OSOBOWOŚĆ SPOŁECZNA I JEJ ELEMENTY SKŁADOWE
Osobowość człowieka jest zintegrowaną całością elementów biogenicznych, psychogenicznych i socjogenicznych.
Elementy biogeniczne osobowości człowieka: wrodzone odruchy, cechy anatomiczne, procesy fizjologiczne,
Biologiczne podstawy i czynniki osobowości: system nerwowy, system gruczołów, procesy przemiany materii, popędy, różnice płciowe, cechy anatomiczne, procesy dojrzewania i rozwoju organizmu.
Elementy psychogenne osobowości: pamięć, uczucia, charakter, wola, wyobraźnia, spostrzegawczość, inteligencja.
Psychoanalityczna teoria osobowości człowieka: 3 pierwotne układy sił (a. zespół nieuświadomionych popędów - id - stanowiące siły motoryczne, b. jaźń - ego - obejmuje uczenie się, myślenie, postrzeganie; jest centralną częścią osobowości i kontroluje popędy id zgodnie z wymaganiami środowiska, c. superego - nadjaźń - cechy moralne, normy postępowania, sumienie.
Teoria psychologii marksistowskiej: materialistyczna i historyczna teoria człowieka (Pawłow)
Socjologiczna teoria osobowości: zespół trwałych cech jednostki wpływający na jej postępowanie, wyrastający na podbudowie cech biologicznych i psychicznych, a pochodzących z wpływu kultury i struktury zbiorowości, w których jednostka została wychowana i w których uczestniczy, obejmuje następujące elementy rozwinięte w procesie socjalizacji.
W procesie socjalizacji: kulturowy ideał osobowości, role społeczne, jaźń subiektywna, jaźń odzwierciedlona = OSOBOWOŚĆ
Ideał osobowości może się zmieniać pod wpływem klas społecznych, wieku, zawodu...
Osobowość reprezentatywna - osobowość wys. statystycznie najczęściej, zespół wspólnych cech istniejący u dużej ilości jednostek mimo różnic zewnętrznych,
Osobowość podstawowa kształtuje się w dzieciństwie. Kulturowy ideał osobowości w kontakcie instytucjami społecznymi i z pełnią kultury (zespół nakazów).
Rola społeczna: prawa i obowiązki. Proces realizacji roli zależny od: el. bio i psychogenicznych, wzoru osobowego, definicji roli, struktury grupy, stopnia identyfikacji jednostki z grupą
JAŹŃ SUBIEKTYWNA - pod wpływem społeczeństwa, poczucie własnej istoty
NORMALNA OSOBOWOŚĆ: przeciętna, przystosowania do kryteriów społecznych, zintegrowane elementy składowe.
Dezintegracja osobowości - przyjmowanie kilku rozbieżnych ról społecznych i wartości, nie dostosowanie wymagań roli do uwarunkowań psychicznych jednostki, rozkład elementów psychicznych.