- unikaj zachowań, które mogłyby wzbudzić podejrzenie, że wyróżnia jakąś osobę lub grupę,
- unikaj zachowań, które mogłyby umożliwić innym ludziom dojście i wniosku o niemożności uznania twojego charakteru za nieskazitelny,
- zachowaj umiar i oględność w wypowiedziach publicznych, nie plotkuj bądź dyskretny, nie demonstruj swego osobistego stosunku do załatwianych spraw,
- nie reklamuj swej publicznej funkcji, nie pozyskuj klienteli, poklasku,
-bądź opanowany i taktowny, zachowaj powagę konieczną do sprawowania urzędu publicznego,
sprawując urząd publiczny nie prowadź równocześnie własnego
przedsiębiorstwa zarobkowego, nie podejmuj zajęć dodatkowych, które
kolidowałyby z piastowanym urzędem publicznym, nie podejmuj żadnej działalność dla wykonywania której mogłyby być wykorzystane przez ciebie informacji uzyskane w toku sprawowaniu urzędu,
- w wypowiedziach publicznych unikaj wyrażeń obraźliwych, nie posługuj się groźbą ścigania karnego lub dyscyplinarnego,
- powierzony urząd publiczny sprawuj wedle swej najlepszej wie i woli, z należytą uczciwością, sumiennością i gorliwością.
Należy zauważyć, że skodyfikowanie wszystkich norm etycznych pracownika administracji publicznej nie jest możliwe. Dla oceny etycznej określonego zachowania pracownika administracji publicznej, nie ujętego wyraźnie w żadnej szczegółowej normie etycznej, stosowane są ogólne normy prawa moralnego. A oto przykłady ogólnych norm moralnych: czyń dobro, unikaj czynienia zła, bądź prawdomówny, okaż należytą ofiarność, bądź cierpliwy bądź szlachetny, udzielaj pomocy drugiemu człowiekowi, służ radą, chroń swoja godność, nie naruszaj godności drugiego człowieka, kieruj się zaufaniem ( drugiego człowieka i zarazem roztropnością, nie poniżaj drugiej osoby, n krzywdź drugiego człowieka, nie pomawiaj drugiego człowieka fałszywie, n uprzedzaj się do drugiego człowieka, nie zazdrość drugiemu, przebacz drugiemu człowiekowi, nie chowaj urazy, działaj na korzyść drugiego człowieka współczuj drugiemu w cierpieniu, myśl dobrze o drugim człowieku, okazuj szacunek drugiemu człowiekowi, nie zniesławiaj nikogo, nie obrażaj nikogo, nie inspiruj do złego, szanuj prywatność drugiego człowieka, nie bądź zachłanny, nie bądź chciwy, nie gromadź dóbr z uszczerbkiem dla interesu publicznego czy prywatnego, unikaj chęci panowania nad drugimi, nie pochwalaj złego, nie pomagaj w złym, nie kłam, nie kieruj się gniewem, nie bądź egoistą, bądź szlachetny, panuj nad sobą, nie bądź zawistny, dbaj mocniej prestiż organizacji niż o własny prestiż, bądź sprawiedliwy.
Demokratyczne państwo prawa funkcjonuje dobrze, gdy etyczne zachowania pracowników administracji publicznej wspierane są etycznymi zachowaniami
280
obywateli. Gdy nieetyczne zachowania pracowników administracji publicznej spotkają się z nieetycznymi zachowaniami obywateli, państwo
może znaleźć się w kryzysie. Najczęściej spotykane sposoby wzmacniania i utrwalania etycznych zachowań pracownika administracji publicznej obejmują:
a) rozbudowywanie i popularyzację tak zwanych kodeksów etycznych
pracownika administracji publicznej,
b) ujmowanie norm etyki pracownika administracji publicznej w normy prawa stanowionego,
Najskuteczniejszym zaś sposobem umacniania etycznych zachowań jest
Uwrażliwienie sumień pracowników administracji publicznej.
„Istnieja zawody, z którymi wiąże się szczególny stopień społecznego zaufania i dla pełnienia których niezbędne jest przestrzeganie szczególnych godnego zachowania się, a zachowanie to może odnosić się również do sfery życia rodzinnego [...] Są to zawody i stanowiska, z którymi wiąże się szczególny stopień społecznego zaufania np. [...] stanowisko wysokiego urzędnika państwowego. Od osób zajmujących tego t stanowiska wymaga się czegoś więcej, niż tylko formalnego realiach ich obowiązków służbowych. Muszą one świecić przykładem także w sferze stosunków prywatnych i rodzinnych, a dyskwalifikujące iwanie się także w tym zakresie, może spowodować zmniejszenie czy nawet utratę kwalifikacji osobistych niezbędnych do zajmowania odpowiednich stanowisk" (fragment wyroku i uzasadnienia do wyroku Sądu ego z 6 marca 1991 r.).