewnia każdemu [...] wystarczające świadczenia socjalne i usługi medyczne, jak również dbać będzie o zdrowie obywateli"²⁴.

- „Osobom chorym, niedołężnym oraz innym obywatelom, którzy z po­wodu bezrobocia albo niezdolności do pracy pozbawieni są środków do życia,

Republika zapewnia prawo do pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych"²⁵.

- „Obywatel Estonii ma prawo do pomocy państwa w razie starości, niezdolności do pracy, utraty żywiciela lub ubóstwa"²⁶.

¹⁸ § 2 Konstytucji Szwecji z dnia 21 grudnia 1988; zob. Konstytucja Szwecji, Wydaw­nictwo Sejmowe, Warszawa 1991, s. 7.

19 Art. 202 Konstytucji Republiki Portugalskiej z dnia 2 kwietnia 1976 r.; zob. Konsty­tucja Republiki Portugalskiej, Ossolineum 1982, s. 116.

²⁰ Art. 12 Konstytucji Federalnej Konfederacji Szwajcarskiej z 18 kwietnia 1999 r.; zob. Konstytucja Szwajcarii, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2000, s. 45.

²¹ Art. 23 Konstytucji Belgii z dnia 14 lutego 1994 r., zob. Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996, s. 26.

²² Art. 110 Konstytucji Królestwa Norwegii, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996, s. 52.

²³ Art. 35 Konstytucji Republiki Macedonii z dnia 17 listopada 1991 r.; zob. Konstytucja Macedonii, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1999, s. 27.

²⁴ § 15a Konstytucji Finlandii, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1997, s. 78.

²⁵ Art. 57 Konstytucji Republiki Chorwackiej z dnia 22 grudnia 1990 r.; zob. Konstytu­cja Republiki Chorwacji, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1995, s. 30.

²⁶ § 28 Konstytucji Estonii, Wydawnictwo Sejmowe, s. 35.

146

- „Republika Węgierska zapewnia prawo do zaopatrzenia w ramach ubez­pieczenia społecznego i poprzez system instytucji socjalnych"²⁷.

- „Państwo chroni zdrowie obywateli i podejmuje specjalne środki dla ochrony młodzieży, osób starych, inwalidów oraz udziela pomocy ubogim"²⁸.

- „Organizacja nauczania publicznego, bezpłatnego i świeckiego wszyst­kich szczebli jest obowiązkiem państwa"²⁹.

- „Każdy kto znajdzie się w niedostatku materialnym, ma prawo do pomocy niezbędnej do zapewnienia podstawowych warunków życia"³⁰.

- „Republika uznaje prawo wszystkich obywateli do pracy i zapewnia efektywne korzystanie z tego prawa"³¹.

- „We wszystkich sferach życia państwo będzie starać się o promocję i rozwój programów opieki społecznej i społecznego dobrobytu oraz zdrowia publicznego"³².

Konstytucyjne określenie obowiązków państwa staje się podstawą do ustawowego określania zadań publicznych dla administracji publicznej. Okreś­lenie takie stanowi także gwarancję, że rząd nie może uwolnić się od przyjęcia na siebie zadań publicznych, które określi ustawodawca. Administracja rzą­dowa i administracja samorządowa nie mogą jednostronnie, kierując się wzglę­dami ekonomicznymi czy politycznymi, redukować zadań publicznych, za­wieszać ich wykonywanie, przenosić obowiązek ich wykonywania na inne podmioty (na przykład na podmioty prywatne) lub w inny sposób odstępować od ich wykonywania, gdy zadania te określono w ustawach.

Dochodzimy w ten sposób do jakże aktualnej współcześnie problematyki tak zwanej prywatyzacji zadań publicznych.

Prywatyzacja zadań publicznych, pojmowana jako powierzanie wykony­wania zadań publicznych podmiotom prywatnym, została zainspirowana po­glądami pochodzenia anglosaskiego, przyjmującymi, iż administracja publicz­na wykonuje zadania publiczne niewydajnie i nieefektywnie.

W koncepcjach amerykańskich podkreślano, że agendy administracji pub­licznej mają skłonność do marnotrawstwa zasobów, którymi zarządzają, wyka-

²⁷ § 70E Konstytucji Republiki Węgierskiej z dnia 18 października 1989 r.; zob. Konstytucja Republiki Węgierskiej, Wydawnictwo Sejmowe 1992, s. 58.

²⁸ Art. 21 Konstytucji Grecji z dnia 9 lipca 1975 r.; zob. Konstytucja Grecji, Wydaw­nictwo Sejmowe, Warszawa 1992, s. 18.

²⁹ Z wstępu do Konstytucji z 27 października 1946 r.; zob. Konstytucja Francji, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1997, s. 68.

³⁰ Art. 30 ust. 2 Karty Podstawowych Praw i Wolności Republiki Czeskiej z dnia 16 grudnia 1992 r.; zob. Konstytucja Republiki Czeskiej, red. i wstęp K. Skotnicki, Uniwersytet Łódzki, Łódź 1994, s. 63.

³¹ Art. 2 Konstytucji Włoch z 1948 r., cyt. za: Rett R. Ludwinowski, Prawo konstytu­cyjne porównawcze, Toruń 2000, s. 456.

³² Art. 25 Konstytucji Japonii z 3 maja 1947 r., cyt. za: R. R. Ludwinowski, Prawo konstytucyjne.... s. 457.

147

---