Socjologiczne metody badawcze
Pytania socjologiczne
Dobra socjologia polega na tym, by przed sformułowaniem wniosków maksymalnie doprecyzować pytania i zgromadzić dane. Aby osiągnąć ten cel, trzeba wiedzieć, jakie metody badawcze najlepiej zastosować w danym badaniu i jak najlepiej analizować wyniki.
Wyróżnia się cztery rodzaje pytań badawczych:
Pytania o stan faktyczny.
Pytanie porównawcze.
Pytanie o rozwój wypadków.
Pytania teoretyczne.
Ad1. Co się stało? ---- Od lat 80. dziewczynki uzyskują lepsze wyniki w nauce niż chłopcy.
Ad2. Czy dzieje się tak wszędzie? --- Czy jest to zjawisko globalne, czy dotyczy tylko Polski, czy może tylko określonej części kraju?
Ad3. Czy działo się to stopniowo? --- Jak rozwijała się w czasie sytuacja dotycząca osiągnięć szkolnych dziewcząt?
Ad4. Jakie jest podłoże tego zjawiska? --- Dlaczego obecnie dziewczęta osiągają lepsze wyniki w nauce? Jakie czynniki należy uwzględnić, szukając wyjaśnienie tego zjawiska?
Czy socjologia jest nauką?
Twórcy socjologii uważali, że jest nauką. Ale czy rzeczywiście można poznawać w naukowy sposób życie społeczne ludzi?
Nauka polega na budowaniu wiedzy w jakiejś dziedzinie przy zastosowaniu uporządkowanych metod badań empirycznych, analizy danych, myślenia teoretycznego i logicznej oceny argumentów.
W świetle tej definicji socjologia jest przedsięwzięciem naukowym. Badania socjologiczne są prowadzone przy zastosowaniu uporządkowanych metod, a ustalenia badawcze w połączeniu z logiczną argumentacją służą analizie danych i ocenie teorii.
Badanie społeczeństwa różni się od badań przyrodniczych. Socjologia zajmuje się badaniem istot ludzkich, a nie bezdusznych przedmiotów. Socjologowie swoje pytania kierują bezpośrednio do badanych.
Proces badawczy
Problem badawczy
Każde badanie rozpoczyna się od problemu badawczego. Badania socjologiczne wychodzą od problemów, które są zarazem zagadką. Rozwiązywanie zagadki nie jest szukaniem odpowiedzi na pytanie: „ co się tu dzieje?”, ale próbą zrozumienia, dlaczego dzieje się to, co się dzieje. Pytanie może więc brzmieć: np. „dlaczego zmieniają się wzory przekonań religijnych?” Problemy badawcze powstają w ciągłym procesie, jeden projekt badawczy często prowadzi do powstania następnego, dotyczącego kwestii, których badacz wcześniej nie poruszył.
Przegląd danych
Następnym krokiem po powstaniu problemu badawczego jest pogląd dostępnych danych na temat. Czasami zdarza się, że wcześniej przeprowadzone badania zadowalająco wyjaśniły problem. Jeżeli nie. Badacz musi zapoznać się z istniejącymi badaniami na ten temat i ocenić ich przydatność na własne potrzeby.
Sformułowanie problemu
Trzecim etapem jest jasne sformułowanie problemu badawczego. Badacz znając literaturę na dany temat może już do niego podejść.
Opracowanie projektu.
Istniej wiele technik badawczych. Wybór należy od: celu badania, oraz tego jakie aspekty zachowań mają być przedmiotem analizy.
Realizacja projektu.
Podczas przeprowadzania badania często pojawiają się przeszkody praktyczne. Niektórym osobom trzeba wysyłać kwestionariusz albo jeżeli chcemy przeprowadzić wywiad są one nie osiągalne. Firma biznesowa lub instytucja państwowa mogą być niechętne prowadzonym badaniom.
Interpretacja wyników
Jeżeli materiały są już zebrane i gotowe do analizy, problemy badawcze się nie kończą- nieraz to dopiero początek. Wyciągnięcie wniosków z zebranych danych i odniesienie ich do problemu badawczego rzadko kiedy jest rzeczą prostą. O ile na początkowe pytania można dać jasne odpowiedzi, o tyle na koniec rzadko kiedy odpowiedzi są jednoznaczne.
Sporządzanie raportu
Raport badawczy, opublikowany w formie artykułu lub książki zazwyczaj, na ogół zawiera opis charakteru przeprowadzonego badania i uzasadnienie wynikające z niego wniosków.
Rozumienie związków przyczynowo- skutkowych.
Związek przyczynowy między dwoma zdarzeniami lub sytuacjami to relacja, w której jedno zdarzenie powoduje drugie.
Przyczynowość a korelacja.
Przyczynowość nie wynika bezpośrednio z korelacji. Korelacja oznacza istnienie systematycznego związku między dwiema grupami zdarzeń, czyli zmiennych. Zmienna to każdy aspekt, w jakim jednostki lub grupy różnią się od siebie. Do zmiennych socjologicznych należą między innymi: wiek, różnice klasowe itp. Jednak w wielu przypadkach trudno na pierwszy rzut oka ocenić, czy korelacja nie wskazuje na istnienie związku przyczynowego. Takie korelacje to pułapki, które przy braku ostrożności mogą prowadzić do wątpliwych lub fałszywych wniosków.
Próby kontrolne
Przyczyny korelacji należy odróżniać zmienne niezależne i zmienne zależne. Zmienna nie zależna to zmienna, która wywiera wpływ na inną zmienną. Zmienna, na którą jest wywierany wpływ, to zmienna zależna. W celu stwierdzenia, czy korelacja między zmiennymi ma podłoże przyczynowe, stosujemy próby kontrolne, czyli część zmiennych pozostawiamy bez zmian, żeby sprawdzić, jak zachowują się względem nich pozostałe.
Ustalenie przyczyn
Daną korelację można tłumaczyć wieloma przyczynami. Ustalanie związków przyczynowych najczęściej opiera się na dotychczasowych badaniach w danej dziedzinie.
Etnografia
Etnografia to poznawanie zachowań społecznych ludzi i grup w bezpośrednim kontakcie z nimi przez określony czas, prowadzenie obserwacji uczestniczącej i przeprowadzanie wywiadów. Celem badań etnograficznych jest dotarcie do sensu działań społecznych. Możliwe jest to przez bezpośrednie zaangażowanie badacza w interakcje tworzące rzeczywistość społeczną badanej grupy. Żeby badanie miało sens, badacz musi skłonić badaną społeczność do współpracy. Etnografia pozostawia badaczowi większą swobodę niż większość innych metod badawczych. Badacz może przystosować się do nowych i nieoczekiwanych okoliczności i rozwijać dowolne wątki badawcze.
Badania sondażowe
Celem badań sondażowych jest zbieranie danych, które są następnie poddawane analizom statystycznym, pozwalającym wykryć stałe tendencje i regularności.
Kwestionariusze
Głównym narzędziem zbierania informacji w badaniach sondażowych jest kwestionariusz. Stosuje się dwa typy kwestionariuszy. Niektóre zawierają pytania zamknięte, na które możliwa jest krótka odpowiedź np. tak/nie/ nie wiem. Zaletą takich kwestionariuszy jest łatwość porównywania i zaliczania odpowiedzi, bo obejmują tylko kilka kategorii. Z drugiej strony nie dopuszczają one swobodnej wypowiedzi ani słownych komentarzy, przez co dostarczają informacji tylko w ograniczonym zakresie.
Drugi typ pytań kwestionariuszowych to pytania otwarte. W tym typie pytań respondenci mogą wyrażać swoje opinie własnymi słowami, czyli nie muszą ograniczać się do wyboru proponowanych odpowiedzi. Kwestionariusze otwarte dostarczają dużo informacji więcej niż kwestionariusze zamknięte. Przy kwestionariuszu otwartym, badacz może zadawać dodatkowe pytania i ma możliwość porównywać odpowiedzi.
Wszystkie punkty kwestionariusza są tak ułożone, tak by każdy z ankieterów mógł zadawać pytania i od razu rejestrować odpowiedzi punkt po punkcie. Pytania do kwestionariusza powinny być zrozumiałe dla ankieterów i też do respondentów. Badania kwestionariuszowe przeprowadzane przez rząd są przeprowadzane w całym kraju w tym samym kraju. Pytania w kwestionariuszu powinny uwzględniać typy respondentów odpowiadających na pytania. Każde pytanie powinno być rozumiane przez respondenta i powinny być proste. Przed badaniem kwestionariuszowym, czyli przed badaniem właściwym, przeprowadza się badanie pilotażowe. Celem tego badania jest wyeliminowanie niedociągnięć jakie mogą być w badaniu właściwym.
Próby
Badanie zwane próbą, dotyczy niewielkiej części całej grupy. Wyniki uzyskane tą metodą, można uogólnić na całą populację. Na przykład jeżeli przebadamy od dwóch do trzech tysięcy wyborców może to być dokładny wskaźnik preferencje wyborczych i sposobu ich głosowania. Przy badaniu próby, musi się przeprowadzić badanie zwane próbą reprezentatywną. Jest to badanie grupy osób typowej dla całej populacji. Stosowanie tej próby jest czynnością złożoną i dlatego statystycy opracowali reguły, które pozwoliły ustalić odpowiednią wielkość i skład tych prób.
Istotną procedurę próby jest tworzenie próby losowej. Jest to odpowiedni dobór respondentów w taki sposób, tak by każda osoba badanej populacji miała równe szanse znalezienia się w tej grupie. Na początku badania w próbie losowej, każdy członek populacji otrzymuje numer a następnie komputer na podstawie losowej listy wybiera numer respondenta np. co dziesiątą osobę.
Ponad pół wieku temu po raz pierwszy zastosowano badanie kwestionariuszowe. Badanie to opracowali następujący badacze: Paul Lazarsfeld, Bernard Berelson i Hazel Gaudet ( 1948 rok) przedmiotem badania były preferencje wyborcze mieszkańców hrabstwa Erie w stanie Ohio w czasie kampanii prezydenckiej w Stanach Zjednoczonych 1940 roku. Zastosowano tutaj kilka podstawowych technik badawczych. Techniki te są wykorzystywane do dziś w badaniach kwestionariuszowych. Badacze przeprowadzali wywiad z każdym członkiem próby siedem razy, w celu wyjaśnienia zmian w ich preferencjach wyborczych.
Przed badaniem autorzy stawiali szereg hipotez. Jedną z tych hipotez było, że duży wpływ na członków biorących udział w próbie ma otoczenie członków elektoratu niż wydarzenia świtowe. Badacze opracowali techniki analiz postaw politycznych wszystkich osób badanych. Praca tych badaczy wniosła wiele teorii. Po raz pierwszy w wyniku tych badań zaczęto posługiwać się następującymi terminami: „ liderzy opinii publicznej” i „ dwustopniowy przepływ informacji”. Badacze doszli do wniosku, że opinie polityczne danej społeczności zależą od liderów opinii publicznej a poglądy ludzi kształtują się dwustopniowo. W pierwszej fazie na wydarzenia polityczne reagują liderzy opinii publicznej i to oni właśnie później wywierają wpływ na poglądy innych ludzi np.: krewnych, przyjaciół i współpracowników. Poglądy liderów opinii publicznej i innych ludzi kształtują reakcje społeczne ludzi na bieżące sprawy polityczne
Zalety i wady badań sondażowych
W badaniach socjologicznych jest stosowana metoda sondażu. Pytania kwestionariuszowe i odpowiedzi jest łatwiej poddać obróbce ilościowej i analizie. Metodę badań sondażowych stosuje się przy badaniach wielkich populacji. Do tych badań, badacze zatrudniają wyspecjalizowane agencje. Przykładem tego rodzaju badań jest metoda naukowa, gdyż badania sondażowe dostarczają badaczom danych statystycznych na interesujący ich temat.
Niektórzy socjolodzy mają krytyczne zdanie w stosunku badań sondażowych. Ich zdaniem wyniki uzyskane tą metodą to „ pozory precyzji wyników”. Ich zdaniem precyzja tych wyników jest wątpliwa, gdyż odpowiedzi na pytania kwestionariuszowe są zazwyczaj powierzchowne. Przy tej metodzie kwestionariusze są rozsyłane pocztą i wracają często niewypełnione. Często bywa, że wyniki są oparte na odpowiedziach nieco ponad połowy próby, badacze starają się skontaktować z osobami, które nie odpowiedziały na ankietę, lub zastąpić je innymi.
Eksperymenty
Eksperyment jest to sprawdzian hipotezy, który jest przeprowadzony w ściśle kontrolowanych i stworzonych przez badacza warunkach. Eksperymenty stosuje się dosyć często w naukach przyrodniczych. W tych badaniach, badacz bezpośrednio kontroluje warunki, w jakich przebiega badanie. Metodę eksperymentu w latach trzydziestych socjologowie zastosowali badając wydajność pracowników Western Electric Company elektrowni w Hawthorne koło Chicago.Obserwowani pracownicy w czasie badania pracowali sprawniej niż zwykle.
Metodę doświadczalną zastosował w swoich badaniach socjologicznych Philip Zimbardo ( 1972). Stworzył on ze studentów- ochotników na niby więzienie. Część studentów mieli rolę nadzorców, a inni byli w roli więźniów Głównym celem doświadczenia było jaką rolę odegra na życie studentów ich postawa i zachowanie w czasie przebywania w więzieniu. Wyniki okazały się szokujące, studenci do więźniów odnosili się z nie udawaną wrogością, zastraszali ich i obrażali ich słowami. Więźniowie byli w stanie apatii i buntowniczości .Zachowywali się jak prawdziwi skazani. Eksperyment być przerwany, gdyż studenci zmienili swoje zachowanie, a napięcie rosło. Badacz stwierdził, że zachowania ludzi w więzieniach wynikają z charakteru poszczególnych osób i mają wpływ także warunki jakie panują w więzieniach.
Historie życia
W socjologii jest stosowany eksperyment badawczy zwany „ historie życia”. W tym badaniu są materiały biograficzne ludzi- zazwyczaj ich własne wspomnienia. Eksperyment zawiera wspomnienia i sprawdzenia ich wiarygodności. W tym badaniu wykorzystuje się dodatkowo następujące źródła: listy, relacje ludzie współczesnych, raporty i notatki prasowe. Według socjologów eksperyment zwany historią życia posiada wady, uważają, że są zbyt mało wiarygodne, by zawarte w nich informacje nadawały się do ich wykorzystania. Znany socjolog eksperyment - historie życia zastosował przy badaniu emigracji w Ameryce. Tym socjologiem był Florian Znaniecki. Dzięki wywiadom, listom i artykułom prasowym Znaniecki stworzył wyjątkowo wnikliwy i subtelny obraz doświadczenia emigracji w Ameryce. Były to lata 1918 - 1920.
Analizy historyczne
W badaniach socjologicznych bardzo ważną rolę odgrywają badania historyczne, gdyż dany problem musimy umieścić w pewnej perspektywie czasowej. Badacze bardzo często chcą poznać przeszłe zdarzenia. Okresy historyczne można badać bezpośrednio wtedy kiedy żyją jeszcze ludzie, którzy mogą coś powiedzieć o zdarzeniu np.: relację więźniów w okresie II wojnie światowej. Badanie oparte na metodzie historii mówionej polega na przeprowadzeniu wywiadu na temat interesującego badacza zdarzenia z ludźmi, którzy byli ich bezpośrednimi świadkami. Badacz też może korzystać z dokumentów i materiałów pisemnych, które często znajdują się w zbiorach bibliotek lub archiwów narodowych.
Przykładem badania dokumentarnego może być badanie Anthony'ego Ashwortha, badał on walki okopowe w czasie I wojny światowej. Badał, jak wyglądało życie żołnierzy pod obstrzałem wroga. Korzystał w czasie badania z różnych źródeł: z oficjalnych sprawozdań wojennych różnych dywizji i batalionów, oficjalnych publikacji z tamtego okresu, notatek poszczególnych żołnierzy i ze sprawozdań dowódców. Dzięki tym informacjom badacz stworzył szczegółowy opis życia w okopach. W swoim materiale badawczym stwierdził, że żołnierze sami decydowali, jak często atakować wroga i zdarzało się, że lekceważyli rozkazy swoich przełożonych np.: W Boże Narodzenie żołnierze niemieccy i alianci zawiesili działania wojenne, a w jednym przypadku nawet zorganizowali nieformalny mecz piłki nożnej.
Łączenie metod porównawczych i badań historycznych
Przy badaniu dłuższych okresów historycznych stosuje się metodę analizy porównawczej. Metodę tą zastosował Thedy Skocpol. Na podstawie badań empirycznych teorii pochodzenia i natury rewolucji, proces rewolucji za analizował w trzech kontekstach historycznych:
rewolucji francuskiej w 1789 roku;
rewolucji w Rosji w 1917 roku;
rewolucji chińskiej w 1949 roku ( powstanie Chińskiej Republiki Ludowej).
Socjologowie łącząc analizę porównawczą i studia historyczne, stosują analizę wtórną, w celu znalezienia podobieństwa między poszczególnymi przypadkami, badają materiały źródłowe, dokumenty i relacje historyczne. Dzięki tej analizie badacz stworzył mocną teorię „ zmiany rewolucyjnej opartej na znajomości leżących u jej podstaw warunków strukturalnych”. Badania wykazały, że rewolucje społeczne nie zawsze są niezamierzone. Przykładem może być rewolucja w Rosji, gdzie grupy polityczne próbowały obalić istniejące rządy. Zdaniem badacza „ początek transformacji społecznej, której nikt nie przewidział, dała seria zamieszek i konfrontacji.
Badanie zmiany społecznej - przykład globalizacji
W badaniach globalizacji badacze biorą pod uwagę długie okresy czasu, bardzo często okres ten dotyczy wielu milionów ludzi. Tą metodą można sobie odpowiedzieć na pytanie, jak ludzie przystosowują się do globalnego rynku i jak przy tym zachodziły kiedyś zmiany pracy. Aby zbadać proces globalizacji, trzeba wykonać więcej analiz historycznych i porównawczych. Wielkie zmiany społeczne są procesem jest częściej zamierzonym, a po części niezamierzonym wynikiem ludzkich działań.
Cztery podstawowe socjologiczne metody badawcze.
Metoda badawcza |
Zalety |
Ograniczenia |
Etnografia |
Dostarcza bogatszych i bardziej wyczerpujących wyników niż inne metody Pozwala dostrzec szerszy kontekst procesów społecznych |
Można ją stosować wyłącznie w badaniach małych grup i społeczności Uzyskane wyniki mogą odnosić się wyłącznie do badanych grup i społeczności, pojedyncze badanie terenowe trudno generalizować. |
Badania sondażowe |
Są skuteczną metodą zbierania danych od dużej liczby osób Umożliwiają dokładne porównania odpowiedzi respondentów |
Zebrany materiał może być powierzchowny, przy standartowych pytaniach mogą umknąć ważne różnice w opiniach respondentów Odpowiedzi niekoniecznie odzwierciedlają prawdziwe poglądy respondentów |
Eksperymenty |
Badacz może kontrolować wpływ określonych zmiennych Łatwiej je powtarzać kolejnym badaczom |
Wielu aspektów życia społecznego nie da się przenieść do laboratorium Warunki eksperymentu mogą mieć wpływ na reakcje badanych.
|
Badania dokumentarne |
W zależności od typu dokumentów, mogą być źródłem dogłębnej wiedzy oraz obszernych danych Mają znaczenie w badaniach często historycznych lub tam gdzie ważny jest kontekst historyczny |
Badacz dysponuje wyłącznie istniejącymi źródłami, które nie zawsze są wyczerpujące Czasami trudno interpretować dane źródłowe jako rzeczywiste, dotyczy to niektórych oficjalnych statystyk. |
Praktyka badawcza - problemy, pułapki, dylematy
W badaniach socjologicznych nie zawsze można wybrać narzędzia, które nadają się do realizacji zamierzonego celu. Mogą pojawiać się nieprzewidziane trudności w nawiązaniu kontaktu z badaną populacją, lub w skonstruowaniu odpowiedniego kwestionariusza. Badacz swojej pracy badawczej musi być elastyczny, nierzadko w swoich badaniach musi się posługiwać różnymi metodami, wykorzystując te metody do kontroli wyników, co określa się mianem triangulacji.
Badanie miejskiego rasizmu i ubóstwa
W latach pięćdziesiątych socjolog Jane Jacobs zainteresował się tematem życia miejskiego. Dzielnica którą się interesował, potraktował jak naturalne laboratorium. Badał codzienne interakcje przechodniów, którzy tworzyli poczucie wspólnoty społecznej i obserwował ludzi jak funkcjonują w wielkim zagęszczeniu. Po czterdziestu latach inny badacz Mitchell Duneier zainteresował się tą samą ulicą co badacz Jacobs. Klimat tej dzielnicy się nie zmienił, ale pojawiła się w niej nowa kategoria ludzi. Na tej ulicy zarobkowali grupy ubogich, czarnych bezdomnych mężczyzn. Było dużo handlarzy książkami i czasopism. Często ludzie sprzedawali różne przedmioty, które pochodziły ze śmietników. Inni ludzie żebrali, prosili przechodniów o drobne datki. Badacz zauważył, że ludzie kupujący książki ze sprzedającymi wymieniają swoje poglądy i z nimi dyskutują. Po dwóch latach badacz spisał swoje wyniki z życia codziennego sprzedawców ulicznych i ludzi, którzy przychodzili i kupowali książki.
Powtórna analiza problemu badawczego
Socjolog Mitchell Duneier w swoich badaniach z życia ulicznego ulicy Greenwich VillageProwadził badania sprzedawcy książek Hakima. Przez to zakres badania był zbyt wąski, aby uchwycić całą dynamikę życia ulicznego. Wraz z tym sprzedawcą poprowadził seminarium na Uniwersytecie Kalifornijskim, aby przybliżyć studentom szczegóły swojej pracy i zachęcić ich do dyskusji. Zadawane przez studentów pytania sprowokowało badacza do wypracowania nowego podejścia badawczego.
Obserwacja uczestnicząca
Badacz Duneier ponownie powrócił do dzielnicy, którą niegdyś badał jako obserwator. Obserwował sprzedawcę książek Hakima i sprzedawcę gazet Marvina.
W czasie obserwacji napotkał wiele problemów, gdyż „ Włączanie się” do ulicznego życia wymagało dużo czasu i cierpliwości. Badacz był człowiekiem wykształconym i odbiegał od statusu ubogiego. Większość mężczyzn było ubogich a więc upodabnianie się do nich nie miało szans powodzenia. Opracował strategie wzajemnego szacunku i rejestrował wszystkie rozmowy. Stopniowo stawał się elementem życia ulicy i stopniowo zdobywał szacunek ludzi. Badacz stwierdził, że najtrudniej w jego pracy było podejmowanie decyzji, kiedy może ingerować w życie ludzi, którzy byli w centrum jego obserwacji.
Pojęcia statystyczne
W badaniach socjologicznych bardzo często stosuje się technikę statystyczną. Najczęściej stosowanymi miarami są tendencje środkowe ( obliczanie przeciętnych) i współczynniki korelacji ( jest to pomiar stopnia wzajemnego związku dwóch zmiennych). W badaniach bierze się pod uwagę średnią - jest to przeciętna wartość obliczona przez sumowanie wszystkich liczb.
Publikacja wyników badań etnograficznych - anonimowość, przyzwolenie i relacje władzy
Każdy badacz publikując swoje wyniki może stanąć przed problemem etycznym. Przedstawione wyniki mogą w złym świetle postawić osoby badane. Badacz Duneier publikując swoje wyniki badań w książce przedstawił je osobom badanym, wyraził w ten sposób szacunek obserwowanych przez niego ludzi. Po publikacji książki, badacz podzielił się zyskiem ze osobami badanymi. W swoim badaniu stwierdził, że nie da się oddzielić od szerszego kontekstu historycznego i kulturowego, w jakim jest prowadzone badanie.
Korzystanie z tabel
W literaturze socjologicznej, często jest stosowana tabela. Jest to pewna dawka informacji, która posiada własność skróconego tekstu. Czytając tabele musimy pamiętać, że:
należy przeczytać cały tytuł tabeli, gdyż badacz stara się precyzyjnie określić charakter zawartych w nich informacji;
należy zwrócić uwagę na wyjaśnienia i uwagi dotyczące danych;
należy przeczytać nagłówki kolumn i wierszy tabeli. Czytając liczby, należy pamiętać czego dotyczą,
ustal, jakie zastosowane jednostki;
należy się zastanowić, jakie wnioski można wyciągnąć z zawartych w nich informacji.
Zakończenie - znaczenie socjologii
Badania socjologiczne dostarczają ludziom dużej wiedzy, kształtują nasze myślenie i zachowanie. Wyniki badań socjologów są zbliżone do wiedzy potocznej. Socjologowie odkrywają to, co już ludzie wiedzą, jedynie rozszerzają tą wiedzę. Badają życie społeczne, stawiają pytania i szukają odpowiedzi. Socjologia jest nauką, gdzie uzyskane dane posiadają rzeczywiste odbicie obecnego życia.
Badacze szukają swoich problemów, tłumaczą teoretycznie i praktycznie problemy życia społecznego.
Socjolodzy wybierają sami swoją metodę badawczą. Podejmując badanie grupy lub społeczności, starają się żyć w tej grupie. Często badacze stosują łączenie dwóch lub więcej metod, by mieć możliwość zweryfikowania wyników badania.
Najlepsze badania socjologiczne łączą perspektywę historyczną i porównawczą.
W badaniach, każdy socjolog powinien pamiętać, by publikacja wyników nie zaszkodziły osobom badanym.