NARODZINY I ROZWÓJ WSPÓLNOT EUROPEJSKICH (WE)

Pierwsze próby zawiązania WE sięgają XIV wieku naszej ery, potem pojawił się po II wojnie światowej.

I Mężem stanu był Churchill - 1946r.

09.05.1950r. Robert Szuman ogłasza deklaracje europejską

18.04.1951r. w Paryżu został podpisany traktat Paryski. Traktat ten powołał Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS). Traktat ustanawiający EWWiS był fundamentem, na którym powstała dzisiejsza UE.

Traktat ten podpisało 6 państw:

1. Belgia

2. Francja

3. Holandia

4. Luksemburg

5. RFN

6. Włochy

25.03.1957r. podpisano tzw. Traktaty Rzymskie na mocy, których ustanowiono dwie nowe instytucje:

1. Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG). Zniesiono cła we wzajemnym handlu i ustanowiono wspólną taryfę wobec państw trzecich.

2. Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euroatom)

Traktaty te zostały podpisane przez tą samą szóstkę państw co traktat ustanawiający EWWiS.

W 1965.04.08. podpisano Traktat Fuzyjny, na mocy, którego trzy wspólnoty ustanowiły trzy organy:

1. Parlament europejski

2. Komisja europejska

3. Trybunał Sprawiedliwości

Głównym osiągnięciem Wspólnoty było ustanowienie Rynku Wewnętrznego, opartego na tzw. czterech swobodach: wolnym przepływie towarów, usług, osób i kapitału między państwami członkowskimi.

W 1986 roku podpisano w Luksemburgu i Hadze Jednolity Akt Europejski i w akcie tym złożono przekształcenie trzech Wspólnot Europejskich (EWWiS, EWG i Euroatom)w UE

POWSTANIE UNII EUROPEJSKIEJ

W roku 1992.02.07 podpisano Traktat z Maastricht, który wszedł w życie 1 listopada 1993 roku i ustanowił on UE. Wprowadzono obywatelstwo Unii.

Cele Traktatu z Maastricht:

1. postęp gospodarczy i walutowy

2. zapewnienie UE tożsamości na arenie międzynarodowej

3. rozwój współpracy między państwami członkowskimi w zakresie polityki obronnej

4. zapewnienie ochrony praw człowieka UE

5. utworzenie obszaru bez granic wewnętrznych

W roku 1997.10.02 podpisano Traktat Amsterdamski. Określono w nim sposób głosowania w Radzie, liczbę komisarzy i parlamentarzystów uzależniono od poszerzenia UE. Wzmocniono kontrolę polityczną Parlamentu Europejskiego nad komisją. Wzrosła rola Trybunału Sprawiedliwości. Traktat ten wszedł w życie 1 maja 1999 roku

W roku 2001. 02. 26 podpisano Traktat Nicejski, który dotyczył:

1. składu Komisji Europejskiej - po 1 komisarzu każde państwo

1. systemu ważenia głosów w Radzie Europejskiej

2. ilości członków 732

Państwa, które weszły do UE:

1. W ramach pierwszego rozszerzenia w 1973 roku do Wspólnoty europejskiej weszły:

1. Wielka Brytania

2. Dania

3. Irlandia

2. W ramach drugiego rozszerzenia w 1981 roku:

3. Grecja

3. W ramach trzeciego rozszerzenia w 1985 roku:

1. Hiszpania

2. Portugalia

4. W ramach czwartego rozszerzenia w 1994 roku:

1. Austria

2. Finlandia

3. Szwecja

5. W ramach piątego rozszerzenia od 1.05.2004 roku:

1. Cypr 6. Malta

2. Czechy 7. Polska

3. Estonia 8. Słowacja

4. Litwa 9. Słowenia

5. Łotwa 10. Węgry

Kandydują: Bułgaria, Rumunia, Chorwacja, Turcja przybliżona data wejścia to 2007r.lub 2009.

Czym jest Unia Europejska - stowarzyszenie państw członkowskich, które opiera się na ścisłym procesie zjednoczonym.

UE opiera się na trzech filarach:

1. trzy wspólnoty gospodarcze EWG, Euroatom i EW Węgla i Stali

2. wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa wewnętrznego

3. sporawy wewnętrzne i wymiar sprawiedliwości

4. wspólna polityka obronna NATO

Języki obowiązujące w UE (jest ich 11):

Symbole UE:

1. flaga UE (12 gwiazdek złotych na niebieskim tle, gwiazda jest symbolem dążeń, marzeń, 12 jest liczbą stałą dlatego, że jest 12 godzin, 12 miesięcy, 12 znaków zodiaku i że było 12 apostołów) 8 grudnia jest dniem flagi europejskiej

2. hymn UE i jest to „Oda do Radości”

3. 09.05 jest dniem święta UE

4. wspólna waluta euro

5. paszport UE koloru ciemnoczerwonego

6. zawołanie, dewiza „zjednoczeni w różnorodność”

7. nagroda Karola Wielkiego

Instytucje, które wykształciły UE (tzw. system instytucjonalny WE i UE)

1. Parlament europejski

2. Komisja europejska

3. Rada europejska

4. Rada UE

5. Europejski Trybunał Sprawiedliwości

6. Sąd I instancji

7. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich

8. Komitet ekonomiczno-społeczny

9. Komitet regionów

10. Europejski Bank Centralny

11. Europejski Bank inwestycyjny

PARLAMENT EUROPEJSKI

• reprezentuje interesy wszystkich obywateli państw UE

• obecnie składa się z 626 posłów

• kadencja trwa 5 lat

• ostatnie wybory były w czerwcu 1999 roku

• parlamentarzyści wybierani są w głosowaniu tajnym, powszechnym(kiedyś było z mianowania)

Kompetencje:

1. uczestniczy w stanowieniu prawa UE

2. zatwierdza budżet

3. kontrola pracy Komisji Europejskiej

4. zatwierdza umowy stowarzyszenia z przyszłymi członkami

5. ma prawo do rozwiązania Komisji Europejskiej

6. powołuje rzecznika praw obywatelskich

7. powołuje komitety dochodzeniowe do zadania naruszania prawa

8. ma kompetencje prawodawcze

9. pełni funkcję w dziedzinie kontrolnej

10. ma funkcje decyzyjne lub współdecyzyjne

Komisja obraduje w ramach sesjach:

• zwyczajnych - trwa 1 rok i rozpoczyna się w drugi wtorek marca każdego roku kalendarzowego

• plenarnych - zbiera się raz na miesiąc z wyjątkiem sierpnia i trwa z reguły 1 tydzień

Siedzibą Parlamentu Europejskiego jest: Sztrasburg a niekiedy sesje są w Brukseli.

Obsługą zajmuje się: sekretariat Parlamentu, który mieści się w Luksemburgu.

Frakcje polityczne: ero deputowani zgrupowani są w tych frakcjach i pracują w Komisjach parlamentarnych.

KOMISJA EUROPEJSKA

• jest to główny organ wykonawczy UE nazywany Rządem Wspólnot Europejskich

• składa się z Komisarzy europejskich i jest ich obecnie 20 a po 1 maja 2004 będzie 30

• kadencja Komisji trwa 5 lat i upłynie w listopadzie 2004 roku i będzie ich 25

• na czele stoi przewodniczący Komisji Europejskiej - Romano Progi

• dwóch vice przewodniczących i są wybierani przez szefów państw członkowskich i zatwierdzani przez Parlament Europejski.

• członkowie są desygnowani

• komisja jest organem kolegialnym

• decyzje zapadają w drodze głosowania

• jest instytucją obradującą w systemie ciągłym

• członkowie zbierają się 1 raz w tygodniu w środę rano

Kompetencje:

1. prawo do inicjatywy gospodarczej

2. kontrola przestrzegania prawa wspólnego przez państwa członkowskie

3. kompetencje wykonawcze czyli wydawanie aktów prawnych

4. reprezentowanie UE na zewnątrz wobec państw trzecich i innych organizacji międzynarodowych

5. zarządzanie funduszami wspólnotowymi

6. odpowiadają politycznie przed Parlamentem Europejskim

Siedzibą Komisji Europejskiej jest: Bruksela, część biur znajduje się w Luksemburgu i we wszystkich państwach są przedstawiciele Komisji. W stolicach państw trzecich są delegatury Komisji Europejskiej.

RADA EUROPEJSKA

• jest to naczelny organ Unii Europejskiej

• składa się z 16 członków (15+1), są to szefowie rządów państw członkowskich + przewodniczący Komisji Europejskiej

• zbiera się 2 lub 3 razy do roku

Zdania:

1. stymuluje rozwój UE

2. określa kierunki rozwoju w kontekście przyjęcia nowych członków

3. na drodze dyplomatycznej rozwiązuje problemy, których nie udało się rozwiązać na niższych szczeblach

Siedzibą jest: Bruksela

RADA UNII EUROPEJSKIEJ nazywana też Radą Ministrów.

• jest to główny organ decyzyjny UE

• jest to najważniejszy organ prawodawczy UE

• składa się z obecnie z 15 członków (od 1 maja 2004 - 25 członków)

• członkami są ministrowie zagranicznych państw członkowskich albo ministrowie resortów

• nie jest to organ kadencyjny

• zbiera się 1 w tygodniu

• przewodniczącym jest minister z tego państwa, które sprawuje rezydencje w UE

• decyzje zapadają w drodze głosowania

• Rada UE zbiera się jako tzw.

• Rada do Spraw Ogólnych lub Rada Generalna, która grupuje ministrów spraw zagranicznych

• albo zbiera się jako Rada Techniczna i składa się z ministrów danej dziedziny

Kompetencje:

1. współtworzy prawo wspólnotowe UE

2. nadzoruje politykę budżetową i gospodarczą państw członkowskich

3. zawieranie umów i porozumień międzynarodowych

Siedzibą jest: Bruksela lecz w czerwcu, kwietniu i październiku obraduje w Luksemburgu

Rada UE ma dwa organy pomocnicze:

1. Komitet Stałych Przedstawicieli (COREPER), który składa się z ambasadorów państw członkowskich i zbiera się jeden raz w tygodniu.

2. sekretariat generalny

Wysoki Przedstawiciel UE do spraw wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa to tzw. Minister d/s zagranicznych.

EUROPEJSKI TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI

• składa się z 15 sędziów (z każdego państwa 1 osoba)

• jest niezależny

• sędziowie są niezawiśli

• zbiera się wobec potrzeb

• orzeczenia są jawne i prawomocne z chwilą rozstrzygnięcia

Kompetencje:

1. orzeka o zgodności aktów prawnych wydawanych przez WE z traktatami

2. podejmuje decyzje wobec państw członkowskich, które nie przestrzegają prawa europejskiego, na wniosek komisji

3. rozstrzyga spory między instytucjami WE a ich funkcjonariuszami

4. jest instytucją odwoławczą od orzeczeń Sądu I instancji

SĄD I INSTANCJI powstał 1 989 roku aby odciążyć Trybunał Sprawiedliwości

Kompetencje:

1. rozstrzyga w następujących sprawach:

• rozstrzyga spory między osobami fizycznymi i prawnymi UE a organami Wspólnot w zakresie konkurencji i dopingu

• orzeka o odpowiedzialności za szkody

• rozstrzyga spory w sprawie ograniczeń ilościowych co do produkcji węgla i stali

Siedzibą jest: Luksemburg

EUROPEJSKI RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH

Istnieje od 1992 roku

Kompetencje:

1. każdy obywatel, przedsiębiorstwo UE może zgłosić skargę na funkcjonowanie instytucji europejskiej (opieszałość administracji Unii, kontrakty z firmami)

2. każdy obywatel, przedsiębiorstwo UE ma prawo zażądać wyjaśnienia od danej instytucji

3. celem rzecznika jest polubowne załatwienie sprawy lub skargi

Siedzibą jest: Sztrasburg

KOMITET EKONOMICZNO - SPOŁECZNY

• jest to organ o charakterze doradczy

• składa się z 222 przedstawicieli różnych grup społecznych państw UE (są to np. pracodawcy, pracownicy) ma być docelowo 350 osób.

• członkowie są rekomendowani przez rządy państw członkowskich

• mianowani przez Radę UE

• kadencja trwa 4 lata

Siedzibą jest: Bruksela

KOMITET REGIONÓW

• składa się z 222 przedstawicieli, docelowo ma być 350 osób

• jest to przedstawiciel różnych instytucji samorządowych, regionalnych

EUROPEJSKI BANK CENTRALNY

• ma dbać o wspólną politykę walutową, monetarną

• kontroluje emisję euro

• tworzy Europejski System Banków Centralnych

Siedzibą jest: Frankfurt nad Menem

EUROPEJSKI BANK INWESTYCYJNY

• udziela pożyczek

• gwarantuje pożyczki udzielane przez inne Banki członkom UE

Te dwa Banki preferują pożyczki na min.:

• budowę dróg

• ochronę środowiska

TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY

• jest to organ kontrolujący finanse europejskie

• składa się z 15 rewidentów

• zbiera się w zależności od potrzeb

Kompetencje:

1. sprawdza zgodność z prawem dochodów i wydatków UE

2. ocenia właściwe zarządzanie budżetem

---