Pozytywizm zaczął się po upadku powstania listopadowego
w 1864 (zachodzi też wcześnie w latach 40). Za twórcę ucho-
dzi August Conte formułując pierwsze myśli pozytywistyczne:
- socjalizm: skłonność do traktowania człowieka jako elementu
społeczeństwa (dalej Bulcle).
-scjentyzm:przekonanie i zaufanie do nauki, która może poznać
społeczeństwo by można je zmienić na lepsze (dalej Hume).
-detertynizm: założenie,że społeczeństwo podporządkowane jest
prawom, których musi przestrzegać.
-ewolucjonizm:prawo walki o byt, gdzie przeżyje najsilniejszy, a
słaby zginie; Spencer przenosi to na społeczeństwo.
-utylitaryzm:czyli użyteczność; pozytywne tylko to co użyteczne
dla społeczeństwa, poza tym społ. ma pracować (dalej Mille).
-tolerancja:akceptacja ludzi jakimi są, lecz nie trzeba tolerancji.
-demokracja:do niej winniśmy dążyć, dla równych praw społ.;
ma to zapewnić stabilność i chronić przed rewolucją.
Inne:
-praca organiczna: praca każdego na rzecz społ. bez szkody !!!;
mieli wykonywać ją poeci /lekarze=znaleść chorobę, diagnoza,
leczyć/ pisząc literaturę dydaktyczną.
-praca u podstaw: chore i szkodzące organy /chłopów/ kształcić.
-proza: pisano nią bo pozwalała nazywać rzeczy po imieniu, sto-
sować potoczną mowę, być zrozumiałą i czytelną.
-nowela: krótka; prozą; prości dohaterowie i akcja i morałem !!!
-solidaryzm społeczny: wspólne interesy dla całego społecz.
-tendencyjna: powieść z tezą udowadniającą coś, ma charakter
dydaktyczny.
Utwory: Adam Asnyk- romantyk za pozytywizmem
"Do młodych"-wiersz;szacunek dla minionej epoki też miała +.
"Daremne żale,..."-wiersz;akcepyuje nową epokę /can't back/
"Nad głębiami"-sonet;z przeszłości wunika przyszłość; stara live.
"Limba"-limba =romantyk; świerki=młodzi pozytywiści.
Maria Konopnicka-j.w.
"Contra spem spero"wiersz; styl romantyczny /metafory i myśl
mesjonistyczna/ wierzy w naród PL i wierzy w wygraną.
"Wolny najmita"-wiersz;wytyka błąd w oddaniu chłopom ziemi,
krórzy nie umieją nią gospodarzyć.
"Rota"-przysięga wierności narodowi PL; romantyczny.
"Po wrześni"wzywa do powstania jak powstanie uczniów; romat.
"Obrazki więzienne"-nowela; bezprawie i ciemnota w więzieniu.
"Milsierdzie gminy"-j.w.;pomoc ludziom, bez szkody dla nich.
"Mędel Gdański"-j.w.;wołanie o tolerancję dla innych ludzi.
Henryk Sienkiewicz
"Szkice węglem"-brak wykształcenia chłopów=bezradność/chory/.
"Lalka"-ukazana arystokracja /na śmierć/ i mieszczaństwo /przy-
szła burżuazja/,lecz się boi ryzyka; chaotyczna budowa; rezlizm
dojrzały i kryt. Miał mieć funkcję poznawczą /nie dydaktyczną/.
"Potop"trzywądkowy;potępia zdrajców PL;prości bohaterzy;miała
podnieść PL na duchu; powieść tendencyjna=mówiła o PL patrio-
tach.
Eliza Orzeszkowa
"Nad Niemnem"-realizm tendencyjny bo budyje system wartości
/tradycja praca patriotyzm/i narzuca go czytelnikowi /bohaterzy
odrzucają je, bądź nie/;TEZA:praca miłość i patriotyzm jest po-
żądany; powieść tendencyjna skierowana tylko do mieszczan