Czynniki określające pozycję firmy na rynku i atrakcyjność branży według M. E. Portera

Źródło: opracowanie własne na podstawie M. E. Porter, Strategia konkurencji, PWE, Warszawa 1994, s. 22.

Substytuty

Nabywcy

Dostawcy

Potencjalni konkurenci

Konkurenci w sektorze

Rywalizacja między firmami

Bariery wejścia dla potencjalnych konkurentów:

• ekonomia skali, przejawiająca się w spadku kosztów jednostkowych wraz ze wzrostem produkcji,

• korzyści wynikające z doświadczenia,

• dostęp do wiedzy fachowej,

• lojalność klientów w stosunku do marki,

• koszty kapitałowe związane z wejściem na nowy rynek,

• dostęp do kanałów dystrybucji,

• dostęp do tanich czynników produkcji,

• koszty przestawienia produkcji,

• polityka rządowa.

Siła dostawców jest wysoka, gdy występuje:

• wysoki stopień koncentracji sektora dostawcy,

• silne uzależnienie jakości usługi finalnej od jakości produktu dostawcy,

• niepowtarzalności oferty dostawcy,

• łatwości i niewielki koszt zmiany dostawcy,

• duży udziału dostawcy w tworzeniu zysku nabywcy,

• możliwość podjęcia przez dostawcę produkcji dotychczasowego nabywcy,

• ostra walka konkurencyjna w sektorze dostawców.

Zagrożenie substytutami:

• ceny względne substytutów,

• koszt przestawienia,

• parametry jakościowe substytutu

• presja społeczna wymaga stosowania substytutów.

Rywalizacja w sektorze jest wysoka, gdy:

• liczba konkurentów jest duża,

• branża jest mało aktywna, dlatego wzrost sprzedaży jednej firmy może być osiągnięty tylko kosztem spadku sprzedaży innego przedsiębiorstwa,

• produkty nie są zróżnicowane i łatwo o ich zmianę,

• koszty stałe są wysokie i konieczne staje się optymalne wykorzystanie mocy produkcyjnych,

• bariery wyjścia z sektora są wysokie, dlatego korzystniej jest pozostać w sektorze niż przestawiać się na inne produkty/usługi lub rynki,

• rywale różnią się stosowanymi strategiami, pochodzeniem, kulturą.

Siła nabywców jest wysoka, gdy występuje:

• wysoki stopień koncentracji grupy nabywców,

• wysoki udział nabywców w kosztach całkowitych ponoszonych przez firmę np. marketing,

• wysoki stopień standaryzacji oferowanych produktów/usług,

• możliwości przejęcia przez klienta produkcji wyrobu lub usługi (integracja pionowa),

• znaczne uzależnienie jakości usługi (produktu) finalnej od jakości usługi świadczonej,

• duża wiedza nabywcy o sytuacji innych dostawców,

• niski poziom osiąganych przez klienta zysków związanych z zakupem (produkt o niskiej wartości).

---